Israel vừa có các đợt tấn công quy mô và cường độ lớn chưa từng có ở Syria.
Hôm 4/12, một kho đạn dược của Iran ở Al-Bukamal, Syria đã phải hứng chịu hỏa lực từ một cuộc không kích. Cuộc tấn công này diễn ra sau khi Israel thông báo đã tiến hành bốn cuộc không kích ở Syria trong khoảng thời gian từ ngày 12/11 đến 20/11, theo bộ Ngoại giao Nga.
Mặc dù Israel đã thực hiện hàng ngàn cuộc tấn công ở Syria và nước láng giềng Iraq trong những năm qua, nhưng tần suất, cường độ và số lượng các cuộc tấn công trong tháng gần đây là chưa từng có.
Có nhiều lý do giải thích cho sự thay đổi này. Theo đó, Israel cảm thấy cần phải mạnh tay hơn khi Iran sẽ không dễ từ bỏ mục tiêu ở Syria, và hơn nữa có thể đang theo đuổi các phương tiện tinh vi hơn để đe dọa biên giới phía Bắc của Israel.
Cuộc không kích của Israel về cơ bản có 3 ý nghĩa:
Thứ nhất là giảm nguy cơ Iran mở mặt trận quân sự mới, đe dọa biên giới. Thứ hai là duy trì quyền tự do hành động trên không của Israel trong khu vực lân cận và Trung Đông nói chung bằng cách tấn công làm suy yếu năng lực phòng không của Syria.
Và thứ ba là gửi một thông điệp răn đe đến ba thế lực chính trong khu vực: Chính quyền Tổng thống Assad, Iran và Nga.
Thông điệp gửi tới Syria
Trong ba thông điệp nói trên, thông điệp gửi tới chính quyền Tổng thống Assad là nhất quán và đơn giản nhất. Cái giá phải trả cho việc chính quyền Syria dung túng Iran trên lãnh thổ của mình sẽ không phải lợi ích mà là trừng phạt.
Ngoài ra, việc Israel tấn công vào mạng lưới phòng không Syria sẽ đe dọa phá hủy các vũ khí mà nước này chủ yếu mua từ Nga, đè nặng lên ngân sách và làm suy yếu khả năng tự vệ của Syria, đồng thời làm tổn hại uy tín của nước này.
Thông điệp gửi đến Moscow
Các cuộc tấn công của Israel vào tháng 11 đã gửi một thông điệp rõ ràng tới Moscow rằng trừ khi các yếu tố Iran được đưa ra khỏi cuộc chơi, bằng không Syria sẽ vẫn là một chiến trường không ổn định.
Tổng thống Putin đang tìm kiếm một giải pháp chính trị để ổn định ở Syria. Do vậy, người Nga hiểu rằng Syria sẽ không có triển vọng khôi phục sau chiến tranh một khi xích mích giữa Israel và Iran không kết thúc.
Thông điệp gửi đến Iran
Cuộc tấn công ngày 20/11 của Israel ở Syria đã khiến 23 người thiệt mạng, mà trong đó có khả năng bao gồm 16 người Iran. Cuộc tấn công này được thực hiện để đáp trả bốn tên lửa mà Israel cáo buộc do Iran bắn về biên giới nước này trước đó.
Về cơ bản, cuộc không kích trả đũa của Israel đã gửi một tín hiệu rõ ràng đến Qassem Soleimani, người đứng đầu Lực lượng Quds của Iran. Theo đó, Israel sẽ không dung thứ cho sự vi phạm chủ quyền thẳng thừng như vậy.
Israel sẽ không rút lui khỏi một chiến dịch toàn diện, thậm chí là chiến tranh, nếu Iran theo đuổi mục tiêu chiến lược nhằm đe dọa biên giới phía bắc của Israel từ Syria và Iraq.
Những lỗ hổng tiềm năng
Chiến lược của Israel có thể đổ bể khi chọc nhầm vào Nga.
Chiến lược mà Israel đang theo đuổi đối với Iran ở Syria có thể là lựa chọn tốt nhất trong các lựa chọn sẵn có ở Syria. Tuy nhiên, chiến lược của Israel đang có những lỗ hổng nghiêm trọng.
Đầu tiên, khi Israel hành động làm suy giảm sức mạnh quân sự của quân đội Syria, điều này có nguy cơ đẩy chính quyền Assad vào sâu hơn sự phụ thuộc đối với Iran.
Israel càng tấn công các mục tiêu của quân đội Syria, sự phụ thuộc này càng lớn. Đối với Israel, làm suy giảm sức mạnh quân sự của Syria có thể phải trả giá khi cho phép Iran đóng vai trò trung tâm hơn nữa.
Thứ hai, thông điệp mà Israel gửi cho Nga ở Syria có thể sẽ không hiệu quả. Bằng cách tấn công các mục tiêu của Iran ở Syria, đặc biệt là những khu vực gần biên giới, Israel hy vọng sẽ gây áp lực buộc Nga phải làm nhiều hơn để kiềm chế Iran.
Tuy nhiên, Nga có lẽ sẽ để Israel tự tay làm điều đó hơn là tự đưa mình vướng vào rắc rối. Mặc dù cùng là đối tác hỗ trợ cho chính quyền Assad, nhưng về mặt nào đó, người Nga và người Iran là đối thủ cạnh tranh ở Syria, đặc biệt là trong giai đoạn tái thiết.
Nếu các cuộc tấn công của Israel khiến sự hiện diện của Iran suy giảm, Nga sẽ là người đầu tiên lấp đầy khoảng trống đó.
Hơn nữa, cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở quân sự Syria tạo ra cơ hội kinh doanh cho ngành công nghiệp vũ khí Nga. Chính quyền Syria sẽ cần phải thay thế các hệ thống vũ khí đã bị phá hủy và các nhà sản xuất Nga sẵn sàng cung cấp các hệ thống vũ khí mới.
Mặc dù công khai phản đối các cuộc tấn công của Israel, Nga thực sự có thể được hưởng lợi từ các cuộc tấn công này.
Cuối cùng, liên quan đến Iran, Israel hy vọng các cuộc không kích sẽ khiến Tehran từ bỏ chiến lược của mình ở Syria. Nhưng Iran cho thấy họ không hề nghĩ đến điều này mà thậm chí còn tỏ ra kiên nhẫn và ứng biến.
Bất chấp việc tổn thất từ các cuộc tấn công, hoạt động của Iran đang ngày càng tinh vi hơn, khiến cho tình báo và không quân Israel phải bỏ ra nhiều công sức hơn.
Không những vậy, người Iran đang cược rằng sớm muộn Israel cũng sẽ phạm sai lầm, và một trong những cuộc tấn công ồ ạt của nước này sẽ gây thương vong hoặc thiệt hại cho các cơ sở của Nga ở Syria.
Vụ máy bay Nga bị phòng không Syria bắn nhầm vào năm ngoái là một ví dụ tiêu biểu. Mặc dù lực lượng Israel chỉ gián tiếp gây ra vụ việc, điều đó cũng đã đủ gây ra một phản ứng ngoại giao nghiêm trọng từ Moscow.
Với tần suất và cường độ tấn công Syria ào ạt như hiện tại, người Iran đang tính toán rằng sớm hay muộn, một quả tên lửa cũng đánh nhầm vào Nga.
