Con nhà võ, nuôi mộng diễn kịch
Mã Đức Hoa sinh năm 1945 trong một gia đình đông con, nghèo khó tại Bắc Kinh. Thuở nhỏ ông là cậu bé nghịch ngợm không được lòng cha mẹ.
Tuy nhiên, với Mã Đức Hoa, cha chính là người truyền cảm hứng và đam mê cho sự nghiệp võ thuật của ông sau này. Khi lớn lên, Mã Đức Hoa thừa nhận bản thân khá giỏi võ, nhất là côn nhị khúc.
Nhưng tưởng Mã Đức Hoa sẽ theo nghiệp võ thuật như cha nhưng không ai ngờ cậu bé tinh nghịch lại nuôi dưỡng trong lòng một niềm đam mê với nghệ thuật.
Khi còn nhỏ, ông thích sang nhà hàng xóm xem trộm phim, nhìn thấy các nghệ sĩ trang điểm xanh xanh, đỏ đỏ, mặc trang phục cồng kềnh cắm theo lá cờ phía sau, Mã Đức Hoa cực kỳ phấn khích.
Ông nuôi ước mơ cho đến khi 14 tuổi, Mã Đức Hoa quyết định nộp đơn vào học viện Opera Bắc Kinh khi đang học năm hai khoa Kinh kịch tại đại học Dân tộc Trung Ương.
Sau bước khởi đầu, Mã Đức Hoa thường xuyên nhận được nhiều vai diễn quan trọng trong các vở nhạc kịch sân khấu hiện đại.
Và Mã Đức Hoa đã phải mất rất nhiều năm để chứng minh cho gia đình thấy sự lựa chọn của mình là đúng.
Năm 1982, Mã Đức Hoa được bạn bè giới thiệu nên thử vai cho phim truyền hình Tây Du Ký. Ông kể lại: "Năm đó, bạn tôi nói phim truyền hình đang tìm diễn viên, anh có nghĩ nên thử một cơ hội".
Đến buổi casting, đạo diễn Dương Khiết hỏi: "Anh muốn diễn nhất là nhân vật nào?". Mã Đức Hoa đáp: "Tôi vì vai Trư Bát Giới mà đến".
Dương Khiết liền ra đòn: "Đã có ba diễn viên thử diễn vai này. Họ không tệ, anh là người thứ tư".
Ban đầu, đạo diễn Dương Khiết từng cho rằng Mã Đức Hoa là người tộc Hồi nên không thể vào vai Trư Bát Giới, vì điều này là cấm kỵ trong tôn giáo của người Hồi.
Thế nhưng điều làm Dương Khiết không ngờ tới là Mã Đức Hoa đã tỏ thái độ kiên quyết muốn nhận vai diễn kinh điển này: "Nghệ thuật vẫn là nghệ thuật, tín ngưỡng là tín ngưỡng! Không thể đánh đồng và làm ảnh hưởng tới nhau! Tham gia đoàn phim tôi không cần đoàn phải quan tâm lo lắng quá nhiều, chỉ cần có miếng bánh bao với dưa muối cho tôi là đủ! Tôi cũng không gây phiền toái cho đoàn phim đâu!".
Và thế là vào năm 1982, ở tuổi 37, ông chính thức gia nhập đoàn phim Tây Du Ký.
Tây Du Ký công chiếu, bên cạnh Tôn Ngộ Không nổi tiếng, Mã Đức Hoa Trư Bát Giới trở thành cái tên thân thương, một miền ký ức khó phải mờ trong lòng người hâm mộ nhiều thế hệ.
Vượt qua những thiếu thốn khó khăn cũng đoàn làm phim bây giờ, Mã Đức Hoa vẫn luôn tự hào : "Tôi từng diễn Trư Bát Giới trên sân khấu kịch. Nhưng với phim truyền hình là câu chuyện khác. Vai diễn này với tôi là đại công trình, cả đời tôi chỉ có một đại công trình này là không có gì tiếc nuối".
