Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 tại Tp.HCM năm nay sẽ diễn ra vào ngày 11 và 12/6 với 3 môn Toán, Văn (mỗi môn 120 phút), Tiếng Anh (90 phút).
Về cấu trúc đề thi, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Bảo Quốc, Phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Tp.HCM, cho biết: "Sở vẫn tiếp tục thực hiện chủ trương đổi mới cách ra đề thi tuyển sinh vào lớp 10. Trong đó, sẽ tăng cường các câu hỏi yêu cầu thí sinh vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết các tình huống thực tế trong cuộc sống".
Theo Sở GD&ĐT Tp.HCM, năm nay là năm đầu tiên thành phố thực hiện tính điểm tuyển sinh lớp 10 với 3 môn thi đều là hệ số 1. Theo cách tính trước đây, môn Ngoại ngữ tính hệ số 1, môn Toán và Ngữ văn hệ số 2. Cách tính điểm này nhằm nâng cao vai trò môn Ngoại ngữ trong nhà trường phổ thông.
Chính vì vậy, môn thi này sẽ có điều chỉnh về thời gian và câu hỏi. Theo dự kiến của Sở GD&ĐT, môn Tiếng Anh có thời gian làm bài 90 phút với 40 câu trắc nghiệm. So với những năm trước, đề thi tăng thời gian làm bài 30 phút và nhiều hơn 4 câu hỏi.
Ông Trần Đình Nguyễn Lữ, chuyên viên môn Tiếng Anh Sở GD&ĐT Tp.HCM, cho hay: "Số lượng câu hỏi trong đề thi sẽ tăng lên 40 câu thay vì 36 câu như trước. Nội dung đề thi sẽ ra theo hướng nhẹ nhàng với kiến thức, chủ đề, chủ điểm, từ vựng quen thuộc, nằm trong chương trình THCS và chủ yếu trong chương trình lớp 9. Các phần kiến thức đã giảm tải khi học trực tuyến sẽ không có trong đề thi. Các câu hỏi chủ yếu là nhận biết, thông hiểu, phần nâng cao chỉ chiếm 10 - 15%".
Theo sở, đề thi môn tiếng Anh năm nay sẽ có 2 bài đọc như thường lệ. Nội dung bài đọc cũng nằm trong những chủ điểm đã học. Tuy nhiên, độ dài của bài đọc sẽ dài hơn đề thi năm 2020 nhằm kiểm tra năng lực đọc nhanh - hiểu đúng của thí sinh. Những câu hỏi thuộc dạng phân hóa thí sinh dự kiến sẽ nằm ở phần đọc - hiểu và viết lại câu. Riêng câu hỏi về ngữ pháp dự kiến chỉ chiếm khoảng 1/4 trong tổng số các câu hỏi của đề thi tiếng Anh.
"Các câu hỏi sẽ được ban ra đề biên soạn theo hướng kiểm tra khả năng sử dụng ngôn ngữ của thí sinh trong đời sống thực tế. Do đó, đề thi sẽ không chú trọng về ngữ pháp mà nghiêng về kỹ năng, từ vựng. Sai lầm của học sinh những năm trước là quá tập trung vào phần ngữ pháp trong khi câu hỏi về phần này không nhiều. Năm nay, tôi khuyên các học sinh nên rèn những dạng bài để hình thành kỹ năng, đọc nhiều bài đọc để ghi nhớ từ vựng...", ông Lữ đưa ra lời khuyên.
Với môn Ngữ Văn, cấu trúc đề thi gồm 3 phần: Đọc hiểu 3 điểm, nghị luận xã hội 3 điểm, nghị luận văn học 4 điểm. Phần đọc hiểu, đề có thể cho văn bản thông tin, nghị luận, khoa học với các câu hỏi sắp xếp từ dễ đến khó, từ mức độ nhận biết, thông hiểu đến vận dụng.
Phần nghị luận xã hội yêu cầu thí sinh viết bài văn ngắn khoảng 500 chữ. Thí sinh cần đảm bảo cấu trúc bài viết đủ ba phần, gồm mở bài, thân bài, kết bài. Khi bàn luận vấn đề, thí sinh cần đúc rút được bài học nhận thức và hành động cho bản thân.
