"Vua trái cây" hạ nhiệt giá
Những ngày này, nông dân tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang tất bật bước vào mùa thu hoạch sầu riêng – quả được mệnh danh là "vua trái cây". Từ những vườn sầu riêng, vang vọng tiếng cười nói vui vẻ, náo nhiệt.
Theo ghi nhận của Người Đưa Tin, những ngày này, ngay từ sáng sớm, người dân đã tấp nập kéo nhau ra vườn, leo lên từng tán cây cao vút để hái những trái sầu riêng đủ tuổi. Dưới gốc, những thùng nhựa, sọt tre, xe rùa lần lượt được chất đầy những trái sầu riêng xanh mướt.
Ông Phạm Phú Bền (SN 1965, trú tại thôn Liên Cơ, xã Hòa Đông, huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk) cho hay, gia đình ông có 190 cây sầu riêng dona trồng xen với hồ tiêu trên điện tích 1,1ha. Trong đó, có 160 cây đã cho thu hoạch chính vụ năm thứ 3. Dự kiến, năm nay, gia đình ông sẽ thu hoạch được khoảng 20 tấn trái sầu riêng.
Theo ông Bền, so với cách đây gần 1 tháng, giá sầu riêng đã giảm. Theo đó, cách đây khoảng 1 tháng, nhiều thương lái vào đề nghị chốt vườn sầu riêng của gia đình ông Bền với giá 85.000 đồng/kg, thậm chí nhiều vườn khác còn được đề nghị chốt với giá 95.000 đồng/kg. Tuy nhiên, do thời điểm đó, sầu riêng còn non nên gia đình ông chưa đồng ý chốt mức giá này. Hiện nay, các thương lái chỉ mua sầu riêng của gia đình ông Bền với giá 73.000 đồng/kg, nhiều vườn chỉ được trả giá 65.000 đồng/kg.
Tương tự, ông Đào Văn Ngà (SN 1962, trú tại thôn 15, xã Hòa Đông, huyện Krông Pắk) cho hay, gia đình có 200 cây sầu riêng trồng xen canh với cà phê, hồ tiêu, trên diện tích 2ha. Trong đó, hiện nay đã có 150 cây sầu riêng dona đã bước vào thu hoạch chính vụ năm thứ 3. Năm 2023, gia đình ông thu hoạch được 5 tấn trái sầu riêng, bán giá 78.000 đồng/kg. Năm nay, dự tính, gia đình ông sẽ thu hoạch khoảng 15 tấn trái sầu riêng. Hiện nay, giá sầu riêng dona đã giảm xuống còn 70.000 đồng.
Không riêng gì sầu riêng Dona, người dân cho biết, sầu riêng Ri6 cũng giảm giá so với vụ thu hoạch năm 2023. Trao đổi về vấn đề này, một người dân trú tại thôn Liên Cơ (xã Hòa Đông) cho hay, vụ thu hoạch năm 2023, sầu riêng Ri6 có giá cao nhất là 60.000 đồng/kg. Tuy nhiên, năm nay, hiện chỉ có giá 40-50.000 đồng/kg (tùy loại xấu đẹp).
Chị Nguyễn Thị Ngân (SN 1990, trú tại buôn Mlăng, xã Ea Tar, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk) cho hay, gia đình chị có 270 cây sầu riêng trồng trên diện tích 1,8ha. Trong đó, có 170 cây đã cho thu hoạch chính vụ. Dự kiến, năm 2024, vườn sầu riêng của gia đình chị sẽ đạt sản lượng khoảng 10 tấn trái.
Theo thông tin từ chị Ngân, cách đây khoảng 3 tuần, thương lái vào chốt giá vườn sầu riêng Dona của gia đình chị là 80.000 đồng/kg. Hai bên đã thỏa thuận, thống nhất mức giá này. Thế nhưng, mấy ngày nay, giá sầu riêng các nơi đồng loạt giảm nên thương lái thông báo chỉ mua sầu riêng của gia đình chị với giá 65.000 đồng/kg. Tuy nhiên, gia đình chị Ngân không đồng ý và hai bên vẫn chưa thương lượng lại được.
Cũng theo thông tin từ người dân, khoảng nửa tháng nay, thời tiết tại tỉnh Đắk Lắk xảy ra mưa lớn kéo dài đã ảnh hưởng không ít đến trái sầu riêng. Bà Nguyễn Thị Mỹ (SN 1960, vợ ông Bền) lý giải: "Do ảnh hưởng của mưa lớn kéo dài đã khiến cho hàng loạt trái sầu riêng bị các loại nấm như nấm cuống, nấm bông, rầy đen... tấn công, làm hư hỏng quả với tỉ lệ khoảng 20%".
