Đi tìm bài thuốc phòng the huyền thoại của người Cao Lan ở Tây Bắc

Chân dung lương y giữ bí kíp “yêu không biết mệt”

Danh tiếng của lương y Hoàng Thị Trang (SN 1961, thôn Tân thành 2, xã Thái Long, thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang) đã nức tiếng gần xa với bài thuốc gia truyền lấy lại “phong độ phòng the. Thế nhưng, phải sau chuyến công tác mới đây ở Tuyên Quang, chúng tôi mới có dịp “mục sở thị” về nữ lương y này.

Hôm đó, trong một buổi trà dư tửu hậu, chúng tôi vô tình được trò chuyện cùng với ông Hoàng Văn Sự - Trưởng thôn Tân Thành 2, xã Thái Long (TP Tuyên Quang) và được ông chia sẻ về những bài thuốc quý của người dân tộc Cao Lan, cũng như câu chuyện về lương y Hoàng Thị Trang với những bài thuốc gia truyền nức tiếng khiến chúng tôi vô cùng tò mò.

Thấy chúng tôi có vẻ quan tâm ông Sự cho biết, ở địa phương gia đình lương Trang có truyền thống làm thuốc từ rất lâu đời. Đặc biệt, gia đình bà Trang đều là những người có đức, có học nên rất có uy tín ở địa phương. Không chỉ là thành viên tích cực của Hội Đông y xã Thái Long, lương y Trang còn rất tích cực tham gia vào các công tác xã hội, từ thiện và có nhiều đóng góp trong công tác chữa bệnh, cứu người.

Mong muốn tìm gặp nữ lương y nức tiếng Hoàng Thị Trang, chúng tôi nhanh chóng lên đường. Không mất quá nhiều thời gian để tìm kiếm, bởi lẽ, ở xã này chỉ cần hỏi về lương y Hoàng Thị Trang thì từ các cụ già, đến trẻ nhỏ không ai là không biết.

Nằm ven theo con đường mòn liên tỉnh, ngôi nhà sàn khang trang được dựng theo lối kiến trúc của người dân tộc Cao Lan. Trước nhà, một cụ bà khoảng hơn 80 tuổi đang lúi húi chặt những cành cây tươi, theo phỏng đoán của chúng tôi, đó có lẽ đều là những cây thuốc.

Thấy có người lạ, cụ ngước mắt lên nhìn rồi hỏi: “Các cháu đến lấy thuốc hay là tìm cô Trang?”. Chúng tôi chưa kịp trả lời thì tiếng bà cụ lại cất tiếng: “Nếu lấy thuốc gì thì nói tên bà vào nhà lấy cho, còn muốn gặp cái Trang thì phải chiều tối, nó vừa đi vào rừng hái thuốc rồi”.

Sau khi nghe chúng tôi trình bày câu chuyện, cụ cười vui vẻ và giới thiệu cho biết mình là Âu Thị Chiếu (SN 1922)-mẹ chồng của lương y Hoàng Thị Trang. Cụ Chiếu kể, gia đình có truyền thống làm thuốc cứu người từ khi nào cụ cũng không nhớ rõ, chỉ biết mình được bố chồng truyền lại. Đến khi tuổi già sức yếu không thể đi lên rừng tìm cây, lấy thuốc được nữa nên thì cụ truyền lại cho con dâu là lương y Hoàng Thị Trang.

“Khi còn sống bố chồng tôi luôn căn dặn, đây là bài thuốc quý, gia truyền của gia đình nhưng cũng là của người Cao Lan nên nên phải giữ gìn cẩn thận. Do vậy, người kế tục phải là người có tài, có đức, đặc biệt là phải có duyên và đam mê với nghề thuốc. Trang là người hội tụ đầy đủ những phẩm chất đó trong số những người con nên tôi truyền lại. Và từ khi tiếp nhận, Trang đã làm rất tốt, luôn chịu khó học hỏi để phát triển bài thuốc ngày càng tốt hơn”, cụ Chiếu tự hào kể về con dâu.

Chúng tôi đang say sưa nghe cụ Chiếu kể chuyện có tiếng xe máy đỗ ngoài sân. Một người đàn ông cao lớn, khỏe mạnh bước vào nhà, nở nụ cười thân thiện và cất lời chào cụ Chiếu. Theo giới thiệu chúng tôi được biết, anh là Đặng Văn Chính (40 tuổi, Nguyễn Du, TP Tuyên Quang), đang dùng thuốc của lương y Hoàng Thị Trang.