Phần nghị luận văn học, tinh thần của đề theo hướng mở, khuyến khích thí sinh tự do trình bày cảm nhận về tác phẩm văn học. Thí sinh sẽ có 2 lựa chọn: câu hỏi yêu cầu phân tích, cảm nhận về tác phẩm truyện, thơ; câu hỏi với yêu cầu gợi mở hơn.
"Điểm yếu của học sinh khi làm bài thi môn Văn là thường viết dài dòng, lan man, không tập trung vào vấn đề chính. Vì thế, phần đọc - hiểu là phần dễ lấy điểm nhất nhưng một số em vẫn không dành được trọn 3 điểm như đề thi đưa ra. Năm nay, văn bản được chọn để ra trong phần đọc hiểu là văn bản thông tin hoặc văn bản nghị luận, văn bản khoa học... Các câu hỏi có thể yêu cầu thí sinh phát hiện, nhận diện, giải mã từ ngữ, chi tiết, hình ảnh; nêu nội dung văn bản; yêu cầu phân tích, đánh giá, liên hệ, so sánh, sáng tạo nội dung mới...", ông Trần Tiến Thành, chuyên viên môn văn Sở GD-ĐT Tp.HCM, nhận xét.
Ông Thành lưu ý thêm: "Có một điều cần lưu ý là những năm trước học sinh thường hay diễn xuôi lại tác phẩm; bài làm thiếu cảm xúc do ít đọc, ít suy tư, cũng có thể do học vẹt. Phần nối kết tác phẩm với thực tế cuộc sống chưa sát sườn và còn gượng ép. Đây là những hạn chế mà tôi hy vọng mùa thi năm nay, các thí sinh sẽ không mắc phải".
Trong khi đó, đề môn Toán giữ nguyên cấu trúc với 70% câu hỏi ở mức độ nhận biết, thông hiểu, 30% vận dụng, vận dụng cao. Do Covid-19 kéo dài, học sinh phải học online liên tục, mức độ vận dụng cao trong đề thi sẽ được cân nhắc cho phù hợp.
Đề Toán dự kiến gồm 8 câu hỏi, trong đó 7 câu là kiến thức cơ bản với nội dung: đồ thị, định lý Viet, điều kiện có nghiệm của phương trình, vận dụng kiến thức đã học giải bài toán thực tế. Câu hỏi còn lại là bài toán hình học phẳng, gồm 3 bài toán nhỏ.
Nói về những sơ suất và những điểm yếu của thí sinh về môn Toán, ông Lô Quốc Khải, chuyên viên môn toán Phòng GD&ĐT quận Tân Phú, cho biết: "Đề thi có 5/8 câu thuộc dạng Toán thực tế. Các bài toán thực tế thường rất dài, nhiều ngữ liệu đòi hỏi thí sinh phải có kỹ năng đọc và phân tích đề; kỹ năng tìm từ khóa trọng tâm để giải quyết bài toán... Thế nhưng hiện nhiều học sinh lại thiếu kỹ năng này. Chưa kể một số em còn sai sót trong việc làm tròn số... Do đó, dù bài toán thực tế không khó nhưng học sinh vẫn không đạt được điểm cao".
Ông Khải phân tích: "Bài toán số 8 là bài toán về hình học phẳng, được xem là bài dùng để phân loại thí sinh. Với bài toán này, thí sinh cần chú ý các thao tác về đổi đơn vị, vận dụng đúng và nhuần nhuyễn các công thức đã học, sử dụng các luận cứ hình học một cách chặt chẽ, rèn kỹ năng phân tích giả thuyết hình học...".
Ông Dương Bửu Lộc, chuyên viên môn toán Sở GD&ĐT Tp.HCM cũng nhận định, nhiều học sinh thường gặp khó khăn với bài toán thực tế do khả năng thấu hiểu, khó hình dung các vấn đề thực tế cuộc sống như lãi suất tiền gửi, thể tích, chu vi... Do vậy, trong quá trình học, ngoài nắm các kiến thức toán học, học sinh cần quan tâm, rèn luyện thêm để có hiểu biết về các kiến thức từ thực tế.
Minh Hoa (t/h)
