ĐBQH: Cần quy định chính sách khai thác tận thu mỏ dầu khí

Điểm quan trọng đột phá

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, chiều 25/10 Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Dầu khí (sửa đổi).

Phát biểu đóng góp ý kiến, ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa – Vũng Tàu) cơ bản thống nhất với dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi).

Tuy nhiên, đại biểu cũng cho rằng hoạt động dầu khí có tính chất đặc thù do tính rủi ro cao, tại thời điểm ký kết hợp đồng chưa thể lường hết được các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả tìm kiếm, thăm dò dầu khí, phát triển mỏ dầu khí và khai thác dầu khí.

“Do vậy, tôi cho rằng các quy định điều chỉnh liên quan đến mỏ dầu khí tận thu và các quy định về chính sách ưu đãi trong lĩnh vực dầu khí nói chung và mỏ tận thu nói riêng tại Điều 55 là một điểm quan trọng đột phá của dự thảo luật lần này”, đại biểu Hùng nói.

Lý do được đại biểu đưa ra là hiện một số mỏ dầu khí, các lô dầu khí sản lượng đã giảm hoặc hết hạn hợp đồng hoặc nhà thầu chấm dứt hợp đồng sớm dẫn đến việc suy giảm về hiệu quả kinh tế.

Tuy nhiên, pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể về hoạt động này nên việc triển khai các dự án để tận thu nguồn tài nguyên quốc gia còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Ngoài ra, các cơ chế ưu đãi để thu hút đầu tư không còn thực sự hấp dẫn so với các nước trong khu vực nên đây là rào cản cho các đối tác muốn đầu tư và hoạt động dầu khí tại Việt Nam.

Vì vậy, để có thể tiếp tục hoạt động khai thác tận thu mỏ dầu khí, thực sự nâng cao hiệu quả kinh tế và đóng góp vào ngân sách Nhà nước đối với việc khai thác các mỏ này cần có quy định thật cụ thể, luật hóa chính sách khai thác tận thu đặc thù, phân biệt với cơ chế phân chia sản phẩm và nguyên tắc thu hồi chi phí của hợp đồng chia sản phẩm dầu khí.

Do đó, đại biểu đề nghị Chính phủ cần sớm nghiên cứu quy định chi tiết chính sách này, tại khoản 2 Điều 55 của dự thảo luật còn để mở, còn như quy định hiện nay của dự thảo luật sẽ chưa thực hiện được tận thu mỏ dầu khí.

Bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ

Về phê duyệt hợp đồng dầu khí, quyền, nghĩa vụ của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Thủ tướng Chính phủ phê duyệt các nội dung chính của hợp đồng dầu khí, bảo đảm tính chất đặc thù có liên quan đến quốc phòng, an ninh, chủ quyền, môi trường, mặt biển, đất đai. Tiếp tục rà soát, bảo đảm quy định rõ ràng, minh bạch, chặt chẽ theo đúng tinh thần phân cấp và cải cách thủ tục hành chính.

Đồng thời, để bảo đảm thống nhất và tính khả thi trong quá trình thực hiện, Điều 29 đã quy định về các loại hợp đồng dầu khí, trong đó có đề cập hợp đồng dầu khí, điển hình là hợp đồng phân chia sản phẩm.

Điều 30 của dự thảo luật đã quy định cụ thể về các nội dung chính của hợp đồng dầu khí. Tuy nhiên, để khung pháp lý được hoàn chỉnh hơn, đại biểu Tâm Hùng đề nghị Quốc hội và Ban soạn thảo rà soát, xem xét theo quy định tại Điều 61, Điều 62, Điều 63 của dự thảo luật, PVN được giao để thực hiện một số chức năng quản lý nhà nước về dầu khí. Đồng thời, Điều 66 đã quy định tương đối chi tiết về quyền và nghĩa vụ của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước.

“Tuy nhiên, để bảo đảm tính khả thi, hạn chế tối đa chồng chéo trong quá trình thực hiện, đề nghị quy định rõ và tách biệt vai trò của cơ quan đại diện chủ sở hữu Nhà nước trong quá trình phê duyệt giai đoạn hoạt động dầu khí nhằm bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa quản lý Nhà nước trong lĩnh vực dầu khí và quản lý vốn Nhà nước”, đại biểu Tâm Hùng cho biết.

Ngoài ra, cần phải nói thêm việc quy định rõ như nêu trên sẽ hỗ trợ nhà thầu dầu khí trong quá trình thực hiện chuyển nhượng quyền lợi tham gia, quyền và nghĩa vụ của nhà thầu trong hợp đồng dầu khí.

Đặc biệt, khi đơn vị chuyển nhượng hoặc nhận chuyển nhượng là PVN hoặc doanh nghiệp 100% vốn của PVN, vì thực tế nếu là PVN hoặc doanh nghiệp 100% vốn của PVN chuyển nhượng hoặc nhận chuyển nhượng quyền lợi tham gia sẽ phải tuân theo Luật Quản lý vốn Nhà nước và Luật Dầu khí.

Theo đó, theo quy định của Luật Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, khi bán tài sản dầu khí, đồng thời với việc tổ chức chào thầu cạnh tranh PVN phải mời tổ chức độc lập đánh giá, xác định giá trị khởi điểm của tài sản dầu khí. Việc này không khả thi vì không có tổ chức tư vấn Việt Nam nào có thể thực hiện được việc này.