"Nhìn nhân vật có thể thấy đó là gã gây cười, trí tuệ không có nhưng thích tỏ ra thông minh. Hắn lười nhác, cho người khác cảm giác đần độn. Nhưng hắn cũng là kẻ biết yêu thương gia đình, không để bụng", Mã Đức Hoa mô tả vai diễn để đời của ông.
"Khuyết điểm lớn nhất của hắn là háo sắc. Nhân vật này rất có tính cách, cũng là nhân vật giống người bình thường nhất", Mã Đức Hoa chia sẻ trên Tân Kinh Báo.
Mã Đức Hoa thừa nhận những năm 1980, công nghiệp làm phim của Trung Quốc thô sơ. Diễn viên gặp quá nhiều khó khăn để có thể làm phim vốn cần công nghệ kỹ xảo.
"Chúng tôi đặt câu hỏi làm sao có thể đi mây về gió như kịch bản đây. Trên sân khấu kịch, diễn viên chỉ cần lăn lộn mấy vòng qua lại là được. Còn trên màn ảnh, sự chân thực là điều quan trọng nhất", ông nhớ lại.
Những cảnh treo người trên không hay dưới biển làm khó cả dàn diễn viên. Đoàn phim từng có ý sang Hong Kong nhờ hướng dẫn về công nghệ kỹ xảo hay kỹ thuật treo người trên dây cáp. Phim Hong Kong thập niên 1980 - 1990 rất thành công với dòng phim võ thuật.
Trong thời gian quay phim, dàn diễn viên chính đều bị thương. Mã Đức Hoa từng ngã từ độ cao 3m xuống đất. "May cho tôi là dưới đất có trải nệm, nhân vật Trư Bát Giới được hóa trang bụng bự nên không chấn thương nặng. Tôi chỉ phải di chuyển từ đoàn phim tới bệnh viện và nằm đó cho đến khi khỏe lại", ông chia sẻ.
Chuyến bay đến Việt Nam và sự nuối tiếc khi mất vai
Tuy vậy, khi thực hiện phần 2 dài 16 tập với những câu chuyện chưa kể trong Tây Du Ký 1986, Mã Đức Hoa lại không phải diễn viên đảm nhiệm vai Trư Bát Giới trong phim.
Điều này không chỉ khiến nhiều khán giả ngỡ ngàng, hụt hẫng mà chính bản thân Mã Đức Hoa cũng vô cùng giận dữ.
Ông bức xúc: "Chính xác là tôi bị cắt vai Trư Bát Giới. Điều này khiến tôi rất tức giận, từng phát đơn kiện một tờ báo khi họ cho rằng việc tôi và anh Diêm Hoài Lễ (vai Sa Tăng) không tham gia phần 2 Tây Du Ký là do tự rút tên vì cảm thấy mình đã già. Thật ra, ý định làm tiếp phần 2 là do 4 anh em gồm tôi, Lục Tiểu Linh Đồng, anh Diêm Hoài Lễ và Trì Trọng Thoại đưa ra với đạo diễn Dương Khiết. Tuy nhiên, do chưa có kinh phí nên không thể thực hiện ngay. Chính vì vậy, tôi vui mừng khi người bên Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc gọi điện báo ngày 1/6/1997 sẽ khởi quay Tây Du Ký 2, bảo chúng tôi chuẩn bị".
Cùng lúc ấy, 4 diễn viên đóng vai thầy trò Đường Tăng đã được mời sang Việt Nam biểu diễn vào dịp kỷ niệm Sài Gòn tròn 300 năm.
Dù đang ở TP.HCM, Mã Đức Hoa vẫn gọi điện cho phó đạo diễn Hoắc Cảnh Phú và được yêu cầu về ngay vì kế hoạch thay đổi, lịch quay sớm hơn.
"Để biết chính xác, tôi gọi cho đạo diễn Dương Khiết, bà đồng ý cho chúng tôi thêm một tuần. Thế nhưng khi trở về Trung Quốc, với lý do tuổi tác và sức khỏe, họ đã gạch tên tôi cùng anh Diêm Hoài Lễ. Tôi có phản ứng nhưng phim đã quay, diễn viên thay thế đã chọn. Thôi thì đành ngậm ngùi chia tay với Trư Bát Giới. Chính đạo diễn Dương Khiết cũng cảm thấy bất lực vì đó là quyết định từ trên chỉ đạo xuống" - Mã Đức Hoa ngậm ngùi chia sẻ.
