Trước khi hành nghề luật sư, luật gia Phạm Xuân Anh- phó chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Bắc Giang đã có 34 năm làm trong ngành Tòa án, trong đó có 24 năm làm Chánh án TAND huyện Lạng Giang. Chính vì có uy tín cao trong nghề nghiệp, nên luật sư Xuân Anh đã được đoàn Luật sư tỉnh Bắc Giang phân công làm luật sư bào chữa cho bị cáo Lê Văn Luyện trong vụ thảm án tại tiệm vàng Bích Ngọc.
Bạc tóc vì điện thoại đả kích
Vụ thảm án tại tiệm vàng Bích Ngọc đã gây rúng động dư luận trong và ngoài tỉnh Bắc Giang trong một thời gian dài. Phẫn nộ kẻ thủ ác Lê Văn Luyện bao nhiêu, dư luận lại càng xót xa, đau đớn cho các nạn nhân và thân nhân của họ bấy nhiêu. Đoàn Luật sư tỉnh Bắc Giang đã tin tưởng giao cho luật sư Xuân Anh (Trưởng Văn phòng Luật sư Phạm Xuân Anh) làm luật sư bào chữa cho bị cáo Lê Văn Luyện.
Khi được phân công làm luật sư chỉ định của bị cáo Lê Văn Luyện, luật sư Xuân Anh băn khoăn, suy nghĩ rất nhiều về chuyện này. "Nếu không làm, người ta sẽ đánh giá ý thức kỷ luật của mình, nhưng nếu tham gia vụ án, chắc chắn anh em cũng sẽ có ý kiến", luật sư Xuân Anh tâm sự. Tuy nhiên, vốn là người mẫn cán trong công việc, luật sư Xuân Anh quyết định nhận lời bào chữa cho sát thủ Lê Văn Luyện.
Nói đến đây, luật sư Xuân Anh ngừng lại, nét mặt đăm chiêu. Ông kể, sau khi quyết định nhận lời bào chữa cho bị cáo Luyện, ông liên tiếp nhận được những cuộc điện thoại của các bạn đồng nghiệp trong ngành tòa án, luật sư, kể cả bạn bè ở nước ngoài. Tất cả đều khuyên ông không nên tham gia vụ án này. Mọi người đều cho rằng, Lê Văn Luyện gây ra tội ác "trời không dung, đất không tha", hắn đáng bị xử bắn hàng trăm lần. Giờ vì tiền mà luật sư bảo vệ cho kẻ đáng chết này thật không nên chút nào!
"Tôi đã phải giải thích cho bạn bè, đồng nghiệp của mình rằng, Luyện chưa trưởng thành, hơn nữa lại phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, theo pháp luật hiện hành cần phải có luật sư bào chữa. Tôi làm là vì sự phân công, chứ không có ý định kiếm tiền ở vụ án này", luật sư Xuân Anh trải lòng.
Ông kể tiếp: "Những người phản đối, thậm chí nói tôi không ra gì khá nhiều, những người lo lắng, sợ tôi trong quá trình giải quyết vụ án sẽ bị mất uy tín cũng không phải là ít. Chính vì sức ép công việc, suy nghĩ căng thẳng, đầu óc tôi căng như dây đàn dẫn đến ngủ kém, tóc bạc hơn trước rất nhiều".
Luật sư Xuân Anh thừa nhận, quá trình thu thập tài liệu, làm việc với cơ quan điều tra, ông được tiếp cận hồ sơ đầy đủ, lấy lời khai trực tiếp từ bị cáo Lê Văn Luyện, tham dự quá trình thực nghiệm điều tra. Quá trình này đã giúp ông xác định Luyện chính là hung thủ duy nhất trong vụ án này.
Luật sư Phạm Xuân Anh.
