Bạn Nguyễn Lâm Thanh (thanh1981…@gmail.com) hỏi: Tôi đã ly hôn và được tòa án xử cho được nuôi con. Con gái tôi năm nay 12 tuổi. Hiện tại tôi muốn thay đổi họ cho con theo họ mẹ có được không? Mẹ con tôi cần thực hiện những thủ tục gì?
Luật sư trả lời:
Khoản 1 điều 27 bộ luật Dân sự 2015 quy định rõ ràng về quyền thay đổi họ của cá nhân.
Theo đó, cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp: “Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại…”.
Việc thay đổi họ cho người từ đủ 9 tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó. Việc thay đổi họ của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ cũ.
Bên cạnh đó, theo khoản 1 điều 7 Nghị định 123/2015, việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong tờ khai; đối với người từ đủ chín tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó.
Như vậy, sau khi ly hôn, nếu bạn muốn thay họ cho con thì buộc phải có sự đồng ý của người cha thể hiện rõ trong tờ khai xin thay đổi hộ tịch. Riêng trong trường hợp của bạn, do con bạn đã 12 tuổi, dựa theo quy định vừa nêu thì bạn còn cần có sự đồng ý của người con để thực hiện việc thay đổi họ cho con.
Khi thay đổi họ cho con, bạn cần chuẩn bị và hoàn thiện những giấy tờ sau:
Thứ nhất, tờ khai đăng ký việc thay đổi hộ tịch, trong đó có thể hiện sự đồng ý chồng cũ về việc thay đổi họ cho con.
Thứ hai, bản chính giấy khai sinh của con.
Thứ ba, các giấy tờ khác làm căn cứ cho việc thay đổi họ (Chứng minh nhân dân/thẻ căn cước công dân, sổ hộ khẩu…).
Căn cứ điều 28 luật Hộ tịch năm 2014, thủ tục thay đổi họ cho con sau khi ly hôn được tiến hành theo các bước sau:
Bước 1: Nộp hồ sơ tại UBND cấp xã
Bạn nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho UBND cấp xã.
Bước 2: UBND cấp xã tiếp nhận và giải quyết
Thời hạn giải quyết là 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ hợp lệ. Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn tối đa là 6 ngày.
Nếu thấy việc thay đổi họ cho con của người có yêu cầu là có cơ sở, phù hợp với quy định, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào sổ hộ tịch cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi họ cho con ký vào sổ hộ tịch và báo cáo chủ tịch UBND cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.
Ngoài ra, trường hợp đăng ký thay đổi họ cho con không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì UBND cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến UBND nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào sổ hộ tịch.
Lệ phí thay đổi, cải chính hộ tịch tại UBND cấp xã hiện nay do các địa phương tự quy định.
Hoàng Mai
