Thoạt nhìn loài cá này nửa giống lươn, nửa giống cá trê. Đây là một loài cá có tên gọi là cá thạch bà (cá bò trên đá). Dù có ngoại hình xấu xí nhưng chúng được xếp vào hàng “quý tộc” trong giới cá nước ngọt. Ở Trung Quốc giá loại cá độc đáo này rất đắt đỏ, thậm chí từng lên đến hơn 2.000 Nhân Dân Tệ/kg (khoảng hơn 6,5 triệu đồng/kg).
Bề ngoài cá thạch bà có đầu to và đuôi nhỏ, miệng rộng, đầu phẳng, phình ra ở phía trước. Chúng có răng, môi dày, trên bề mặt cơ thể có nếp nhăn giống như giác hút. Trên đầu chúng có tổng cộng 4 cặp râu.
Trước đây người ta không có ấn tượng tốt về cá thạch bà vì chúng nhỏ và ít thịt. Trên cơ thể chúng còn có gai, việc sơ chế rất bất tiện nên người ta chỉ dùng chúng làm thức ăn cho vịt. Tuy nhiên nhiều năm trở lại đây, cá thạch bà đã được người tiêu dùng chú ý đến.
Đặc biệt, giá của chúng ở những năm 2000 lên đến 1.000 Nhân Dân Tệ/kg, cao gấp 200 lần so với mức giá ở những năm 1980. Và vài năm trở lại đây, giá của chúng đã lên đến hơn 2.000 Nhân Dân Tệ/kg, tương đương hơn 6,5 triệu đồng/kg.
Sở dĩ cá thạch bà lại đắt đỏ là chủ yếu nằm ở số lượng khan hiếm và môi trường sống của chúng. Đây là loại cá hiếm có thể sống ở vùng nước sạch. Nếu nước bị ô nhiễm, chúng sẽ tự động rời đi. Vì vậy, chúng gần như chỉ sống trong các dòng suối trên núi.
Ngoài ra khả năng sinh sản của cá thạch bà không quá mạnh. Đặc biệt mỗi lần chúng đẻ trứng, số lượng trứng cũng rất ít. Bên cạnh đó, chúng thường sống ở những vùng nước chảy xiết nên tỷ lệ sống sót của cá con cũng không cao. Sự khan hiếm khiến giá của chúng chỉ tăng mà không giảm.
Không chỉ xuất hiện ở Trung Quốc tại Việt Nam, loài này được tìm thấy ở sông Gâm và được coi là một loài cá trê mới. Theo Tri Thức & Cuộc sống ở nước ta, chủ yếu được biết đến với cái tên “chiên nami” hoặc “chiên sông Gâm”.
Loài cá này ở Trung Quốc, chúng phân bố tại nhiều vùng khác nhau như Thiểm Tây, Hồ Bắc, Tứ Xuyên, Quý Châu, Hồ Nam, Trùng Khánh…
Trúc Chi (t/h)
