Dave Crisp, một người đầu bếp với đam mê tìm kiếm những món đồ kim loại trong lòng đất, đang nỗ lực đào một chiếc hố có tín hiệu kim loại ở trên một cánh đồng gần Frome, Somerset thì phát hiện ra một chiếc bình đất nung chứa đầy tiền xu từ thế kỷ thứ ba sau Công Nguyên. Những đồng xu được đựng trong một chiếc bình kim loại nặng 160kg, được ước tính có giá trị khoảng 4 năm lương của một người lính lê dương La Mã.
Ngay lập tức, ông đã tìm kiếm và nhờ tới sự trợ giúp của các nhà khảo cổ học để tránh làm hư hại. Họ đã cẩn thận khai quật chiếc chum, nhận định đây là một kho báu khổng lồ với 52.500 đồng xu và có trị giá lên đến 1 triệu USD (hơn 24 tỷ VND).
Các chuyên gia tham gia khai quật đã dành lời khen ngợi dành cho ông Crisp. Anna Booth, Cán bộ liên lạc của Somerset Finds, cho biết: “Phát hiện tại Frome nổi bật như một câu chuyện cổ tích, chủ yếu là do Dave Crisp đã báo cáo nó ngay lập tức cho nhân viên điều tra địa phương của anh ấy”.
“Điều này có nghĩa là chúng tôi có thể khai quật địa điểm này ở trạng thái ban đầu, không bị xáo trộn. Ông Crisp đã tham gia vào quá trình này với chúng tôi, thậm chí còn đi cắm trại ở đó một đêm với cháu trai của mình để đảm bảo rằng địa điểm này được an toàn qua đêm.”
Theo Anna Booth, chiếc chum chứa kho báu chỉ là một loại chum bình thường, được sử dụng để đựng thức ăn với cân nặng tổng cộng là 160kg. Được biết, các đồng xu này đều có niên đại từ năm 253 đến năm 293, hầu hết được làm bằng bạc hoặc đồng.
Trước đó, kho báu Staffordshire Hoard of Saxon đã mang về cho người tìm thấy Terry Herbert số tiền 1,3 triệu bảng Anh (hơn 40 tỷ VND). Tuy nhiên, Booth khẳng định rằng còn quá sớm để biết ông Crisp sẽ kiếm được bao nhiêu từ khám phá của mình. “Tôi không thể bình luận về giá trị của đồng xu, một phần vì tôi không biết và cũng vì có quá nhiều biến số. Nó sẽ phụ thuộc vào số lượng đồng xu hiếm và tình trạng của chúng.”
Dù giá trị của số tiền này là bao nhiêu thì nó vẫn có giá trị lịch sử to lớn, bao gồm cả những đồng tiền được đúc bởi 21 vị hoàng đế và vợ của ba vị hoàng đế. Những nhà cai trị nổi tiếng bao gồm Gallenius, Diocletian và Maximian, nhưng có lẽ thú vị hơn là 766 đồng xu có hình Carausius khét tiếng, một kẻ cầm quyền tàn bạo đã cai trị nước Anh và các vùng phía bắc Gaul từ năm 286-293 sau Công Nguyên. Đồng xu của Carausius hiếm khi được tìm thấy trong các kho tích trữ.
HUY NGUYỄN (THEO INDEPENDENT)
