Đề xuất xây dựng đạo đức doanh nhân, văn hoá kinh doanh

Đến 2025, ít nhất 10 tập đoàn tư nhân có quy mô lớn trong lĩnh vực công nghiệp

Góp ý hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về một số chính sách, giải pháp trọng tâm hỗ trợ doanh nghiệp chủ động thích ứng, phục hồi nhanh và phát triển bền vững đến năm 2025 theo đề xuất của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có một số đóng góp, đề xuất về quan điểm, định hướng; nhiệm vụ và giải pháp nói chung cũng như nhiệm vụ của VCCI và các hiệp hội doanh nghiệp nói riêng.

Theo đó, VCCI đề xuất mục tiêu chung của Nghị quyết nên có thêm mục tiêu khơi dậy tinh thần và khí thế mới trong hoạt động kinh doanh, đồng thời xây dựng đạo đức doanh nhân, văn hoá kinh doanh theo định hướng của Đảng, tương xứng với sự phát triển của đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

Về các mục tiêu cụ thể, theo VCCI, trong dự thảo này hiện nay có nhiều điểm chưa rõ, nên cân nhắc hoàn thiện, bổ sung theo hướng đề ra các chỉ tiêu mang tính tiêu chí tương ứng với mục tiêu phát triển của đất nước vào năm 2025, hướng tới 2030 và 2045.

Vì vậy, VCCI đề nghị ban soạn thảo cân nhắc sử dụng một số mục tiêu cụ thể hơn như: Doanh nghiệp tư nhân đăng ký chính thức theo Luật Doanh nghiệp đến năm 2025 có đóng góp 15% GDP, năm 2030 có đóng góp 20% của GDP (hiện tại mới đóng góp khoảng 9% GDP). Có ít nhất 10 tập đoàn tư nhân trong nước quy mô lớn trong lĩnh vực công nghiệp và 10 tập đoàn tư nhân trong nước quy mô lớn trong lĩnh vực dịch vụ.

Đồng thời, đến năm 2025 chuyển đổi ít nhất 10% số hộ kinh doanh có đăng ký chính thức sang thành doanh nghiệp hoạt động theo Luật Doanh nghiệp; có ít nhất 20% số doanh nghiệp sản xuất được vận hành theo cơ chế kinh tế tuần hoàn; tỷ lệ lao động có kỹ năng tăng 10 bậc so với hiện tại theo đánh giá của Diễn đàn Kinh tế Thế giới WEF (hiện Việt Nam xếp hạng 93/141 quốc gia); tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt 35%,...

Bổ sung nhiệm vụ của các Bộ và cơ quan ngang Bộ

Trong mục III của dự thảo, về nhóm nhiệm vụ, giải pháp cần triển khai ngay, VCCI cho rằng trong nhóm giải pháp “tiếp tục hỗ trợ giảm chi phí cho doanh nghiệp, tăng cường khả năng tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi, nguồn lực hỗ trợ của nhà nước”, cần bổ sung nhiệm vụ cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nghiên cứu để sửa đổi quy định về điều kiện tiếp cận vốn vay với lãi suất ưu đãi 2% này để chính sách thực sự đến được với doanh nghiệp.

Tiếp theo đó, Bộ Công Thương cũng được đề nghị bổ sung một số nhiệm vụ như: hỗ trợ thiết lập các kênh phân phối ổn định, thông suốt, tin cậy đặc biệt đối với các sản phẩm nông sản; tổ chức các chiến dịch xúc tiến thương hiệu quốc gia chung, các chương trình xúc tiến thương mại quốc gia theo từng nhóm sản phẩm nổi bật (dịch vụ, nông sản, đồ gỗ, thực phẩm…); kịp thời xử lý các vướng mắc nhằm giảm bớt, tiến tới khắc phục các bất cập trong hoạt động logistics xuất khẩu, đặc biệt đối với nông sản khu vực đồng bằng sông Cửu Long và biên giới với Trung Quốc.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng cần được bổ sung nhiệm vụ trong Dự thảo Nghị quyết này. Theo đó, Bộ cần theo dõi chặt chẽ các yêu cầu, điều kiện, thủ tục xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc; phối hợp với Bộ Công Thương thúc đẩy, mở rộng thị trường trong nước và quốc tế đối với nông sản Việt Nam; tăng cường các hoạt động đàm phán, thỏa thuận với các đối tác thị trường tiềm năng để các nước này mở cửa thêm cho các loại nông sản Việt Nam,...

Về nhóm nhiệm vụ, giải pháp trong trung và dài hạn cũng trong mục III dự thảo, VCCI nhận thấy rằng tại điểm 5 về nhóm giải pháp “hoàn thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cải cách thực chất thủ tục hành chính” cân nhắc bổ sung nhiệm vụ của Bộ Công Thương “Xây dựng và triển khai các đề án mở rộng thị trường sang các nước khu vực châu Phi, Mỹ Latin” và “Nghiên cứu xây dựng và triển khai đề án phát triển sản xuất, xuất khẩu các sản phẩm Halah”.

