Mới đây, khoa Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc đã tiếp nhận trường hợp người bệnh là ông N.V.L. (54 tuổi, trú tại Vĩnh Yên) nhập viện trong tình trạng liệt hoàn toàn nửa người phải, đột ngột lơ mơ, rối loạn chức năng ngôn ngữ.
Qua khai thác thông tin, sau giờ nghỉ trưa, khi đang ngồi làm việc trong phòng điều hòa, ông L. cảm thấy cứng đờ nửa người bên phải, không cử động được, không nói được, không đi và đứng được, đồng nghiệp phát hiện đã nhanh chóng đưa ông L. đến cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc.
Sau khi thăm khám ban đầu, các bác sĩ nhận định người bệnh bị đột quỵ não tối cấp, kết quả chụp mạch máu não cho hình ảnh tắc động mạch não giữa cấp tính. Chỉ định điều trị bằng can thiệp nội mạch dưới máy chụp mạch số hóa xóa nền (DSA), hút huyết khối gây tắc mạch nhằm tái thông mạch não được đưa ra.
"Tính từ khi khởi phát triệu chứng đến can thiệp tái thông hoàn toàn mạch não cho người bệnh chỉ khoảng 1 giờ, rất nhanh so với thời gian trung bình của các ca bệnh khác được ghi nhận", bác sĩ Bùi Đức Thọ, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc, cho biết.
Ngay sau can thiệp, người bệnh tỉnh táo trở lại, sức cơ bên liệt dần phục hồi, không còn tình trạng liệt mặt, nói méo tiếng. Sau 4 ngày điều trị, được tầm soát các yếu tố nguy cơ về bệnh lý tim mạch, đột quỵ, bệnh nhân ra viện.
Bác sĩ Bùi Đức Thọ cho biết nắng nóng, người dân có thói quen sử dụng điều hòa với nhiệt độ thấp đến rất thấp, gây ra sự chênh lệch lớn giữa nhiệt độ trong và ngoài không gian có máy điều hòa.
Việc di chuyển giữa các khu vực có nhiệt độ chênh lệch lớn, cơ thể phải điều chỉnh liên tục để ứng phó với sự thay đổi. Cụ thể, khi nhiệt độ cao, các mạch máu sẽ giãn ra để tăng cường quá trình tản nhiệt, ngược lại, khi nhiệt độ lạnh đột ngột, mạch máu sẽ co lại.
Sự co giãn mạch bất thường này kết hợp với các yếu tố nguy cơ hiện hữu như người có bệnh lý nền về tăng huyết áp, xơ vữa mạch máu, rối loạn nhịp tim… làm tăng nguy cơ tổn thương mạch máu, tắc mạch gây nên đột quỵ.
"Trong 2 tuần nắng nóng, khoa Cấp cứu ghi nhận sự gia tăng đáng kể số lượng bệnh nhân có triệu chứng đột quỵ", bác sĩ Thọ nói.
Để phòng nguy cơ đột quỵ trong thời tiết nắng nóng, việc tầm soát sức khỏe rất quan trọng. Bác sĩ Thọ đặc biệt lưu ý các đối tượng: Người cao tuổi, người có tiền sử bệnh nền liên quan đến tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu…, người thường xuyên sử dụng thuốc lá, rượu bia, các chất kích thích, hoặc trong gia đình có người thân trực hệ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ não sớm trước 55 tuổi (đối với nam) và trước 65 tuổi (đối với nữ).
Các bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo: Mùa hè là cao điểm nắng nóng, nhiệt độ lên cao là yếu tố nguy cơ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, nhất là người già và người mắc bệnh mạn tính. Những đối tượng trên nên hạn chế ra ngoài đường khi nắng gắt, chỉ nên ra ngoài vào buổi sáng sớm và chiều muộn khi trời đã dịu mát. Người dân có thể dùng điều hòa để làm mát nhưng chỉ nên giới hạn nhiệt độ ở khoảng 27 độ C cùng mức chênh lệch trong và ngoài phòng không nên vượt quá 7 độ C.
Ngoài ra, thời tiết nóng khiến cho cơ thể mất nhiều nước, do đó cần chú ý thường xuyên bổ sung đủ nước trong ngày để giúp tăng thể tích dịch cơ thể, tránh máu tăng đặc dẫn tới sự hành thành huyết khối (cục máu đông). Đồng thời xây dựng lối ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, kiểm soát cân nặng ổn định và không sử dụng chất kích thích nhưu rượu bia, thuốc lá,…
Người dân cũng cần đặc biệt cảnh giác với các dấu hiệu sớm của tai biến và đột quỵ, khi thấy bản thân hoặc người xung quanh xuất hiện những biểu hiện như:
- Đau nhức đầu
- Hoa mắt, choáng váng, mất thăng bằng
- Không thể cử động tay, tê cứng hoặc yếu liệt 1 bên cơ thể
- Sự biến đổi bất thường trên khuôn mặt: liệt cơ mặt, méo miệng, mặt xệ xuống,…
- Khó nói, nói đớ, phát âm không rõ, nói dính chữ, nói ngọng bất thường…
- Thay đổi hành vi như rối loạn tâm thần, mất phương hướng, lên cơn co giật
- Ngất xỉu, bất tỉnh
Cần ngay lập tức gọi cấp cứu hoặc chuyển người bệnh đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Bởi vấn đề thời gian là tối quan trọng trong cấp cứu đột quỵ, đặc biệt là thể đột quỵ nhồi máu não, từ lúc khởi phát các triệu chứng cần nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện trong “thời gian vàng”, bởi thời gian can thiệp càng sớm, khả năng được cứu sống và phục hồi của người bệnh càng cao, ngược lại nếu đến muộn và can thiệp chậm trễ, người bệnh có thể phải đối mặt với cuộc sống tàn phế, liệt hoàn toàn nửa người trong suốt quãng đời còn lại hay thậm chí tử vong.
Minh Hoa (t/h)
