Dập tắt cơ hội phát triển và khả năng cạnh tranh của thị trường
Sáng 29/10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) (sửa đổi).
Xoay quanh nội dung các hoạt động văn hóa, triển lãm, thể dục, thể thao, biểu diễn nghệ thuật, sản xuất phim, nhập khẩu, phát hành phim và chiếu phim không còn là đối tượng được áp thuế GTGT 5%, đại biểu Trần Thị Thu Đông (đoàn Bạc Liêu) đề nghị giữ nguyên như quy định hiện hành.
Trong dự thảo luật thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) trình Quốc hội thông qua lần này, phạm vi áp dụng ưu đãi thuế đã bị thu hẹp, chỉ còn tập trung vào nghệ thuật biểu diễn truyền thống và dân gian, không còn các hoạt động văn hóa, triển lãm, thể dục, thể thao, biểu diễn nghệ thuật, sản xuất phim, nhập khẩu, phát hành phim và chiếu phim.
Bà Thu Đông nhấn mạnh: "Điều này sẽ làm giảm khả năng tiếp cận các sản phẩm văn hóa và thể thao của nhân dân, đặc biệt là những hoạt động mang tính công cộng như bảo tàng, thư viện, và các sự kiện văn hóa cơ sở".
ĐBQH Trần Thị Thu Đông (Ảnh: Media Quốc hội).
Theo bà Thu Đông, thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã có rất nhiều quan điểm, chủ trương, chính sách thể hiện sự quan tâm đặc biệt đối với lĩnh vực văn hóa.
Kết luận số 84 của Bộ Chính trị đã chỉ rõ "các chính sách, pháp luật chưa theo kịp thực tiễn phát triển văn học, nghệ thuật, trong đó, cơ chế, chính sách về xã hội hoá chưa thể hiện được tính đặc thù, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn".
Hay như tại Kết luận số 70 năm 2024 của Bộ Chính trị về phát triển thể dục, thể thao trong giai đoạn mới cũng chỉ rõ chính sách phát triển kinh tế thể thao, xã hội hóa (...) chưa đủ mạnh.
Chính vì thế khi sửa các luật có liên quan đến văn hóa như Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế giá trị gia tăng thì cần phải sửa theo hướng tạo thuận lợi cho lĩnh vực văn hóa.
"Theo dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), mức thuế ưu đãi hiện nay không những không được giữ mà lại tăng lên gấp đôi. Đó có phải là đi ngược lại với quan điểm của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực văn hóa trong bối cảnh việc phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, kinh tế thể thao đang được Đảng và Nhà nước định hướng là động lực phát triển kinh tế - xã hội mới?", nữ đại biểu đặt vấn đề.
Theo bà, việc tăng thuế GTGT tại thời điểm này sẽ dập tắt cơ hội phát triển và khả năng cạnh tranh của thị trường cũng như nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn đang non trẻ.
Theo kinh nghiệm quốc tế, phần lớn Chính phủ các quốc gia trên thế giới đều hỗ trợ phát triển lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật và thể dục, thể thao thông qua các chính sách hỗ trợ trực tiếp (phân bổ từ ngân sách nhà nước) và hỗ trợ gián tiếp (các hỗ trợ về thuế, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng).
Thuế suất thuế giá trị gia tăng ưu đãi cho các hoạt động văn hóa, nghệ thuật là một trong các chính sách phổ biến, được nhiều quốc gia áp dụng, đặc biệt là các quốc gia gần chúng ta như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Singapore,....
Do đó, tôi kiến nghị tiếp tục duy trì mức thuế suất 5% cho các hoạt động văn hóa, thể thao nói chung để đảm bảo tính khả thi và linh hoạt trong quản lý.
Vì một kỷ nguyên vươn mình của dân tộc
Trong khi đó, nêu ý kiến, ĐBQH Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cũng cho rằng cần tạo điều kiện tốt hơn liên quan đến phát triển văn hóa trong đó có thuế GTGT để thuế không trở thành rào cản cho lòng yêu nước, rào cản cho lòng tự hào dân tộc, cho khát vọng phát triển đất nước từ cảm hứng do các tác phẩm văn học nghệ thuật đem lại.
Bắt đầu bài phát biểu bằng lo lắng của đại thi hào Nga Maxim Gorky: "Đối với tôi, lời kêu gọi Tổ quốc lâm nguy cũng không đáng sợ hơn lời kêu gọi "Hỡi các công dân! Văn hóa bị lâm nguy!", ông Sơn cho rằng, dù có nhiều cố gắng và thành tựu trong những năm vừa qua, nhưng không thể lạc quan rằng chúng ta đã thực sự phát triển văn hóa của mình.
ĐBQH Bùi Hoài Sơn nêu ý kiến (Ảnh: Media Quốc hội).
Theo ông Sơn, chúng ta đang chứng kiến sự xâm lăng văn hóa, sự nhập siêu văn hóa, ảnh hưởng tiêu cực từ các bộ phim, các bài hát, lối sống và cả suy nghĩ ở nước ngoài đang gặm nhấm và tàn phá tinh thần và tâm hồn người Việt.
"Nhiều người cay đắng nói rằng - Chúng ta đang ở đây nhưng tâm hồn, tinh thần của chúng ta đã "vượt biên" đã bị thao túng bởi Facebook, YouTube, TikTok…", ông Sơn nhấn mạnh.
Đại biểu cho rằng không thể nhìn một, hai bộ phim doanh thu vài trăm tỷ để thấy toàn bộ nền điện ảnh của Việt Nam tươi sáng, vì có hàng chục bộ phim đang lỗ ròng.
"Không thể nhìn thấy một, hai chương trình âm nhạc, vài ba nghệ sĩ sống xa hoa mà cho rằng cả nền nghệ thuật Việt Nam đang giàu có, vì còn hàng trăm chương trình, hàng ngàn nghệ sĩ đang trong hoàn cảnh khó khăn", ông Sơn cho hay.
Nếu khoa học khai mở cho xã hội tri thức về tự nhiên, văn học nghệ thuật khai mở cái thiện, cái đẹp và tình yêu thương.
Trong ba mục tiêu của giáo dục chân- thiện - mỹ văn học nghệ thuật chiếm đến 2, sáng tạo văn học nghệ thuật luôn tiên phong khai mở cho con người ý nghĩa về cuộc sống. Vì vậy, luôn đòi hỏi các văn nghệ sĩ phải xả thân.
Một xã hội văn minh là xã hội biết lắng nghe và tạo điều kiện thuận lợi cho các sáng tạo văn nghệ sĩ và những người thực hành trong lĩnh vực văn hóa.
"Tôi cho rằng đây là giai đoạn chúng ta rất cần chấn dân khí – khai dân trí vì một kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Vì thế, chúng ta rất cần ủng hộ, khuyến khích có những sản phẩm văn hóa của Việt Nam, cho người Việt Nam và vì người Việt Nam để từ đó chúng ta có thêm tình yêu, có thêm niềm tin đối với sự phát triển văn hóa của dân tộc", ông Sơn nêu và đề nghị các điều kiện liên quan đến phát triển văn hóa, bao gồm thuế GTGT tạo điều kiện tốt hơn cho các sản phẩm văn hóa nghệ thuật.
