Theo dự đoán của Đài CNN hôm 16/11, các đảng viên Cộng hòa sẽ kiểm soát Hạ viện Mỹ kỳ tới, sau khi giành đủ 218 ghế (trong tổng số 435 ghế) để thiết lập thế đa số.
Mặc dù Đảng Cộng hòa đã không đạt được kỳ vọng về một “làn sóng đỏ” và Đảng Dân chủ vẫn duy trì thế đa số mỏng manh của họ tại Thượng viện, nhưng bằng cách kiểm soát Hạ viện, Đảng Cộng hòa sẽ vẫn có khả năng tạo rào cản cho Đảng Dân chủ và thậm chí làm chệch hướng chương trình lập pháp của ông Biden.
Chiến thắng này của Đảng Cộng hòa cũng sẽ chấm dứt nhiệm kỳ thứ hai của bà Nancy Pelosi (Đảng Dân chủ) với tư cách Chủ tịch Hạ viện Mỹ. Vị trí Chủ tịch Hạ viện Mỹ - chức vụ quan trọng thứ 3 trong hệ thống chính trị của Mỹ, sau Tổng thống và Phó Tổng thống - sẽ được bầu vào ngày 3/1/2023.
Hạ viện khóa tới do Đảng Cộng hòa lãnh đạo chắc chắn sẽ khiến đội ngũ của ông Biden tại Nhà Trắng cũng như bản thân Tổng thống gặp vô vàn khó khăn trong 2 năm còn lại của nhiệm kỳ.
Hôm 16/11, Tổng thống Biden đã chúc mừng ông Kevin McCarthy, lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Mỹ. Ông Biden cho biết trong một tuyên bố rằng ông “sẵn sàng làm việc với các đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện” để phụng sự đất nước.
Lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy dự kiến sẽ trở thành Chủ tịch Hạ viện tiếp theo, thay thế bà Nancy Pelosi. Ảnh: NY Post
Nhưng các đảng viên Cộng hòa sẽ có thể kích hoạt các kế hoạch của họ nhằm vào Nhà Trắng, chính quyền của Tổng thống Biden và gia đình ông, với một loạt các cuộc điều tra liên miên, từ cuộc rút quân vội vàng khỏi Afghanistan, nguồn gốc của đại dịch Covid-19, việc FBI lục soát dinh thự Mar-a-Lago của cựu Tổng thống Donald Trump, đến các giao dịch kinh doanh liên quan đến con trai ông Biden là Hunter Biden.
Bất chấp việc quyền lực bị chia rẽ ở Washington và quyền phủ quyết của Tổng thống, Đảng Cộng hòa được cho là sẽ đấu tranh để các ưu tiên trong chương trình nghị sự của chính họ được luật hóa.
Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với CNN trước cuộc bầu cử giữa kỳ, ông McCarthy cho biết Đảng Cộng hòa sẽ cam kết ưu tiên kiềm chế lạm phát, chống tình trạng gia tăng tội phạm và đảm bảo an ninh biên giới - 3 vấn đề đã giúp Đảng Cộng hòa lấy lòng cử tri.
“Điều đầu tiên các vị sẽ thấy (sau khi Đảng Cộng hòa thắng) là dự luật kiểm soát biên giới”, ông McCarthy cho biết khi được hỏi chi tiết cụ thể về các kế hoạch cho vấn đề nhập cư của đảng mình. “Chúng ta phải kiểm soát biên giới khi đã có gần 2 triệu người đến đất nước chỉ trong năm nay”.
Trong một cuộc họp báo một ngày sau cuộc bầu cử giữa kỳ, ông Biden đã đề nghị làm việc với phe đa số mới của Đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, ông loại trừ những thỏa hiệp đối với các ưu tiên của mình, bao gồm vấn đề an sinh xã hội và y tế, cũng như các mục tiêu biến đổi khí hậu đầy tham vọng của mình.
Như vậy, điều đó có thể có nghĩa là cơ hội hợp tác giữa lưỡng đảng sẽ bị hạn chế, ảnh hưởng đến các vấn đề như chính sách thuế, chi tiêu công và thậm chí là mức độ viện trợ của Mỹ cho Ukraine.
Minh Đức (Theo CNN, The National News)