Câu chuyện về kẻ sát nhân máu lạnh
Tâm sự với PV, luật sư Phạm Xuân Anh cho hay, cả cuộc đời công tác trong ngành toà án, ông chưa bao giờ đọc hồ sơ dày hơn 1.000 trang như trong vụ sát thủ Lê Văn Luyện. Cả tuần, ông đọc đi đọc lại hồ sơ, tìm ra những điểm có lợi cho thân chủ của mình, mặc dù tội ác mà hắn gây ra thật thảm khốc, tàn bạo, mất hết tính người. Trong số hàng nghìn kẻ phạm tội từ ít nghiêm trọng đến đặc biệt ngiêm trong, luật sư Xuân Anh chưa từng gặp một ai có gương mặt sắc lạnh như Lê Văn Luyện. Hắn sở hữu đôi lông mày dùi đục (đầu lông mày to, ở giữa co thắt nhỏ lại như cái chày giã cua. Theo nhiều sách tướng số, đây là chân dung của những kẻ máu lạnh giết người không ghê tay).
Lần đầu tiên gặp Luyện trong nhà giam, luật sư Xuân Anh thấy hắn tỉnh táo, không có biểu hiện ốm yếu hay thần kinh căng thẳng, sợ sệt như nhiều bị can phạm tội giết người, cướp của khác mà ông từng gặp trước đó. Nhìn kỹ vào gương mặt của Luyện, luật sư Xuân Anh thấy có điều gì đó không bình thường. Quá trình hỏi cung, Lê Văn Luyện có thái độ rất bình thản, không hề có cảm giác sợ sệt hay hối hận về hành vi giết ba mạng người một cách vô cùng tàn ác mà hắn vừa thực hiện cách đó chưa lâu. Thậm chí, Luyện còn kể chi tiết, rõ ràng tỷ mỉ từng hành vi phạm tội của mình, không bỏ sót hay nói thừa hành vi gây án như báo chí đã nêu trong thời gian qua.
Trước mặt cán bộ điều tra và cả luật sư bào chữa cho mình, Luyện luôn giữ thái độ bình thản, không tỏ thái độ ăn năn hối cải, hối hận về hành vi phạm tội của mình. Như một cái máy, cán bộ điều tra hỏi đến đâu, Luyện khai rõ ràng, tỉ mỉ đến đó. Hắn không giấu giếm, thừa nhận mình nghiện game, có thể chơi thâu đêm suốt sáng và đốt rất nhiều tiền vào đó. Hắn kể đã nhiều lần dạt nhà, đi bờ bụi với đám bạn bè dặt dẹo giống mình. Chính vì có đồng nào, xào hết đồng nấy, gần sát ngày phạm tội, Luyện cháy túi đến độ phải đặt xe máy của chú lấy 5 triệu đồng ăn tiêu. Tiêu tiền vung tay quá trán, chỉ được vài ngày, toàn bộ số tiền đặt xe máy hết sạch sành sanh. Để có tiền chuộc xe máy của chú, Luyện tính kế đêm đến trèo qua cửa sổ vào nhà tiệm vàng Bích Ngọc để ăn trộm vàng bạc, bán lấy tiền tiêu xài và trang trải nợ nần. Bị chủ nhà phát hiện, Luyện đã dùng con dao mang theo giết chết ba mạng người.
Kể lại tỉ mỉ hành vi giết cháu bé ba tuổi, con của chủ tiệm vàng Bích Ngọc, mặt Luyện có nhiều thay đổi. Hắn cúi gằm mặt xuống đất, nói lí nhí nguyên nhân giết cháu bé là vì thấy cháu khóc to, sợ bị lộ nên đã cho cháu về chầu trời cùng với bố mẹ. “Đến lúc đó, nét mặt kẻ giết ba mạng người vẫn lạnh tanh, không hề tỏ vẻ ân hận hay khóc lóc cầu xin gì”, luật sư Xuân Anh nhớ lại.
Trong lần đầu tiên gặp Luyện, luật sư Xuân Anh đã hỏi câu đầu tiên: "Cháu suy nghĩ thế nào mà lại đi cướp của, giết cùng một lúc ba mạng người?". Bằng vẻ mặt lạnh tanh, Luyện trả lời: "Ban đầu cháu định lấy trộm vàng, nhưng bị chủ tiệm vàng phát hiện nên cháu phải giết người để cướp vàng". Câu thứ hai luật sư Xuân Anh hỏi: "Vì sao cháu lại giết một đứa bé ba tuổi không có khả năng tự vệ?". "Đầu tiên cháu không định giết cháu bé này. Nhưng vì nó khóc to quá, cháu sợ bị lộ, đành giết nó", Luyện trả lời trơn tru.
