Từ “báu vật” khan hiếm đến “thảo dược rẻ như cho”
Trong y học cổ truyền phương Đông, thiên ma (Gastrodia Elata Blume) từ lâu đã được coi là một trong những vị thuốc quý, được sử dụng để điều trị các chứng đau đầu, méo miệng, liệt nửa người…
Ít ai biết xưa kia, chúng từng là loại thảo dược chỉ dành cho giới nhà giàu. Vào những năm 1990 tại Trung Quốc, thiên ma được quảng cáo là “cực phẩm tiên thảo”, khiến mức giá của chúng tăng vọt, lên đến hơn 2.000 NDT (6,8 triệu đồng)/kg. Trên thị trường lúc đó lan truyền rằng, người già dùng thiên ma có thể điều hòa sức khỏe, kéo dài tuổi thọ.
Tin đồn này khiến thiên ma trở thành “báu vật” được săn đón hàng đầu lúc bấy giờ. Nhiều người vì muốn đổi đời nên đã lặn lội vào rừng sâu để hái thiên ma, khiến nguồn tài nguyên này bị suy giảm trầm trọng. Khi số lượng thiên ma tự nhiên ngày càng cạn kiệt, giá của nó lại một lần nữa tăng lên và trở thành loại “thần dược có giá trên trời” tại Trung Quốc.
Mức giá hấp dẫn của thiên ma khiến nhiều người đổ xô đi trồng. Kết quả là trong vài năm trở lại đây, sản lượng thiên ma tại thị trường xứ Trung đã tăng mạnh. Tuy nhiên, tình trạng cung vượt quá cầu khiến giá của chúng nhanh chóng tụt dốc không phanh.
Hiện tại, giá của chúng chỉ còn vài chục NDT/kg, thậm chí là ít hơn. Ở một số khu vực của Trung Quốc, giá thu mua thiên ma chỉ còn chưa đầy 20 NDT (68.000đ)/kg. So với mức giá trước kia, chúng đã giảm tới 20 lần.
Năm 2024, những vùng trồng thiên ma ở Trung Quốc thường xuyên gặp tình trạng thời tiết khắc nghiệt như mưa lớn, lũ lụt, gây thiệt hại nặng nề cho người trồng. Ngoài ra, nhiệt độ cao và hạn hán cũng góp phần khiến môi trường phát triển của thiên ma trở nên tồi tệ hơn. Tốc độ tăng trưởng lẫn chất lượng thiên ma đều bị suy giảm. Những củ thiên ma mập mạp ban đầu giờ teo nhỏ và mỏng hơn nhiều, hàm lượng hoạt chất có lợi trong thiên ma cũng bị ảnh hưởng.
Ông Trương - một nông dân trồng thiên ma ở Trung Quốc cho biết, chi phí trồng thiên ma trên một mẫu ruộng (bao gồm phí mua cây giống, phân bón, nhân công và nhiều chi phí khác) đã lên tới vài nghìn NDT. Nhưng giá mua hiện tại thấp hơn rất nhiều so với chi phí đã bỏ ra. Ngay cả khi bán được hàng, sau khi trừ đi chi phí thì lợi nhuận sẽ còn lại rất ít, thậm chí còn có thể bị lỗ.
“Thà để nó thối rữa trong lòng đất còn hơn là thu hoạch tốn sức mà chẳng được lợi lộc gì”_Ông Trương bất lực chia sẻ.
Tại Việt Nam, thiên ma khô hiện vẫn giữ được mức giá khá tốt. Thiên ma sấy khô đóng gói bịch 100g có giá gần 50.000đ. Thiên ma khô loại thượng hạng thậm chí có thể bán với giá gần 400.000đ/kg hoặc cao hơn, tùy nơi bán.
Hương Nguyễn (Theo baijiahao)
