Thông tin trên được Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Công an đưa ra trong cuộc họp ban Chỉ đạo triển khai dự án Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và dự án Sản xuất, cấp, quản lý Căn cước công dân vào chiều 3/9. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định 1368 về việc phê duyệt chủ trương đầu tư dự án sản xuất, cấp và quản lý căn cước công dân của bộ Công an.
Thẻ căn cước công dân gắn chíp dự kiến vận hành đầu năm 2021
Theo chủ trương, dự án trên sẽ được triển khai đồng bộ song hành cùng dự án Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, dự kiến vận hành đầu năm 2021. Dự án Căn cước công dân ước tính 2.800 tỷ đồng, trong đó việc gắn chip điện tử là phần nhỏ trong tổng thể.
Khi thực hiện dự án, bộ Công an sẽ phải thu thập các trường thông tin liên quan đến công dân để quản lý nhân, hộ khẩu; bổ sung dữ liệu hình ảnh, sinh trắc học. Bộ Công an ước tính giá thành thẻ chíp đắt hơn thẻ vạch từ 10.000 đến 20.000 đồng. Dù vậy, theo đại diện của cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (bộ Công an), 2 dự án Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và dự án Căn cước công dân thực hiện song hành sẽ tiết kiệm nhiều cho ngân sách do nhờ dùng chung cơ sở hạ tầng kỹ thuật, máy chủ, đường truyền...
Ảnh minh họa.
Bộ Công an bắt đầu cấp thẻ căn cước công dân có mã vạch từ năm 2016, đến nay 16 tỉnh, thành được trang bị hạ tầng để cấp với trên 16 triệu thẻ. Các tỉnh còn lại, công dân đang sử dụng chứng minh thư 9 và 12 số. Khi dự án được thông qua, các tỉnh, thành trên toàn quốc sẽ cấp thẻ gắn chip điện tử đồng bộ và đến tháng 7/2021 cả nước sẽ cấp 50 triệu thẻ.
Lý giải việc không cấp thẻ căn cước gắn chip điện tử ngay từ đầu thay vì mã vạch để tránh lãng phí khi xây dựng cơ sở hạ tầng, đại diện bộ Công an nói, từ năm 2012 khi bắt đầu xây dựng đề án cấp thẻ Căn cước công dân, Bộ đã đưa ra vấn đề này tuy nhiên lúc đó chip điện tử còn đắt, công nghệ sản xuất hạn chế.
Dùng thẻ Căn cước gắn chíp - người dân được lợi gì?
Việc đề xuất thẻ căn cước công dân sẽ được gắn thẻ chíp điện tử, thay vì mã vạch như hiện nay đang là vấn đề nhận được sự quan tâm của dư luận trong những ngày vừa qua. Trao đổi với báo chí, Thiếu tướng Tô Văn Huệ, Cục trưởng cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, bộ Công an cho hay, thẻ căn cước sử dụng chíp điện tử có nhiều ưu điểm hơn so với mã vạch. Trước hết độ bảo mật cao hơn, có thể lưu trữ được nhiều trường thông tin hơn, có thể tích hợp thêm các thông tin của các bộ, ngành khác về bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, bằng lái xe… và nó phù hợp với xu thế công nghệ số như hiện nay so với việc sử dụng thẻ mã vạch căn cước công dân.
Thẻ căn cước có gắn chíp điện tử có lượng thông tin lưu trữ lớn hơn nhiều lần so với thẻ căn cước công dân mã vạch, có thể lưu trữ nhiều loại giấy tờ có giá trị khác… Qua đó, có thể phòng tránh được việc các loại giấy tờ bị giả mạo cũng như chi phí cho việc công chứng giấy tờ truyền thống, tạo sự thuận lợi cho công dân khi thực hiện các giao dịch vụ trực tuyến của Chính phủ điện tử.
Đáng chú ý, khi thẻ căn cước gắn chíp điện tử có tích hợp đầy đủ các thông tin, lúc đó người dân đi giao dịch và làm các thủ tục sẽ không phải mang nhiều loại giấy tờ, mà chỉ cần dùng thẻ căn cước có gắn chíp thì sẽ thực hiện được các giao dịch.
Đặc biệt, mức độ bảo mật của chíp rất cao nên thông tin định danh của công dân được lưu trên căn cước gắn chíp là không thể thay đổi và không thể giả mạo và việc đối sánh sinh trắc học có thể được thực hiện ngay trên chíp, hạn chế tối đa giả mạo danh tính. Ngoài ra, việc xác thực danh tính có thể thực hiện offline mà không cần đường truyền Internet.
Về băn khoăn “những công dân hiện đang sử dụng thẻ căn cước công dân mã vạch, việc thực hiện các giao dịch có bị ảnh hưởng gì không?” Thiếu tướng Tô Văn Huệ khẳng định: Việc này hoàn toàn không ảnh hưởng bởi chúng chỉ có thay thiết bị lưu trữ thông tin, còn số căn cước cũ vẫn giữ nguyên. Một điều lưu ý, công dân đang sử dụng căn cước mã vạch nếu còn thời hạn sử dụng thì vẫn được dùng để thực hiện các giao dịch bình thường, nội dung thông tin cá nhân, số thẻ căn cước không có sự thay đổi giữa thẻ căn cước công dân mã vạch và thẻ căn cước gắn chip.
Cần đánh giá tác động
Trao đổi với PV Người Đưa Tin Pháp Luật, ông Nguyễn Thanh Hồng, Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội cho rằng, việc đề xuất chuyển đổi thẻ căn cước là việc rất bình thường. Vì bất cứ chính sách nào mới khi đưa ra có tác động trực tiếp đến quyền và lợi ích của người dân đều tạo sự chú ý, quan tâm của dư luận và cử tri. Việc dư luận, người dân và cử tri có phần bất ngờ là do công tác thông tin chưa giải thích đầy đủ tác dụng và tiện ích của thẻ chip so với thẻ từ, trong khi đó cái cũ chưa được triển khai xong thì lại phải thay đổi cái mới.
Ông Nguyễn Thanh Hồng cho rằng, Chính phủ, đặc biệt là bộ Công an phải có đánh giá tác động của việc chuyển đổi thẻ chip thay cho thẻ mã vạch một cách đầy đủ. Bởi không thể chỉ đánh giá tác động mang tính chất định lượng mà phải có những đánh giá tác động mang tính chất định tính, để người dân hiểu hiệu quả và lợi ích của việc chuyển đổi này. Bên cạnh đó, cần có số liệu cụ thể để minh chứng rằng những tiện ích và lợi ích đó cao hơn. Nó mang lại hiệu quả trong việc quản lý nhà nước nhưng đồng thời phải đảm bảo sự thuận lợi, thuận tiện và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.
Ông Thanh cũng cho biết thêm, qua tham khảo những báo cáo mà chúng tôi được tiếp cận, hiện nay nhiều quốc gia đã có triển khai sử dụng căn cước công dân gắn chíp điện tử và người ta đã tích hợp các thông tin về giấy phép lái xe, thông tin về bảo hiểm xã hội, thông tin về y tế vào thẻ căn cước. Việc triển khai và tổ chức thực hiện phải có sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành mới có thể đảm bảo hiệu quả trên thực tế.
Hương Lan
