Sáng 27/10, Quốc hội bắt đầu phiên thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch năm 2023; tình hình thực hiện ngân sách Nhà nước năm 2022, dự toán ngân sách, kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách Nhà nước, phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2023.
Để làm rõ những vấn đề đại biểu nêu, một số thành viên Chính phủ có trách nhiệm liên quan được yêu cầu giải trình.
Thiếu hướng dẫn thực thi
Theo đại biểu Huỳnh Thanh Phương (đoàn Tây Ninh) thẳng thắn chỉ ra việc triển khai gói hỗ trợ phục hồi kinh tế còn chậm, nhất là hỗ trợ tiền thuê nhà cho công nhân, tiền mất việc trong thời gian giãn cách, bởi nhiều thủ tục còn rườm rà, làm hạn chế khả năng tiếp cận của người dân… trong khi số lượng cần được hỗ trợ là rất lớn.
Điều này khiến cho đời sống người lao động, cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang còn nhiều khó khăn.
“Từ 1/7/2019 đến nay, tiền lương cơ bản chưa được điều chỉnh, trong khi đó hàng năm chỉ số giá tiêu dùng vẫn tăng khoảng 4% làm cho tiền lương thực tế và chất lượng cuộc sống giảm xuống. Đây cũng chính là nguyên nhân làm xảy ra hiện tượng cán bộ, công chức có tay nghề, chuyên môn dịch vụ cao chuyển sang khu vực tư và đang có chiều hướng gia tăng”, ông Phương nói.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (đoàn Kiên Giang) cũng nói rằng, gói phục hồi kinh tế được giao triển khai sớm để mang lại hiệu quả song cũng loay hoay mãi, tiến độ triển khai quá chậm chạp trong khi thời gian hết hạn là vào năm 2023.
“Một số chính sách đã ban hành nhưng con đường đi đến với người hưởng thụ sao mà quá dài. Sự chậm chạm này đã làm cho các chính sách mất đi sự ý nghĩa của nó. Điều này, không phải là do thiếu nguồn lực mà là thiếu sự hướng dẫn thực thi”, bà Kim Bé nói.
Cũng theo đại biểu, vấn đề thiếu trang thiết bị, vật tư y tế, y bác sĩ nghỉ việc, chuyển việc càng làm cho nhân dân lo lắng. “Nếu đại dịch quay trở lại, hoặc một đại dịch nào đó xuất hiện mà vấn đề này chưa giải quyết xong thì việc bảo vệ sức khoẻ nhân dân sẽ ra sao?”, bà đặt vấn đề.
Lúng túng trong điều hành xăng dầu
Về vấn đề xăng dầu, nữ đại biểu đoàn Kiên Giang nhấn mạnh sự thiếu hụt cục bộ diễn ra tại các tỉnh phía Nam. “Điều này cho thấy sự lúng túng trong cách xử lý của các Bộ ngành liên quan cũng như trách nhiệm quản lý Nhà nước”, bà nói.
Dẫn thực tế, bà Kim Bé cho biết việc điều hành lúng túng thể hiện từ việc quy định tính đúng, tính đủ với giá xăng đến việc điều tiết nguồn cung của các doanh nghiệp đầu mối…
“Những việc này làm nhân dân, doanh nghiệp rất bức xúc, ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Thậm chí, đến thời điểm này, hiện tượng này vẫn đang diễn ra tại một số địa phương và chưa được xử lý dứt điểm”, đại biểu Kim Bé nêu.
Đại biểu Phạm Hùng Thắng (đoàn Hà Nam) cũng bày tỏ sự lo ngại khi vấn đề giải ngân đầu tư công tiếp tục chậm với tỉ lệ thấp, cùng với là những nỗ lực điều chỉnh chính sách để giảm được giá xăng giúp doanh nghiệp, người dân giảm bớt khó khăn. “Song giá cả các mặt hàng tiêu dùng giảm không tương xứng”, ông Thắng nêu.
Nhắc đến vấn đề vừa qua khi Ngân hàng Nhà nước nâng lãi suất điều hành tín dụng, điều chỉnh biên độ tỉ giá lên mức cao nhất trong lịch sử, đại biểu đánh giá điều này kéo theo chi phí vốn huy động lãi suất cho vay tăng cao, sức ép lạm phát và giá cả tăng cao, đã và đang trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống nhân dân.
Dù khả quan, ông Thắng cho rằng phải nhìn nhận kinh tế chưa phát triển bền vững, sức chống chịu của nền kinh tế còn yếu. Do đó, ông đề nghị Chính phủ phải chủ động kịch bản ứng phó lạm phát đang gia tăng trên toàn cầu, báo cáo Quốc hội để chủ động ứng phó chính phù hợp.
Bên cạnh đó, cần linh hoạt, công khai các chính sách điều hành lãi suất, tỉ giá để doanh nghiệp không bị động trong chuẩn bị phương án sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện tiếp cận vốn thuận lợi hơn.
Đặc biệt, vị đại biểu cũng đề nghị sớm tăng lương đi kèm với cải cách tiền lương để giúp cán bộ trong hệ thống có thêm động lực, giảm bớt hệ lụy nhân lực rời bỏ khu vực công như vừa qua.