Biết chúng tôi đang tìm hiểu về bài thuốc của lương y Trang, anh Chính vui vẻ chia sẻ: “25 tuổi tôi lập gia đình, nhưng chỉ 10 năm sau chuyện sinh hoạt vợ chồng tôi trở nên khó khăn. Nguyên nhân chính là do tôi mắc bệnh “trên bảo dưới không nghe”. Tự ti, mặc cảm nên tôi giấu kín suốt nhiều năm, thậm chí có thời điểm rơi vào trạng thái trầm cảm. Được một người bạn mách nước tôi tìm đến lương y Trang lấy thuốc. Dùng thuốc được 1 tháng tôi thấy cơ thể có những chuyển biến tích cực. Sau 3 tháng sau, “chuyện phòng the” của tôi được cải thiện rất rõ rệt. Tuy vẫn tiếp tục lấy thuốc uống để duy trì vì đàn ông vào tuổi tôi chắc chắn bắt đầu buổi vào giai đoạn “thoái trào”. Thuốc rẻ, lại có nguyên liệu từ tự nhiên, nên sau khi đã hết bệnh tôi vẫn nhờ lương y Trang cắt thuốc để duy trì”.

Được biết, để có được những vị thuốc đặc biệt trong bài thuốc gia truyền điều trị về vấn đề yếu sinh lý, hàng ngày lương Trang phải dậy từ rất sớm vào tận những khu rừng sâu mới lấy được cây thuốc. Vẫn biết một mình lủi thủi vào rừng tìm thảo dược rất nguy hiểm, thế nhưng, như chia sẻ của cụ Chiếu, cái nghiệp nó đã vận vào thân thì muốn bỏ cũng không được. Đặc biệt, sau mỗi lần cắt thuốc chữa bệnh, thấy nhiều người khỏi bệnh thì đó chính là niềm vui, niềm hạnh phúc và là động lực để bà cụ Chiếu, lương y Trang tiếp tục con đường tìm thuốc cứu người.

Mãi đến chiều tối chúng tôi mới có dịp “diện kiến” lương y Hoàng Thị Trang. Trước mắt chúng tôi lúc bấy giờ là một người phụ nữ với gương mặt phúc hậu, hiền lành. Biết tôi là phóng viên muốn tìm hiểu về bài thuốc lương y Trang vui vẻ tiếp chuyện. Tuy nhiên, lương y Trang không muốn nói về những bằng khen của mình mà chỉ muốn nhờ báo chí để thông tin về bài thuốc cho nhiều người biết để có thể tự vận dụng chữa bệnh. Đặc biệt là mong nhận được sự chung tay của những thầy thuốc, chuyên gia trên mọi miền tổ quốc để phát triển bài thuốc tốt hơn, giúp được cho nhiều người hơn. Bởi lương y Trang cho biết: “ Tôi thấy bây giờ có rất nhiều người mắc bệnh, rối loạn về chuyện chăn gối. Điều này gây ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của họ và hạnh phúc gia đình. Nếu bài thuốc gia truyền truyền của gia đình tôi, của người Cao Lan giúp được nhiều người thì đó là điều tôi thấy hạnh phúc nhất”.

Kể về cái duyên đến với nghề thuốc bà Trang tự hào: “Đây là nghề tôi được học từ gia đình nhà chồng nên cảm thấy trân trọng lắm và luôn cố gắng phát triển nó. Tôi đã đi học thêm kiến thức của y học hiện đại để hiểu bản chất của các loại bệnh về sinh lý, từ đó điều chỉnh các vị thuốc cho phù hợp. Mười người đến với tôi thì có đến 9 người quay trở lại cảm ơn. Khắp vùng này hầu như mọi người đều đã từng tìm đến tôi để lấy thuốc”, lương y Trang tự tin khẳng định.

Cũng theo lương Trang, trước đây gia đình bên ngoại nhà bà cũng đã có nghề chữa bệnh cứu người, tuy nhiên, các bài thuốc chủ yếu là chữa bệnh xương khớp, gan… Khi về nhà chồng bà lại được truyền bài thuốc chữa bệnh vô sinh, bệnh yếu sinh lý. Thấy ngày càng nhiều mắc các loại bệnh về sinh lý nên lương y Trang tập trung hoàn thiện bài thuốc này hơn.

Kỳ tới: “Bật mí các loại kỳ dược trong bài thuốc phòng the kỳ diệu của người Cao Lan” sẽ được đăng vào lúc 6h ngày 8/3/2018. Mời quý độc giả đón đọc!

Phương Linh