Theo nhiều chuyên gia về sản phụ khoa, sau khoảng 6 tuần sinh người phụ nữ đã có nguy cơ mang thai trở lại. Điều có đó nghĩa là, nếu không chọn được biện pháp tránh thai an toàn, nhiều chị em phụ nữ sẽ bị “vỡ kế hoạch” và gánh chịu nhiều hệ lụy vì cơ thể chưa có thời gian phục hồi. Vậy nên tránh thai bằng thuốc là một trong những lựa chọn cho các chị em với tỉ lệ thành công 97-98%. Tuy nhiên khi sử dụng thuốc tránh thai các mẹ cần nhớ 5 nguyên tắc sau:
1. Chọn loại thuốc tránh thai phù hợp:
Theo nhiều nghiên cứu khoa học, trong khoảng 24 giờ sau khi sử dụng thuốc, có thể có khoảng 1-5% thuốc ngấm vào sữa mẹ và gây ảnh hưởng đến sữa mẹ. Vì thế, trong giai đoạn nuôi con bằng sữa, bạn nên chọn loại chỉ chứa một hormon progestin (mini-pill), hoạt động bằng cách “báo hiệu” giả là cơ thể đang mang thai để ngừng phóng thích trứng. Hormon này tạo ra các điều kiện bất lợi làm cho tinh trùng khó tiếp cận được trứng hoặc phôi thai không thể làm tổ được trong tử cung.
Đặc biệt loại thuốc này ít tác động đến chất lượng và số lượng sữa nên chúng được xem là an toàn hơn cho cả mẹ và bé.
2. Uống đúng thời điểm:
Sau sinh 6 tuần, bạn có thể dùng thuốc tránh thai. Nếu bạn có kinh trở lại trước mốc thời gian này thì hãy uống thuốc ngay ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt.
Đối với loại thuốc mini-pill bắt buộc bạn phải nhớ là uống đúng giờ mỗi ngày. Do thuốc chịu tác động của chu kỳ sinh học nên khi bạn uống đúng giờ các bộ phận trong cơ thể sẽ hoạt động tốt hơn, giữ được mức hormon ở mức ổn định, đảm bảo thuốc đạt được hiệu quả cao nhất, tránh gặp tác dụng phụ.
Nếu không may bạn không đúng giờ, hãy cố gắng không trễ quá 3 giờ và phải sử dụng kèm biện pháp tránh thai bổ sung. Còn nếu bạn quên uống thuốc, thì dừng uống thuốc cho đến hết chu kỳ và sử dụng biện pháp tránh thai khác.
Đối với thuốc có 2 thành phần (progestin + estrogen) chỉ nên dùng khi trẻ được ít nhất 6 tháng tuổi và bắt đầu ăn dặm.
3. Hạn chế dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp:
Thuốc tránh thai khẩn cấp là thuốc chứa nội tiết tố nữ cao, nhằm ngăn chặn sự làm tổ của trứng.
Nếu dùng thuốc trong quá trình cho con bú sẽ ảnh hưởng đến chất lượng và sự tiết sữa.
Vậy nên, các mẹ nên hết sức tránh dùng thuốc tránh thai khẩn cấp khi đang cho con bú. Trong trường hợp bắt buộc phải uống, các mẹ tránh cho con bú trong khoảng 3-4 ngày và vắt bỏ sữa đã nhiễm thuốc.
4. Đề phòng nguy cơ gặp tác dụng phụ:
Thuốc tránh thai làm thay đổi hormon của cơ thể nên sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm trạng của mẹ:
Ảnh hưởng sức khỏe: Huyết áp tăng cao đột ngột là hiện tượng thường gặp ở những mẹ dùng thuốc tránh thai với các biểu hiện: hoa mắt, chóng mặt, khó thở, buồn nôn… Bên cạnh đó có gặp các hiện tượng như đầy hơi, chuột rút, xuất huyết âm đạo đột ngột. Lúc này, các mẹ nên nghỉ ngơi và nhờ người trông hộ bé và tăng cường thực phẩm giàu đạm. Nếu tình hình không được cải thiện, hãy ngừng thuốc và xin ý kiến của bác sĩ sản phụ khoa.
Ảnh hưởng đến tâm lý: Khi sử dụng thuốc, bạn cảm thấy phiền muộn, căng thẳng, thất vọng, bồn chồn… Bạn nên xin ý kiến tư vấn của bác sĩ sản phụ khoa để giảm thiểu tối đa các tác dụng không mong muốn này.
5. Thận trọng khi dùng kèm kháng sinh:
Thuốc tránh thai sẽ bị giảm tác dụng nếu dùng kèm với thuốc kháng sinh. Vậy nên nếu trong thời gian nuôi con nhỏ và có điều trị bằng kháng sinh, bạn nên chú ý:
Các loại thuốc kháng sinh, thuốc chống tăng huyết áp, các thuốc hạ sốt, giảm đau, thuốc nội tiết tuyến giáp… có thể làm giảm tác dụng của thuốc tránh thai.
Các loại thuốc ngủ, thuốc an thần, thuốc chống động kinh, thuốc chống nấm, các thuốc trị bệnh lao làm mất tác dụng của thuốc tránh thai.
Các mẹ hãy nhớ kỹ các nguyên tắc sử dụng thuốc tránh thai để luôn có một sức khỏe và tinh thần tốt nhất. Hãy để các con được sinh ra trong sự đầy đủ cả về vật chất và tình thương.
Bác sĩ Trần Vũ Quang, bệnh viện Phụ sản Trung ương