Đầu tư hơn 4.000 tỷ, BOT cầu Bạch Đằng có nguy cơ phá sản vì chỉ thu vài chục triệu/ngày

Mới đây, CTCP BOT cầu Bạch Đằng đã có văn bản số 91 gửi Thủ tướng Chính phủ để xin giải cứu Dự án BOT xây dựng cầu Bạch Đằng – Quảng Ninh.

Theo nhà đầu tư này, kể từ khi được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền là UBND tỉnh Quảng Ninh cho phép khai thác vào tháng 10/2018 đến nay, tình hình thu phí hoàn vốn tại dự án rất khó khăn, doanh thu, lưu lượng thực tế rất thấp so với phương án tài chính của dự án.

Theo đó, kể từ khi được cho phép thu phí hoàn vốn vào tháng 10/2018 đến ngày 31/12/2019, lưu lượng xe trung bình ngày đêm tại Trạm BOT cầu Bạch Đằng chỉ đạt 11.796/26.740 xe, đạt 44,11%; doanh thu thu phí lũy kế đạt 245,5 tỷ đồng/669 tỷ đồng đạt 36,7% so với phương án tài chính.

Nguyên nhân chủ yếu, theo doanh nghiệp dự án, là do lưu lượng, thành phần dòng xe qua trạm không đạt dự báo và mức phí đang thấp hơn rất nhiều so với mức giá tối đa dịch vụ sử dụng đường bộ theo quy định tại Thông tư số 35/2016/TT – BGTVT ngày 15/11/2016 của Bộ GTVT.

Do doanh thu không đủ để trả lãi vay ngân hàng nên doanh nghiệp dự án đang phải sử dụng vốn tự có để bù đắp khoản lãi vay là 320 tỷ đồng và dự kiến phải chi thêm cho mỗi tháng tiếp theo khoảng 22 tỷ đồng/tháng.

Trao đổi với Nhadautu, đại diện CTCP BOT Cầu Bạch Đằng cho biết tình hình thu phí tại dự án trước đã khó, nay thêm dịch Covid-19 bùng phát đã khiến cho chủ đầu tư càng thêm khốn đốn, doanh thu tại Trạm BOT cầu Bạch Đằng chỉ đạt vài chục triệu đồng/ngày.

“Hiện tại, chủ đầu tư dự án đang rất khó khăn, nợ xấu đối với Vietinbank sẽ rất lớn và có thể đứng trước nguy cơ phá sản nếu không nhận được sự xem xét tháo gỡ của Chính phủ”, đại diện doanh nghiệp dự án nói.

Tuy nhiên, ở diễn biến ngược lại, vào năm 2019, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị giảm 2,42 năm thu phí BOT cầu Bạch Đằng so với phương án tài chính nêu tại hợp đồng BOT. CTCP BOT Bạch Đằng cũng phải điều chỉnh sổ kế toán, báo cáo tài chính, quyết toán và không tính vào chi phí hoàn vốn dự án hơn 286 tỷ đồng.

Đề xuất trên của Kiểm toán Nhà nước xuất phát từ thực tế kiểm toán phát hiện nhiều sai sót trong kê khai định mức, đơn giá làm tăng chi phí tại dự án cầu Bạch Đằng.

Theo kết quả kiểm toán chi phí đầu tư làm dự án này tới tháng 9/2018 là 4.319 tỷ đồng và giá trị được kiểm toán trên 4.312 tỷ. Tuy nhiên số kiểm toán chỉ hơn 4.145 tỷ, giảm trên 167 tỷ đồng do sai khối lượng, đơn giá. Kiểm toán giá trị còn lại 433 tỷ đồng, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị giảm trên 193 tỷ. 

Kết quả kiểm toán cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh dự án đầu tư như tổng mức đầu tư lập chưa rõ ràng, chưa có đủ dữ liệu báo giá vật tư nhà sản xuất và công bố giá vật liệu để xây dựng dự toán công trình.

Mặt khác, tổng mức đầu tư điều chỉnh còn một số chi phí tạm tính, bố trí đường cong tròn mặt cầu, độ dốc dọc đường dẫn cầu chưa phù hợp, khoảng cách từ trạm thu phí đến đầu dốc cầu có thể ảnh hưởng đến quá trình lưu thông...

Trong công tác lựa chọn nhà thầu, thương thảo và ký kết hợp đồng, nhà thầu và nhà tư vấn giám sát chưa có nhiều kinh nghiệm với công trình cầu dây văng 3 nhịp, trụ tháp thấp. Dự án điều chỉnh tiến độ tới 3 lần nhưng chưa hoàn thành toàn bộ theo yêu cầu thiết kế. Đến thời điểm kiểm toán, hầu hết các gói thầu xây lắp chính đều chậm tiến độ so với hợp đồng ban đầu.

Công tác quản lý chi phí đầu tư, việc nghiệm thu và thanh toán một số khối lượng, đơn giá chưa phù hợp, trong đó chi vượt dự toán được duyệt hoặc không tuân thủ các điều khoản cam kết trong hợp đồng. Bên cạnh đó, chủ đầu tư chưa có phương án thực hiện thanh lý, thu hồi giá trị vật tư, thiết bị còn lại đối với gói thầu điện tạm phục vụ thi công sau khi thi công xong.

Ngoài ra, Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Ninh chưa thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm trong công tác kiểm tra, giám sát của đại diện cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

"Sở Giao thông Vận tải và UBND tỉnh Quảng Ninh phối hợp với Công ty cổ phần phần BOT cầu Bạch Đằng làm rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn đến chậm tiến độ dự án để xác định trách nhiệm của các bên liên quan và xử phạt theo hợp đồng, không tính chi phí lãi vay phát sinh do chậm tiến độ thuộc về doanh nghiệp dự án và nhà thầu", kết luận Kiểm toán Nhà nước nêu.

Kiểm toán cũng yêu cầu các đơn vị làm rõ trách nhiệm các bên liên quan trong việc để xảy ra hiện tượng mặt cầu hoàn thành ghập ghềnh, lượn sóng và đôn đốc các nhà đầu tư, các đơn vị liên quan có biện pháp xử lý mặt cầu.

Hiếu Nguyễn