Sáng 29/5, phát biểu tại phiên họp thảo luận về kinh tế - xã hội của Quốc hội, ĐBQH Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) cho biết, hiện nay trên thị trường có nhiều sản phẩm mới là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Theo ông Hạ, sản phẩm này du nhập vào Việt Nam thời gian ngắn nhưng phát triển rất nhanh và rất rộng.
Đây là sản phẩm được Tổ chức Y tế thế giới, các cơ quan y tế của Việt Nam khuyến cáo có hại đến sức khỏe của người sử dụng. Loại sản phẩm này dễ bị lợi dụng tẩm ướp các chất ma túy, chất gây nghiện, nhưng điều đáng nguy hiểm hơn là các loại sản phẩm này nhắm vào giới trẻ,thanh thiếu niên.
Ông Hạ cho biết, những sản phẩm này có những hình ảnh rất bắt mắt, thu hút trẻ em, thậm chí ghi ở ngoài nhãn mác là sữa và có những hình ảnh rất hấp dẫn, bắt mắt và có đến mấy chục nghìn hương liệu, hương vị khác nhau hấp dẫn với trẻ em.
Nhiều sản phẩm thuốc lá điện tử có hình ảnh rất bắt mắt, thu hút trẻ em.
Đại biểu cho rằng, mặc dù chưa có tổ chức, doanh nghiệp nào được nhập khẩu, song trên thị trường không khó khi cần mua các sản phẩm này, thậm chí ngay trước các cổng trường học, sản phẩm được quảng cáo công khai và mua bán công khai ở trên mạng xã hội.
Hiện nay, Việt Nam vẫn còn một khoảng trống pháp lý đối với loại hình sản phẩm này, theo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử chưa có trong định nghĩa của thuốc lá Việt Nam.
“Đề nghị Chính phủ khẩn trương nghiên cứu cả về khoa học và thực tiễn để có những ứng xử phù hợp về mặt pháp lý đối với loại sản phẩm này. Trong thời gian chưa có khung pháp lý, cần có những biện pháp kiểm soát và xử lý nghiêm, ngăn chặn đối với loại sản phẩm này trên thị trường”, ông Hạ đề nghị.
ĐBQH Tạ Văn Hạ nêu ý kiến
Trước đó, ngày 14/5, Thủ tướng đã có công điện yêu cầu Bộ Y tế nghiên cứu, đề xuất ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành giải pháp quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng Hải quan kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu, xác lập các chuyên án đấu tranh đối với các đường dây, ổ nhóm buôn lậu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Bộ Công Thương được giao chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tăng cường quản lý thị trường nội địa, thường xuyên kiểm tra và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân buôn bán, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.
Trên toàn cầu, ước tính có khoảng 19 triệu thanh thiếu niên từ 13–15 tuổi (13 triệu bé trai và 6 triệu bé gái) hiện đang hút thuốc lá, trong đó có khoảng 5 triệu thanh thiếu niên hút thuốc lá sống tại khu vực Đông Nam Á. Khảo sát ở hầu hết các quốc gia đều cho thấy trẻ em từ 13–15 tuổi có tỉ lệ đang sử dụng các sản phẩm thuốc lá cao, đặc biệt là các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Tại Việt Nam, Báo cáo tổng kết 10 năm thi hành Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá cho thấy nhờ có nhiều nỗ lực trong công tác phòng chống tác hại thuốc lá, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường trong nam giới trưởng thành giảm trung bình 0,5% mỗi năm từ 47,4% năm 2010 xuống còn 38,9% năm 2023.
Tỉ lệ hút thuốc ở thanh thiếu niên giảm, trong đó, ở nhóm 13-15 tuổi giảm từ 2,5% năm 2014 xuống còn 1,9% năm 2022.
Tỉ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động cũng giảm đáng kể cả ở các hộ gia đình, nơi cộng cộng và nơi làm việc. Đây là những kết quả rất đáng khích lệ trong công tác phòng chống tác hại thuốc lá.
Tuy nhiên, những thành tựu này có nguy cơ bị phá bỏ bởi việc gia tăng nhanh chóng tỉ lệ sử dụng các sản phẩm được gọi là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, đặc biệt là trong giới trẻ.
