Cá cung thủ, tên khoa học là Toxotidae hay còn gọi là cá măng rổ. Đây là loài cá có kích thước không lớn, chiều dài cơ thể trung bình khoảng 18cm. Có đầu nhọn, miệng rộng, thân thon dài và dẹt. Cơ thể của chúng không cân đối với chiếc bụng khá bệ vệ và bộ xương hàm dưới nhô ra phía trước.
Chúng sống được trong môi trường nước mặn lẫn nước ngọt. Tại Việt Nam, cá cung thủ sống ở hạ lưu các con sông lớn đồng bằng Nam Bộ.
Loài cá này có cấu tạo miệng rất đặc biệt. Những cơ bắp ở xương hàm dưới rất khỏe và hoạt động theo cơ chế giống như cơ bắp ở cánh tay con người khi muốn ném một vật ra xa. Chính cấu tạo này giúp chúng có thể tạo ra những áp lực lớn để bắn “viên đạn nước” về phía con mồi ở cách xa 2m.
Với vận tốc “viên đạn nước” khoảng 3.01m/s, và tăng dần theo thời gian khi đến mục tiêu “viên đạn” đã đạt đến vận tốc 3,27m/s. Với tốc độ như vậy đủ hạ gục mọi loại côn trùng nhỏ bé, thậm chí gây choáng váng cho một số loài chim.
Cách săn mồi của cá cung thủ rất tinh vi, do ánh sáng bị bẻ cong khi đi từ ngoài không khí xuống nước nên hình ảnh con mồi mà cá cung thủ nhìn thấy từ dưới nước chỉ là ảnh ảo. Nhưng chúng vẫn xác định được chính xác mục tiêu, và tính toán lượng nước để triệt hạ con mồi
Ngoài ra, cá cung thủ còn tính toán được ảnh hưởng của trọng lực lên "viên đạn" nước mà chúng bắn lên để tìm được góc nghiêng phù hợp để "nổ súng". Điều này sẽ giúp cho "viên đạn" đạt sự chính xác cao hơn.
Thế Hiệp (Tổng Hợp)