Tìm về các buôn làng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, nhiều người không khỏi ấn tượng với những bộ trang phục truyền thống của người dân tộc Ê Đê.
Từ các hình tượng thiên nhiên, người Ê Đê đã đưa vào làm hoa văn trang trí trang phục truyền thống thể hiện nét văn hóa đặc sắc của dân tộc.
Để tạo ra những sản phẩm trang phục truyền thống đẹp và độc đáo, những người phụ nữ Ê Đê sử dụng khung dệt cổ truyền để dệt ra những tấm thổ cẩm để rồi từ đó làm ra váy, áo, khố, khăn, địu…
Trang phục truyền thống của dân tộc Ê Đê thường là màu đen hoặc màu chàm, trên đó có trang trí hoa văn màu đỏ, vàng, xanh, trắng. Người Ê Đê quan niệm, màu đỏ thể hiện cho huyết của các linh vật hiến sinh, màu lửa trong các lễ hội, đồng thời tượng trưng cho sự tái sinh, sức mạnh tinh thần và sức mạnh chung của cộng đồng.
Phụ nữ và nam giới dân tộc Ê Đê có những bộ trang phục khác nhau.
Trang phục truyền thống của phụ nữ Ê Đê là váy tấm, áo chui. Còn trang phục truyền thống của đàn ông là đóng khố và mặc áo dài kín mông.
Trang phục nam có hoa văn khác với trang phục nữ. Thậm chí hoa văn trên trang phục còn thể hiện sự giàu có và quyền uy của người mặc.
Trên trang phục truyền thống của cả nam và nữ dân tộc Ê Đê thường lấy các hình tượng của thiên nhiên như lá cây dương xỉ, hạt lúa, hạt bắp, bò cạp, trứng thằn lằn, con rùa, con rồng đất… làm hoa văn trang trí. Người Ê Đê quan niệm, tất cả sự vật, hiện tượng trong thiên nhiên và ngay cả những sản phẩm do bàn tay con người tạo ra đều có linh hồn, thể hiện niềm tin vào các thần linh.
Những họa tiết hoa văn trở thành điểm nhấn trên trang phục và làm nên nét riêng biệt, dễ nhận diện của trang phục thổ cẩm Ê Đê so với trang phục của các dân tộc khác trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
Bà H’Ler Êban (Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Tp.Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) cho biết, mỗi họa tiết, hoa văn trên các tấm vải thổ cẩm đều có hình thù, ý nghĩa khác nhau. Thế nhưng, tất cả đều thể hiện sự gần gủi, hòa đồng giữa thiên nhiên và con người của đồng bào dân tộc Ê Đê.
Trong các dịp lễ hội và các nghi lễ quan trọng, người Ê Đê thường mặc những bộ trang phục truyền thống.
Người Ê Đê còn dùng trang phục truyền thống để làm quà cưới cho các đôi vợ chồng trẻ.
Khánh Ngọc
