Cuộc đua tăng vốn điều lệ ngân hàng ngày càng nóng

Xáo trộn trong BXH vốn điều lệ

Trước bối cảnh nền kinh tế nhiều biến động, các ngân hàng hiện nay đang đẩy mạnh kế hoạch tăng vốn thông qua phát hành cổ phiếu thưởng, chia cổ tức bằng cổ phiếu hoặc chào bán riêng lẻ…

Điều này không chỉ giúp các ngân hàng có thêm nguồn lực để mở rộng tín dụng, đầu tư mà còn góp phần đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn vốn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Về phía nhóm ngân hàng quốc doanh, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại Thương Việt Nam (Vietcombank) dự kiến sẽ phát hành thêm hơn 2,7 tỷ cổ phiếu với tỉ lệ 49,5% nhằm nâng vốn điều lệ từ 55.890,9 tỷ đồng lên gần 83.557 tỷ đồng, trở thành ngân hàng có mức vốn điều lệ cao nhất hệ thống.

Tương tự, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) cũng sẽ phát hành tối đa gần 2,4 tỷ cổ phiếu với tỉ lệ 44,64% (tỉ lệ cụ thể sẽ thực hiện theo phê duyệt của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền) cho cổ đông hiện hữu, qua đó tăng vốn điều lệ từ 53.700 tỷ lên 77.671 tỷ đồng.

Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chưa công bố phương án tăng vốn điều lệ trong năm 2025. Tuy nhiên, hồi tháng 3 vừa qua, ngân hàng thông báo đã chào bán xong 123,8 triệu cổ phiếu riêng lẻ cho các nhà đầu tư chuyên nghiệp, nâng tổng vốn điều lệ của ngân hàng từ 68.975 tỷ đồng lên hơn 70.213 tỷ đồng.

Như vậy, với sự thay đổi trên, vị trí trên bảng xếp hạng vốn điều lệ đã dần có sự thay đổi. Năm 2024, quán quân và á quân vốn điều lệ ngân hàng thuộc về 2 ngân hàng tư nhân là VPBank, Techcombank với mức vốn điều lệ lần lượt là 79.339 tỷ đồng và 70.450 tỷ đồng.

Về phía nhóm ngân hàng tư nhân, Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB) dự kiến sẽ trình cổ đông kế hoạch phát hành hơn 417 triệu cổ phiếu thưởng cho cổ đông hiện hữu và 7,8 triệu cổ phiếu thưởng cho cán bộ nhân viên để vốn điều lệ tăng từ 29.791 tỷ đồng lên 34.040 tỷ đồng.

Ngân hàng TMCP Thịnh vượng và Phát triển (PGBank) cũng thông báo chào bán 80 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, tương ứng tỷ lệ phát hành là 21% để tăng vốn điều lệ từ 4.200 tỷ đồng lên 5.000 tỷ đồng.

Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank) lên kế hoạch phát hành hơn 343 triệu cổ phiếu để tăng vốn cổ phần từ nguồn vốn chủ sở hữu và 85 triệu cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động (ESOP) để tăng vốn điều lệ từ 13.725 tỷ đồng lên 18.007 tỷ đồng.

Ngân hàng TMCP Quốc dân (NCB) dự kiến phát hành 700 triệu cổ phiếu riêng lẻ để tăng vốn điều lệ từ 11.780 tỷ lên 18.780 tỷ đồng trong quý II - quý IV/2025.

Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) dự kiến phát hành gần 670 triệu cổ phiếu nhằm tăng vốn điều lệ thêm 6.700 tỷ đồng, từ 44.666 tỷ đồng lên 51.366 tỷ đồng. Thời gian dự kiến hoàn thành kế hoạch là quý III/2025.

