Ngày 7/8, đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với tỉnh Đắk Nông đang tiến hành kiểm tra một số điểm sụp lún, sạt lở đất, trong đó có Hồ chứa nước Đắk N’Ting (xã Quảng Sơn, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông) để xác định nguyên nhân, hướng khắc phục.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Đắk Nông, từ ngày 28/7 - 6/8, trên địa bàn tỉnh Đắk Nông liên tục xuất hiện mưa vừa, mưa to, mưa rất to và kéo dài. Dẫn đến mực nước trên các sông, suối, hồ đập trong những ngày qua dâng cao, gây ngập úng cục bộ tại nhiều khu dân cư và sụt lún, sạt trượt đất tại một số khu vực, đặc biệt là tại Hồ thủy lợi Đắk N’Ting (huyện Đắk Glong), tại Quốc lộ 14 (đoạn qua Tp.Gia Nghĩa) và tại khu vực Bon Bu Krắc và bon Bu Prăng (xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức).
Mặt đường trên thân hồ thủy lợi nứt gãy.
Tại Hồ chứa nước Đắk N’Ting, đã xuất hiện cung trượt lớn kéo dài khoảng 400m từ hạ lưu tràn tới cống thoát nước số 1 đường tránh ngập, chiều cao cung trượt khoảng 30m.
Với ảnh hưởng của cung trượt này, áp lực đất bên phía đồi tác động lớn gây dịch chuyển bề mặt cầu giao thông qua tràn theo phương ngang. Theo số liệu quan trắc, do ảnh hưởng liên tục của cung trượt, áp lực đất phía đồi ngày càng đè nén thêm vào tràn xả lũ gây ra tình trạng đẩy nổi bên vai trái tràn xả lũ lên khoảng 10cm và làm dịch chuyển bản mặt cầu về phía đập đất khoảng 50cm.
Việc chuyển vị và dịch chuyển nêu trên gây thêm nứt gãy bê tông mái thượng, hạ lưu tràn, bản quá độ đã bị biến dạng hơn. Ngoài ra, mái bê tông thượng lưu đập đất tiếp giáp tràn đã có hiện tượng nứt gãy, chia cắt, với vết nứt kéo dài từ chân đập lên đỉnh khoảng 25m, chiều rộng vết nứt có chỗ lên tới 3cm. Địa phương đã di dời trên 174 hộ đến nơi an toàn.
Hiện tượng sạt trượt vẫn diễn biến phức tạp.
Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông (viết tắt là Ban QLDA) cũng vừa có báo cáo hỏa tốc đánh giá diễn biến của việc sạt lở đất tại khu vực công trình Hồ chứa nước Đắk N’Ting (huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông).
Ban QLDA cho biết, hiện đơn vị vẫn tiếp tục phối hợp cùng chính quyền địa phương và các đơn vị khác có liên quan theo dõi 24/24 về diễn biến thời tiết, tình hình sụt trượt phía đổi bên vai phải tràn xả lũ. Đồng thời, cử cán bộ kỹ thuật phối hợp cũng tư vấn thiết kế thường xuyên thực hiện công tác quan trắc chuyển vị, quan trắc mực nước thấm qua thân đập.
Do phạm vi sụt trượt có khối lượng đất lớn, lượng nước bảo hòa trong khối trượt thoát ra rất chậm, thêm vào đó trong khối trượt xuất hiện nhiều vết nứt thứ cấp trên bề mặt, tạo điều kiện để nước mưa dễ dàng xâm nhập làm chậm quá trình giảm tải trọng bản thân của khối đất. Do đó hiện tượng sạt trượt vẫn diễn biến phức tạp và tác động cụ thể đến công trình.
Đất rẫy của nhà dân gần hồ thủy lợi Đắk N'Ting nứt gãy rộng.
Qua kiểm tra vào lúc 13h ngày 6/8, do khối trượt tiếp tục di chuyển xuống phía công trình làm mở rộng các vết nứt cũ, có vết nứt rộng đến 30cm. Độ sụt đất tại một số vị trí đến 60cm (tăng khoảng 5cm độ rộng vết nứt và khoảng 20cm độ sụt lún so với ngày 5/8).
Tại những vị trí có nước ngầm chảy ra đã ghi nhận trước đó, lượng nước ngầm vẫn chảy ra mạnh và chưa có dấu hiệu suy giảm. Do đó, vẫn tiềm ẩn nguy cơ làm gia tăng tốc độ sạt trượt đất bên đồi.
Tại những vị trí công trình đã bị đẩy nghiêng lệch, Ban QLDA tiếp tục tổ chức quan trắc số liệu, đồng thời quan trắc tổng thể chuyển vị của toàn bộ công trình tại các mặt cắt thiết kế quan trắc.
Từ kết quả quan trắc cho thấy, kể từ khi xảy ra hiện tượng sạt trượt (từ ngày 1/8), tràn xả lũ đã dịch chuyển về phía đập đất khoảng 63cm.
Cơ quan chức năng cảnh báo nguy cơ vỡ đập thủy lợi Đắk N'Ting rất cao.
Theo ý kiến của tổ chuyên gia ngày 5/8, với diễn biến ngày càng bất thường và khó lường của thời tiết, việc mứa lớn kéo dài làm cung trượt phía đồi vai phải tràn ngày càng có xu thế sụt lún gây ảnh hưởng trực tiếp tới an toàn công trình. Với nhận định như trên, từ kết quả quan tắc, do đạc đến 17h ngày 6/8 cho thấy, nhận định của tổ chuyên gia về diễn biến hiện tượng sạt trượt đã phản ánh cơ bản chính xác với thực tế hiện trường.
Theo Ban QLDA, việc tràn xả lũ chuyển vị sang phương ngang sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp ổn định tại phạm vi tiếp giáp giữa tràn, đập đất và sau đó là cả công trình. Nếu để tiếp tục tình trạng này xảy ra, trong thời gian tới sẽ xảy ra nguy cơ vỡ đập rất cao.
Để đảm bảo an toàn cho công trình và an toàn cho người dân tại hạ lưu công trình, Ban QLDA đề nghị UBND tỉnh xem xét, dạng kiến chỉ đạo Ban QLDA cùng các đơn vị, Sở ngành có liên quan thống nhất giải pháp xử lý sạt trượt theo ý kiến của các chuyên gia. Đồng thời, chỉ đạo UBND huyện Đắk Glong, UBND xã Quang Sơn chủ động, xây dựng kế hoạch thực hiện phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp số 3 đối với vùng hạ du công trình Hồ chứa nước Đắk N’Ting.
Dự án Hồ chứa nước Đắk N’Ting được UBND tỉnh Đắk Nông phê duyệt vào năm 2018, với tổng mức đầu tư gần 137 tỉ đồng, do Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông làm chủ đầu tư.
Tổng diện tích sử dụng đất hơn 80ha, với sức chứa hơn 1,2 triệu m3 nước. Công trình sẽ cấp nước cho 680ha cây trồng, trong đó có 100ha lúa nước thuộc xã Quảng Sơn...
Khánh Ngọc