Bên cạnh đó, việc xảy ra mưa lớn trong nửa tháng qua đã khiến cho việc thu hoạch sầu riêng của người nông dân bị gián đoạn do cây trơn trượt, không thể trèo lên cây để cắt quả. Mặt khác, mưa kéo dài cũng khiến cho cơm của quả sầu riêng bị ứ nước và khó lên màu hơn. Do đó, việc thu hoạch sầu riêng phải kéo dài và thực hiện nhiều đợt hơn so với năm ngoái. "Mùa vụ năm 2023, gia đình tôi chỉ cắt 2 đợt là đã thu hoạch hết vườn sầu riêng Ri6 nhưng năm nay đã cắt đến 5 đợt vẫn chưa xong", một chủ vườn sầu riêng tại huyện Krông Pắk cho hay.
Giá giảm là phù hợp với thực tế
Nói về lý do khiến giá sầu riêng giảm so với đầu vụ, ông Lê Anh Trung, Phó Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk cho biết, vào thời điểm đầu mùa, do lượng hàng ít nên giá sầu riêng được bán với giá trung bình khoảng 80.000 đồng/kg. Còn hiện nay, khi khi vào vụ thu hoạch chính, sầu riêng được thu mua với giá bình quân khoảng từ 70.000 đồng/kg trở lên tùy vào chất lượng tại vườn và 85.000 đồng/kg với hàng loại A tại vựa. Đây là mức giá ổn định và phù hợp với thực tế. Bởi thời điểm này, tất cả các địa phương trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đều đồng loạt thu hoạch sầu riêng nên lượng hàng dồi dào.
Cũng theo ông Trung, tỷ lệ mẫu mã sầu riêng năm nay đẹp, ổn định, thậm chí đẹp hơn so với năm 2023. Vụ thu hoạch năm 2024 sản lượng ước đạt khoảng hơn 300.000 tấn.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk cho hay, hiện nay tổng diện tích sầu riêng của tỉnh Đắk Lắk là 32.785ha. Trong đó, diện tích trồng thuần là 9.556ha (chiếm 29,14%) và diện tích trồng xen 23.229ha (chiếm 70,85%). Diện tích trồng mới 5.962 ha (chiếm 18,19%), diện tích kiến thiết cơ bản 10.971ha (chiếm 33,37%) và diện tích cho thu hoạch sản phẩm 15.852 ha (chiếm 48,35%).
Về cơ cấu giống, tại tỉnh Đắk Lắk, sầu riêng Dona và Ri6 là hai giống chủ lực được trồng chiếm 97,3% diện tích sầu riêng toàn tỉnh. Trong đó, diện tích trồng giống Dona chiếm 84,1%; diện tích trồng giống Ri6 chiếm 13,2% và diện tích trồng giống khác (địa phương, Musang King,..) chiếm 2,7%.
Thời gian qua, tỉnh Đắk Lắk đã cấp 266 mã số vùng trồng với tổng diện tích 7.292ha (chiếm 79,8% diện tích trồng thuần và 46% so với diện tích cho sản phẩm). Trong đó, có 68 mã số vùng trồng với diện tích 2.521 ha đã được Tổng cục Hải quan Trung Quốc phê duyệt và 198 vùng trồng với diện tích 4.771ha đang chờ phía Tổng cục Hải quan Trung Quốc phê duyệt.
Trong 68 mã số vùng trồng được phê duyệt hầu hết do các tổ chức như doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác đứng tên đại diện, duy nhất chỉ có 1 vùng trồng do cá nhân đại diện.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk cũng cho biết, hiện nay các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang triển khai công tác giám sát định kỳ trước vụ thu hoạch, chưa có báo cáo cụ thể.
Qua công tác giám sát cho thấy, cơ bản các vùng trồng, cơ sở đóng gói chấp hành tốt các yêu cầu như có quy trình sản xuất, quy trình quản lý dịch hại giám sát đối tượng mà phía Trung Quốc quan tâm, thực hiện việc ghi chép nhật ký canh tác. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số hộ trong vùng trồng chưa duy trì tốt các yêu cầu như: chưa thực hiện tốt quy trình sản xuất, chưa kiểm soát tốt các đối tượng kiểm dịch thực vật mà nước nhập khẩu quan tâm như rệp sáp, ruồi đục quả, chưa có bể, thùng chứa bao bì thuốc bảo vệ thực vật, phân bón sau sử dụng, ghi chép nhật ký chưa đầy đủ.
Hiện nay, tỉnh Đắk Lắk có 2 huyện được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận đăng ký nhãn hiệu là "Sầu riêng Krông Pắk" và nhãn hiệu "Sầu riêng Cư M’gar". Đồng thời, có 2 huyện đang xây dựng đề án và đăng ký bảo hộ nhãn hiệu là Krông Búk và Ea H’Leo.
Qua theo dõi, nắm bắt thông tin, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho hay, sản phẩm từ vùng trồng đã có sự khác biệt so với sản phẩm ngoài vùng trồng như: các doanh nghiệp ưu tiên mua sản phẩm từ vùng trồng và giá cả tốt hơn…
Khánh Ngọc