Màn sa cơ bi thảm của ông Jang, người chú, cũng là thầy giáo chính thức của lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, thậm chí còn khiến những quan sát viên lâu đời từ chính quyền được ông nội của ông Kim thành lập ngạc nhiên.
Rất nhiều chuyên gia đã đồng ý rằng ông Kim Jong Un, 30 tuổi đang muốn củng cố quyền lực nhưng những bí ẩn to lớn về đất nước cô lập nhất thế giới này vẫn khiến người ta khó có thể hiểu nổi.
Hãng Yonhap đưa tin, ở thủ đô Hàn Quốc, Seoul hôm 13/12, các bộ trưởng an ninh đã nhanh chóng triệu tập một cuộc họp để thảo luận về “những phân tích và phỏng đoán”. Bình Nhưỡng gần đây thường đe dọa Hàn Quốc và đồng minh chủ yếu là Mỹ, làm duy trì hàng nghìn binh sĩ ở đây.
Jang Song-thaek bị áp giải tại tòa án vào ngày 12/12/2013. Ảnh: AFP
Những người quan tâm đến Triều Tiên trên khắp thế giới cũng bị xáo trộn tương tự và cố gắng lý giải động thái của ông Kim Jong Un trước việc lật đổ chồng của dì mình, bà Kim Kyong Hui, em gái của người cha Kim Jong Il, lãnh đạo Triều Tiên trước đây.
Tong Kim, một chuyên gia Triều Tiên tại Đại học Hàn Quốc ở Seoul cho biết; “Cha và ông nội của ông Kim đã loại bỏ rất nhiều người, nhưng họ tiến hành trong yên lặng chứ không công bố rộng rãi như thế này.” Ông cho biết hy vọng người dì có máu mủ ruột già với người lãnh đạo sẽ sống sót.
Tong Kim nói, Kim Jong Un và những phụ tá “chắc hẳn cảm thấy sẽ bị đe dọa nếu họ không thực hiện đe dọa trước, vì vậy, họ quyết định loại trừ ông Jang đầu tiên.”
Ông nói thêm: “Không ai có thể chắc chắn vị lãnh đạo trẻ có thể làm những gì. Tuy nhiên, ông ấy chắc hẳn phải ưu tiên ổn định chính trị trong nước trước. Điều đó này sẽ khiến các nhà lãnh đạo Triều Tiên ít có thời gian quan tâm đến nhưng đe dọa quân sự ở biển Tây hay các cuộc thử nghiệm hạt nhân, ít nhất là vào lúc này.”
Ông Jang nổi tiếng là một quản lý nhân sự và dự án có năng lực, nhưng ông thuộc về thế hệ trước đây, trong khi ông Kim “cần một liên minh những người trung thành trẻ hơn,” theo Daniel Pinkston, chuyên gia cấp cao về Tổ chức khủng hoảng quốc tế ở Seoul cho biết.
Trong chuyến thăm mới nhất của ông Pinkston tới Triều Tiên vào tháng trước, ông đã xác nhận sự kiểm soát của quyền lực của triều đại họ Kim: “Sức mạnh của sự tôn thờ gia tộc họ Kim mạnh hơn nhiều so với trước đây.”
Ông nói, trong quan hệ đối ngoại,“Triều Tiên, một khu vực bất ổn kéo dài bởi tính hiếu chiến và chính sách “quân sự trước tiên”, có khuynh hướng không thân thiện với các nước khác trên thế giới, và hiện tại không muốn thay đổi.”
Thậm chí Trung Quốc, đồng minh đáng gờm duy nhất của Triều Tiên và là nguồn cung cấp lương thực và nhiên liệu chủ yếu cho nước này cũng tỏ ra lo lắng về động thái của ông Kim, theo Cai Jian, chuyên gia Hàn Quốc tại Đại học Fudan ở Thượng Hải cho biết.
Ông Cai nói: “Bắc kinh sẽ không mời ông Kim thăm Trung Quốc trong ngắn hạn, bởi vì Bắc Kinh không hài lòng về một vài chính sách của ông ấy".
Không giống như người cha là một vị khách thường xuyên với hy vọng thúc đẩy cải cách kinh tế theo kiểu Trung Quốc, ông Kim vẫn chưa tới thăm Trung Quốc trong hai năm lên nắm quyền.
Theo ông Cal, bản kết án những tội danh của ông Jang, người trước đây chủ trương quan hệ gần gũi với Trung Quốc, đã đề cập đến những từ như “quốc gia nước ngoài” và “cho thấy ông Kim Jong Un không muốn phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc như trước đây.”
Ông Cal nói thêm, tuy nhiên, việc ông Jang bị lật đổ sẽ “trì hoãn” chứ không “hủy bỏ việc hợp tác kinh tế giữa hai đất nước.”
Mặc dù lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã “khiến Triều Tiên trở nên áp lực hơn về một vài vấn đề, Trung Quốc sẽ không thay đổi chính sách ủng hộ ông Kim Jong Un để duy trì cán cân chiến lược hiện tại.”
David Straub, giám độc Chương trình nghiên cứu Triều Tiên tại Đại học Stanford cho báo NK News biết: “Không ai biết điều này có ý nghĩa gì cho sự ổn định của Triều Tiên, “có thể ổn định hơn, cũng có thể sẽ bất ổn hơn.”
W2 (Theo USA Today/ Seatimes)
