Mới đây, tại một phiên họp của của Ủy ban thường vụ Quốc hội, tiến sĩ khoa học Phan Xuân Dũng, phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường đã đề xuất: “cần có quy định buộc người khiếu nại tố cáo ứng ra một khoản đặt cược nào đó. Theo kiện thì phải bỏ tiền. Nếu kiện đúng thì Nhà nước sẽ hoàn trả”.
Như vậy, cũng có nghĩa là người dân phải “đặt cược” với cái quyền của mình. Ngoài việc phải nộp án phí, lệ phí Tòa án khi khởi kiện, theo sáng kiến của ông Phan Xuân Dũng, người dân phải nộp thêm một khoản nữa là tiền cược.
Chưa hiểu rõ cái ý nghĩa của việc cược này là thế nào? Nhưng một điều thấy rất rõ khoản tiền đó sẽ đè nặng lên quyền của người dân và vì cái khoản tiền đó có thể nhiều người dân không dám khởi kiện, khiếu nại, tố cáo hoặc thậm chí chấp nhận sự im lặng.
Ảnh minh họa
Theo như đề xuất của tiến sĩ Phan Xuân Dũng thì người dân đi kiện, khiếu nại, tố cáo phải chắc chắn là mình sẽ kiện đúng nếu không thì đúng là tiền mất, tật mang. Nhưng thử hỏi, bao nhiêu người dân biết chắn chắn là việc làm của mình là kiện đúng? Chưa kể có kiện chắc gì đã thắng kiện và nếu thua kiện có nghĩa là kiện sai.
Cần phải khẳng định khiếu kiện là quyền của người dân và việc “mọc” ra các cơ quan như Tòa án, Viện kiểm sát, cơ quan giải quyết khiếu nại, tố cáo… là để người dân thực thi các quyền nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Bất kể người nghèo, người không có tiền… đều có quyền khởi kiện, khiếu nại, tố cáo nếu cho rằng lợi ích bị xâm phạm. Không thể lấy lý do vì một số kẻ lợi dụng quyền khởi kiện để gây rối, gây phiền phức cho cơ quan Nhà nước mà “đè nặng” vấn đề chi phí cho người khởi kiện. Hơn nữa chúng ta đã có những quy định rất rõ về hành vi vu khống, vu cáo… đủ sức mạnh để răn đe những người lợi dụng quyền khởi kiện, khiếu nại, tố cáo.
Ai dám đặt cược khi ban hành một Quyết định hành chính? Ai dám đặt cược khi đưa ra phán quyết một vụ án là công tâm, đúng người đúng tội? Ai dám đặt cược khi ban hành đạo luật và bản thân người đề xuất ý kiến này có dám đặt cược cho ý kiến của mình là đúng?
Vậy nên đừng bắt người dân phải đặt cược với quyền của mình.
Luật gia Giang Quyết