"Sau khi xuống tay giết người, cháu có suy nghĩ gì không?". Luyện đáp: "Cháu nghĩ trong vòng 20 phút. Cháu ân hận về hành vi giết người mà mình gây ra". Qua tiếp xúc với Luyện, luật sư Xuân Anh nhận thấy tâm tính của Luyện vẫn còn trẻ con. Điều này thể hiện ở hành động không dỗ được đứa trẻ nín khóc, Luyện bực tức ném đứa trẻ xuống giường và chém chết. "Diễn biến vụ án đúng theo tâm lý tội phạm. Hành vi giết đứa trẻ của Luyện là bột phát, dứt khoát và mau lẹ. Đây là hành động của bọn đầu trộm, đuôi cướp", luật sư Xuân Anh phân tích.
Nhớ lại lần thứ hai gặp Luyện trong nhà giam để làm một số thủ tục bổ sung thêm lời khai, thông qua thái độ trâng tráo, vẻ mặt ráo hoảnh, luật sư Xuân Anh cảm nhận kẻ giết người hình như đã biết mình không thể bị tử hình, nên chẳng còn vẻ sợ sệt gì nữa?! "Song Luyện đã lòi cái đuôi ra khi hỏi tôi hành vi phạm tội của hắn theo pháp luật Việt Nam có sao không?", luật sư Xuân Anh nhấn mạnh. Trong suốt quá trình hỏi cung, điều tra viên hỏi câu nào, Luyện trả lời câu đó, không giống như nhiều tên giết người khác còn nhớ đến gia đình, Luyện không hỏi han gia đình và cũng không có đề nghị gì với cơ quan điều tra.
Phiên tòa kịch tính đến phút cuối
Nhớ về phiên tòa sơ thẩm xét xử Lê Văn Luyện, luật sư Xuân Anh vẫn không khỏi bàng hoàng. Tâm sự với PV báo ĐS&PL, ông Xuân Anh không giấu giếm cho biết trước khi vào công đường bào chữa cho bị cáo Luyện, ông đã tính trước phương án bị phía bị hại quây đánh. Thậm chí có khi bị ăn củ đậu như chơi... Do vậy, ông đã chuẩn bị sẵn sàng tư thế thoát hiểm ngay tại tòa. "Nếu đọc xong bài bào chữa cho bị cáo Luyện mà bên bị hại không có ý kiến phản đối gì, coi như đã thành công một nửa", luật sư Xuân Anh đặt mục tiêu cho chính mình. Trước đó, luật sư Xuân Anh được nhiều người khuyên nên viết bản luận cứ bào chữa tránh dùng những từ đụng chạm, gây bức xúc cho phía gia đình bị hại.
Kết thúc phiên tòa, có thể nói luật sư Xuân Anh đã hoàn thành trách nhiệm của một luật sư bào chữa cho bị cáo Luyện mà không hề làm cho gia đình bị hại bức xúc. Và cuối cùng, kẻ có tội đã phải đền tội với mức án 18 năm tù.
| Em trai gọi điện về can ngăn Đọc báo chí Việt Nam qua mạng internet, em trai luật sư Xuân Anh đang ở nước ngoài cũng gọi điện về can ngăn, phản đối việc anh trai ra tòa bảo vệ cho Luyện. Ngay cả vợ con luật sư Xuân Anh cũng lời ra, tiếng vào, tất cả đều lo cho sự an nguy của ông. Trước sức ép lớn của dư luận, anh em đồng nghiệp và họ hàng, với bản lĩnh chính trị vững vàng, dày dặn chuyên môn nghiệp vụ, luật sư Xuân Anh đã giữ vững lập trường, quyết tâm làm tròn vai trò của một luật sư bào chữa. |
Thiên Long
