Trong lịch sử các triều đại phong kiến nhà Thanh việc phi tần bị giáng chức không phải là hiếm nhưng bị giáng chức sau đó có thể “lật ngược thế cờ”, được phục vị và sống yên ổn ở hậu cung qua 4 đời hoàng đế thì chỉ có Mân Quý phi Từ Giai thị.
Từ Giai thị vốn là con cái Chính Hoàng kỳ Bao y, thuộc Nội vụ phủ. Bà sinh ra vào năm Đạo Quang thứ 18. Cha là Thành Ý, chỉ là một Lãnh thôi nhỏ bé. Gia thế của Từ Giai thị không có gì đặc biệt nếu không muốn nói là vô cùng bình thường.
Mân Quý phi Từ Giai thị không có gia thế hiển hách.(Ảnh minh họa).
Thời đó, xuất thân gia đình là yếu tố quan trọng quyết định địa vị và số phận của hầu hết mỹ nhân trong hậu cung, yếu tố còn lại là dựa vào con cái. Việc sủng ái chỉ chiếm một phần rất nhỏ. Gia đình của Từ Giai thị không cao quý vốn dĩ đã mất đi cơ hội được tấn phong ở địa vị cao hơn nhưng bù lại Từ Giai thị nổi tiếng xinh đẹp tú lệ. Chính lợi thế này giúp bà thay đổi vận mệnh. Theo một số ghi chép, vào năm Hàm Phong thứ 3, Từ Giai thị đã được sơ phong là Mân Thường tại. Thời điểm này không tổ chức Bát kỳ tuyển tú nên có thể suy đoán bà chính là từ chức Quan nữ tử được tấn phong lên.
Nhờ được hoàng đế sủng ái, năm Hàm Phong thứ 4, bà tiếp tục được phong làm Mân Quý nhân. Tuy nhiên đến năm Hàm Phong thứ 5, không rõ vì sao bà lại bị giáng xuống Thường tại. Chưa đầy 1 tháng sau, hoàng đế lại ra lệnh giáng bà xuống làm Quan nữ tử.
Khi đó trong chiếu dụ có ghi, Mân Quý nhân đã hành hạ người hầu và thân mật với thái giám. Có lẽ bất mãn với việc đang có địa vị cao quý lại bị giáng chức nên Từ Giai thị đã phạm vào đại kị trong cung. Chỉ trong thời gian ngắn lại quay về xuất phát điểm khiến Từ Giai thị không tránh khỏi tâm trạng u uất, tủi nhục song bà không đánh mất hy vọng. Dù biết rõ cơ hội trở mình là rất mong manh nhưng cuối cùng Từ Giai thị cũng đã làm được.
Bà là mỹ nhân hiếm hoi sống qua 4 đời vua nhà Thanh.(Ảnh minh họa).
Năm Hàm Phong thứ 6, bà được phục vị làm Thường tại. Năm Hàm Phong thứ 8, bà sinh cho vua Hoàng nhị tử nhưng không may đoản mệnh từ sớm. Để an ủi, Hoàng đế tấn phong bà lên phi tần, gọi là Mân phi. Năm Hàm Phong thứ 11, vua Hàm Phong qua đời, Hoàng đế Đồng Trị lên nắm quyền điều hành việc triều chính. Cùng năm, bà tiếp tục được phong là Hoàng khảo Mân phi rồi lên Hoàng khảo Mân Quý phi vào năm Đồng Trị thứ 13. Bà mất vào năm Quang Tự thứ 16, hưởng thọ 56 tuổi.
Bị giáng chức đến 2 lần nhưng sau đó vẫn có thể nhận được sự sủng hạnh của hoàng đế và liên tục được tấn phong, sống yên ổn đến thời Hoàng đế Quang Tự thì chứng tỏ ngoài nhan sắc diễm lệ hẳn Từ Giai thị cũng phải là người phụ nữ vô cùng khéo léo. Có thể nói, Mân Quý phi Từ Giai thị là một trong những giai nhân đặc biệt trong lịch sử hậu cung nhà Thanh.
Minh Hoa (t/h)
