BS CKII Vũ Hữu Thịnh (khoa Tạo hình - Thẩm mỹ, bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM) cho biết khoa Cấp cứu của bệnh viện vừa tiếp nhận nam bệnh nhân Nguyễn Minh H. (SN 1954, quê tỉnh Tiền Giang).
Anh H. nhập viện trong tình trạng vùng bìu sưng to gấp 5 lần bình thường, đau liên tục 3 ngày mà không thuyên giảm, có mảng da hoại tử đen vùng bìu khoảng 10cm, viêm tấy đỏ lan xuống mông, hai bên cạnh hậu môn, lan rộng lên trên hai bên hông kèm sốt.
Người bệnh được siêu âm bìu hai bên thấy hoại tử sinh hơi mô mềm bìu lan ra tầng sinh môn. Siêu âm phần mềm vùng tầng sinh môn thấy phù nề, dịch len lỏi kèm hơi lan tỏa trong mô mềm vùng gốc bìu, lan ra phần mềm xung quanh tầng sinh môn, không thấy ổ tụ dịch khu trú.
Hình ảnh MRI cho thấy các ổ áp-xe nhiều ngóc ngách lan rộng trong vùng tầng sinh môn, trong khoang mỡ quanh hậu môn, trong bó dưới da cơ thắt ngoài, trong khoang gian cơ thắt, trong mô mềm vùng mông, vùng gốc bìu, trong hố ngồi trực tràng, quanh ống hậu môn đến cơ nâng hậu môn.
Đây là trường hợp điển hình của bệnh lý hoại tử Fournier. Hoại thư sinh hơi (hoại tử) Fournier là một bệnh hiếm gặp, bệnh được phát hiện năm 1883 trên 5 trường hợp ở nam giới bởi một bác sĩ tên là Jean Alfred Fournier.
Bệnh nhân được điều trị tại bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (Ảnh bệnh viện cung cấp)
Bệnh được mô tả như “Hoại thư sét đánh vùng dương vật”. Tuy nhiên, bệnh này không chỉ xảy ra ở nam giới, mà còn có thể xảy ra ở nữ giới và trẻ em. Đây là bệnh hiếm gặp, diễn tiến chậm nhưng biểu hiện rất nhanh, đột ngột, đe dọa đến tính mạng. Biểu hiện của bệnh là nhiễm trùng lan nhanh vùng tầng sinh môn, bộ phận sinh dục và quanh hậu môn.
Người bệnh được mổ cấp cứu khẩn với sự phối hợp liên chuyên khoa của bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV ĐHYD) là Tiết niệu, Ngoại Tổng quát và Tạo hình – Thẩm mỹ. Trong đó, khoa Ngoại Tổng quát thực hiện cắt lọc – đặt hậu môn nhân tạo ra da, khoa Tiết niệu thực hiện cắt lọc, cắt bỏ da bìu hoại tử – mở bàng quang ra da.
Khoa Tạo hình – Thẩm mỹ điều trị chăm sóc vết thương, tránh nguy cơ hoại tử hai tinh hoàn - đặt VAC (điều trị hỗ trợ bằng máy hút áp lực âm); đóng vết mổ, che phủ tinh hoàn càng sớm càng tốt, đảm bảo không làm tổn thương chức năng sinh lý của tinh hoàn; đối với da vùng bìu mất hoàn toàn, lộ hai tinh hoàn hai bên, không thể khâu đóng trực tiếp thì sử dụng vạt da cân tại vùng bẹn thay thế cho da bìu để che phủ hoàn toàn hai tinh hoàn. Hiện, người bệnh đã hồi phục, vết mổ đã lành, có thể tự đi lại, vùng bìu mất da lộ tinh hoàn đã được che phủ hoàn toàn.
Theo BS CKII Vũ Hữu Thịnh, tính chất nguy hiểm của bệnh là người bệnh thường không có dấu hiệu báo trước nào, phần lớn các trường hợp chỉ thấy trầy xước da hoặc chấn thương nhẹ vùng bìu. Bệnh diễn tiến chậm nên thường người bệnh dễ chủ quan, tự điều trị hoặc điều trị kháng sinh thông thường.
Tuy nhiên, khi đã biểu hiện ra ngoài thì rất nhanh, nhiễm trùng hoại tử mô lan rộng, người bệnh dễ rơi vào tình trạng sốc nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết, nếu không được phát hiện, xử trí và điều trị đúng cách sẽ dễ dẫn đến tử vong.
Một số các yếu tố nguy cơ của bệnh như người bệnh suy giảm hệ miễn dịch, đái tháo đường, xơ gan, uống rượu lâu dài, HIV, hóa trị, sử dụng corticosteroid mãn tính, bệnh bạch cầu, suy nhược, già yếu hay trẻ em suy dinh dưỡng; chấn thương - nhiễm trùng vùng cơ quan sinh dục, vùng hậu môn – trực tràng; bệnh lý đường tiết niệu; bệnh lý về da và tổ chức dưới da vùng bìu.
Hoại tử Fournier là một bệnh hiếm gặp, diễn tiến chậm nhưng khi đã biểu hiện ra thì rất nhanh, đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Việc điều trị cũng đòi hỏi có sự phối hợp của nhiều chuyên khoa bao gồm cả nội khoa và ngoại khoa. Người bệnh không nên chủ quan lơ là khi có các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc dọa nhiễm trùng ở xung quanh vùng sinh dục, việc tự điều trị hoặc tự chăm sóc tại nhà không đúng cách có thể làm cho tình trạng bệnh nặng hơn.
Vì vậy, khi có các dấu hiệu nặng, bệnh nhân cần phải đi khám tại các bệnh viện, cơ sở y tế gần nhất để được phát hiện và điều trị kịp thời. Sống lành mạnh, tập thể dục rèn luyện sức khỏe, vệ sinh thân thể, dinh dưỡng hợp lý là cách tránh các yếu tố thuận lợi gây bệnh.
Lành Nguyễn
