Trước đó, tại phần tranh luận trước kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5, thẩm phán Ngô Hồng Phúc - Chủ tọa phiên tòa phúc thẩm - giải thích cho cựu TGĐ Oceanbank Nguyễn Xuân Sơn, nếu khắc phục được 3/4 tài sản tham ô, bị cáo Sơn có thể được giảm từ án tử hình xuống mức án chung thân, từ đó có thể giảm về mức án có thời hạn nếu cải tạo tốt.
Theo bản án sơ thẩm, bị cáo Sơn bị tuyên phạt án tử hình về hành vi tham ô 49 tỷ đồng. Số tiền này theo cáo buộc là 20% trong số 246 tỷ đồng thiệt hại tính theo tỷ lệ vốn góp của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) vào Oceanbank. Cũng trong phần tranh luận của phiên xử ngày 2/5, luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Xuân Sơn cho biết, nhiều người bạn cũ của bị cáo Sơn sẵn sàng chi 32 tỷ đồng để “cứu” bị cáo này thoát án tử hình. Ngoài ra, vợ bị cáo Sơn cũng cho biết sẽ chi tiền để bồi hoàn số tiền mà Sơn đã tham ô để cho đủ mức 3/4 số tiền phải nộp lại theo quy định là 37 tỷ đồng.
Trao đổi với PV về câu chuyện nộp lại 3/4 số tiền tham ô để được giảm từ mức án tử hình xuống mức án chung thân đối với bị cáo Sơn, luật sư Cao Văn Tỉnh (Đoàn luật sư Hà Nội) cho rằng, BLHS 2015 có hiệu lực từ 1/1/2018 quy định, không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu họ đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ.
Theo đó, Điều 40, BLHS 2015 nêu rõ, tử hình là hình phạt đặc biệt chỉ áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác do Bộ luật này quy định.
Cũng theo điều luật này, không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu thuộc một trong các trường hợp: Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi; Người đủ 75 tuổi trở lên; Người bị kết án tử hình về tội Tham ô tài sản, tội Nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn. Trong các trường hợp này, hình phạt tử hình được chuyển thành tù chung thân.
Nói thêm về quy định tại Điều 40 này, luật sư Tỉnh cho rằng, việc bị cáo tham ô tài sản nhưng nộp lại 3/4 số tài sản tham ô và được xem xét giảm mức phạt từ tử hình xuống chung thân là quy định có ý nghĩa quan trọng trong việc thu hồi tài sản tham ô, hối lộ. Bởi, mục tiêu cuối cùng trong việc xử lý các vụ án kinh tế tham nhũng là thu hồi tối đa tài sản tham ô, hối lộ. Nếu xử lý tử hình tội phạm tham nhũng thì Nhà nước không thu hồi lại được tiền, mục đích cuối cùng không đạt được. Do vậy, quy định tại Điều 40 BLHS đã khuyến khích tội phạm ăn năn hối cải, bồi hoàn tài sản chiếm đoạt trái quy định, có các biện pháp khắc phục hậu quả, giúp Nhà nước thu hồi tài sản một cách thuận lợi.
“Hơn nữa, việc nộp lại 3/4 tài sản tham ô, hối lộ được miễn án tử hình, nhưng không có nghĩa là 1/4 tài sản còn lại không bị thu hồi. Việc đối tượng vi phạm nộp lại 3/4 tài sản chỉ là một trong những điều kiện cần để được xem xét không thi hành án tử hình. 1/4 tài sản bị cáo vẫn phải nộp lại theo quy định và người phạm tội vẫn phải chịu án tù giam...”, luật sư Tỉnh nhấn mạnh.