Cuộc sống giàu sang đáng ngưỡng mộ của Lão Trư ngày ấy
Nam diễn viên 71 tuổi bật cười khi nhớ về những tin đồn ông yêu Ngụy Tuệ Lệ - người đảm nhận vai Cao Thúy Lan trong Tây Du Ký.
Thực tế, ông và vợ - bà Hầu Ngọc Mẫn đã gắn bó từ trước khi Mã Đức Hoa nhận lời đóng Tây Du Ký.
Hai người đều xuất thân Hồi tộc, Mã Đức hoa luôn tự ti vì bản thân là diễn viên nghèo còn vợ lại là người xuất thân giàu có, gương mặt lại ưa nhìn.
"Cô ấy kém tôi 3 tuổi, là người phụ nữ xinh đẹp. Còn tôi chỉ là diễn viên hạng 3 tại Trung Quốc. Gia đình nghèo, kinh tế khó khăn, tiền mua quần áo còn chẳng có nhưng cô ấy chưa bao giờ chê tôi nửa lời. Đó là niềm hạnh phúc nhất của đời tôi", ông chia sẻ.
Trong buổi gặp mặt đầu tiên, khi Mã Đức Hoa cởi bỏ chiếc áo khoác cũ ra đã vô tình làm lộ miếng vá ở đầu gối. Khi đó, ông rất ngượng nghịu, Hầu Ngọc Mẫn biết ông xấu hổ liền hỏi chữa ngượng cho ông: "Miếng vá kia ai vá vậy, đường chỉ rất đều và đẹp!"
Mã Đức Hoa nghe xong cảm thấy bớt bối rối hơn, ông nói thật: "Do mẹ tôi làm đấy".
Họ quen nhau khoảng một năm trước khi kết hôn vào năm 1972 và sinh con trai đầu lòng vào năm 1973 và đặt tên gọi Mã Dương.
Trong thời gian quay Tây Du Ký, có lúc bà Hầu Ngọc Mẫn bị bệnh phải nhập viện. Mã Đức Hoa vô cùng lo lắng nằng nặc đòi bỏ quay phim về chăm sóc cho vợ. Đạo diễn Dương Khiết lúc đó còn đùa rằng ông xin nghỉ để về chăm sóc "Cao tiểu thư".
Cuối cùng, nhờ có sự cảm thông và động viên của vợ, Mã Đức Hoa quay lại cùng đoàn phim hoàn thành Tây Du Ký.
Suốt thời kỳ đó, hai vợ chồng luôn trao đổi thư từ với nhau. Họ đã viết cho nhau tới hơn 300 lá thư đầy cảm động.
Sau khi sinh con, Mã Đức Hoa và vợ luôn cố gắng để chăm lo tốt nhất cho con trai. Ông từng chia sẻ: "Dù không có nhiều tiền, chúng tôi vẫn cố gắng để cho con ăn học tử tế".
Không phù kỳ vọng của bố mẹ, sau khi du học ở Singapore trở về, Mã Dương đã mở công ty riêng, trở thành ông chủ. Công việc kinh doanh của cậu khá phát đạt.
Mã Đức Hoa nhờ con trai nên không bao giờ lo lắng về kinh tế. Báo chí tiết lộ đoàn phim Tây du ký 1986 đều biết chuyện chàng Trư được hỗ trợ tài chính như thế nào.
Nguồn tin cho hay dù không sánh được bằng thế lực bà xã Trần Lệ Hoa của Trì Trọng Thụy, con trai Mã Đức Hoa cũng thuộc hàng có thế lực ở Bắc Kinh.
"Trên có Đường Tăng, dưới là Mã Đức Hoa - hai người đều một bước thành giàu sang nhờ sự hỗ trợ của người thân", một người trong giới giải trí tiết lộ.
Minh Anh