Ngân hàng lớn, có thương hiệu tốt sẽ tăng vốn dễ dàng hơn

Nói về sự cần thiết của việc tăng vốn điều lệ, tài liệu ĐHĐCĐ VietinBank chỉ ra, để đáp ứng nhu cầu phát triển của ngân hàng trong thời gian tới, phát huy vai trò ngân hàng chủ lực, trụ cột của nền kinh tế trong triển khai các chính sách, chủ trương định hướng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và Chính phủ, một trong các điều kiện tiên quyết là VietinBank cần tiếp tục nâng cao năng lực tài chính, đáp ứng yêu cầu về vốn tự có để đảm bảo tuân thủ các quy định về tỉ lệ an toàn vốn (CAR) theo quy định.

Ngoài ra, VietinBank cho biết, vốn điều lệ là một trong những yếu tố quan trọng mà các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế xét đến khi thực hiện đánh giá để đưa ra quyết định tăng hoặc giảm thứ hạng tín nhiệm của ngân hàng.

Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Giảng viên cao cấp, Đại học Kinh tế Tp.HCM, việc tăng vốn của các ngân hàng là một điều tất yếu. Bởi khi quy mô hoạt động, tín dụng càng lớn thì việc gia tăng sức mạnh tài chính để đảm bảo an toàn hoạt động là cần thiết.

Tăng vốn chính là gia tăng sức khoẻ, giúp ngân hàng có thể ứng phó với những rủi ro xảy ra đặc biệt là nợ xấu của ngành Ngân hàng vẫn luôn là một mối lo, nhất là trong bối cảnh có nhiều yếu tố bất định như hiện nay.

Tương tự, TS. Châu Đình Linh, Trường Đại học Ngân hàng Tp.Hồ Chí Minh cho rằng, câu chuyện tăng vốn đang ngày càng trở nên cấp thiết. Một số ngân hàng cần tăng vốn để đáp ứng tiêu chuẩn Basel II, xa hơn là lộ trình Basel III trong thời gian tới.

Việc tăng vốn điều lệ sẽ giúp cho ngân hàng tăng nguồn vốn cấp một, từ đó đáp ứng đầy đủ về an toàn vốn của chính ngân hàng cũng như yêu cầu về đáp ứng an toàn vốn của Ngân hàng Nhà nước. Qua đó gia tăng sức mạnh tài chính của chính cái ngân hàng đó, qua đó củng cố niềm tin của khách hàng, hiện thực hóa được các chiến lược kinh doanh đề ra.

Đồng thời, với "bộ đệm vốn" dày dặn hơn, ngân hàng sẽ ít bị tổn thất khi rủi ro xảy ra. Đây là bài học được rút ra bởi rất nhiều cuộc khủng hoảng tài chính ngân hàng trên thế giới. Bên cạnh đó giúp ngân hàng ghi điểm với NHNN trong việc xét tăng trưởng tín dụng.

Tuy nhiên, nhìn vào quá trình tăng vốn của các ngân hàng trong thời gian qua, có thể nhận thấy, không phải tất cả các nhà băng đều có thể đạt được mục tiêu tăng vốn đã đề ra. Có thể thấy, về phía các ngân hàng quốc doanh và nhóm ngân hàng tư nhân lớn, nhờ có thương hiệu tốt, chiến lược kinh doanh rõ ràng, họ tăng vốn dễ dàng qua việc phát hành thêm cổ phiếu, trái phiếu, thu hút nhà đầu tư chiến lược rất thuận lợi.

Nhóm ngân hàng có tiềm lực tài chính trung bình sẽ gặp khó khăn hơn với phương án tăng vốn, nhất là cơ hội hút vốn ngoại… Một số ngân hàng chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán nên có ít cơ hội lựa chọn hơn trong hoạt động tăng vốn.

Những ngân hàng muốn tăng vốn như kỳ vọng cần nâng cao hiệu quả hoạt động, tạo dựng thương hiệu ngày càng uy tín trên thị trường. Cần chú ý ưu tiên tăng vốn từ nguồn nội sinh (lợi nhuận giữ lại) trước đồng thời cần cơ cấu lại hoạt động nội bộ ổn định, quản trị rủi ro tốt. Nên ưu tiên phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu để tránh việc bị "pha loãng" cổ phiếu khi phát hành cổ phiếu mới.