Ngoài ra, tại điểm 6 về nhóm giải pháp “Thúc đẩy chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp”, VCCI đề nghị bổ sung thêm nhiệm vụ của Bộ Xây dựng bằng việc phối hợp cùng Bộ Khoa học và Công nghệ (Bộ KH&CN), Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng và ban hành các TCVN và các quy chuẩn về Đô thị thông minh để đẩy mạnh phát triển đô thị thông minh, thực hiện Đề án 950 của Chính phủ về phát triển đô thị thông minh.

Ngoài ra, Bộ cũng cần tăng cường bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, nâng cao năng lực thực hiện của hệ thống bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, hỗ trợ thực thi quyền sở hữu trí tuệ để thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Bộ Thông tin và Truyền thông cũng cần phối hợp với VCCI và Bộ Công Thương triển khai Chương trình thương hiệu Việt cho sản phẩm công nghệ số Make in Việt Nam chinh phục người Việt Nam để nâng cao sức ảnh hưởng và năng lực cạnh tranh của các thương hiệu công nghệ số quốc gia. 

Cùng với 2 Bộ trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có nhiệm vụ Phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng kho tri thức mở về chuyển đổi số để phổ cập miễn phí cho doanh nghiệp.Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần phối hợp cùng các bộ ngành địa phương thực hiện việc công bố dữ liệu mở và cung cấp miễn phí dữ liệu mở về thì trường, ngành hàng, quy hoạch, kế hoạch phát triển, các dự án đầu tư công,… cho các cơ sở sản xuất kinh doanh nghiệp tiếp cận và khai thác sử dụng.

Để VCCI phát huy vai trò là tổ chức đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp

VCCI cho rằng, dự thảo nói trên là nghị quyết quan trọng của Chính phủ về phát triển doanh nghiệp nên cần xem xét bổ sung và giao một số nhiệm vụ cụ thể cho VCCI để phát huy vai trò là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp và đội ngũ doanh nhân Việt Nam.

Vì vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét giao VCCI một số nhiệm vụ như tích cực tổ chức các hoạt động tham vấn góp ý chính sách pháp luật; tập hợp và phản ánh ý kiến của doanh nghiệp, phản ánh và báo cáo kịp thời cho Chính phủ và các cơ quan Nhà nước có liên quan.

Cùng với đó, đẩy mạnh hoạt động định hướng, vận động xây dựng đạo đức doanh nhân, văn hóa kinh doanh trong cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp Việt Nam. Tăng cường kết nối doanh nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp tham gia xây dựng và triển khai các quy hoạch, các liên kết kinh tế vùng và địa phương.

Tuy nhiên, với các nhiệm vụ liên quan tới kích cầu, mở rộng thị trường trong nước, quốc tế thì việc triển khai cần có sự chủ động, phối hợp chặt chẽ, thường xuyên và hiệu quả của cộng đồng doanh nghiệp thông qua VCCI cùng các hiệp hội. Trong một số trường hợp nhất định, sự tham gia của Nhà nước là không thích hợp với thông lệ và quy tắc quốc tế (như liên quan tới ứng phó với các biện pháp phòng vệ…).

Vì vậy, VCCI đề nghị Chính phủ bổ sung thêm nhiệm vụ của VCCI và các hiệp hội doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề. Cụ thể là chủ động triển khai, phối hợp cùng các bộ, ngành, địa phương triển khai các chương trình xúc tiến thương mại, thúc đẩy tiêu dùng nội địa ở tầm quốc gia, khu vực, ngành hàng, các chương trình bình ổn giá, giảm giá, kích cầu tiêu dùng theo từng ngành hàng, từng thời điểm…;

Tích cực tham gia vào các cơ chế song phương và đa phương quan trọng trong khu vực và trên thế giới, các bộ, ban ngành, tổ chức xúc tiến Trung ương và địa phương để tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, đầu tư thiết thực và cơ hội hợp tác góp phần nâng cao năng lực hội nhập của Việt Nam với thế giới và thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Tham gia phân tích, đánh giá nhu cầu, xây dựng và triển khai các chương trình hỗ trợ về thông tin, đào tạo năng lực, tư vấn… cho doanh nghiệp trong quá trình sử dụng các cam kết ưu đãi trong các hiệp định thương mại tự do, tận dụng các lợi thế từ các hiệp định này để có được nguồn cung nhập khẩu giá tốt, thu hút các đơn hàng quốc tế quay trở lại Việt Nam để cạnh tranh với các đối thủ ở thị trường nước ngoài.

Đồng thời, thông tin, tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp đối phó hiệu quả với các rào cản thương mại quốc tế phát sinh, đặc biệt là các vụ kiện phòng vệ thương mại, các biện pháp bảo hộ thương mại trá hình ở các thị trường xuất khẩu, nhất là ở các thị trường trọng điểm, các thị trường tiềm năng mới/đang khai phá, có xu hướng bảo hộ cao.