Olga Chekhova (tên thật là Olga Knipper) sinh năm 1897 tại Nga. Bố mẹ bà có gốc gác là người Đức sang Nga sinh sống nên Olga vốn mang trong mình dòng máu Đức. Nhờ khả năng diễn xuất nên bà được nhận vào Nhà hát Nghệ thuật Moscow.
Sau đó cô gái trẻ Olga đã được mời tham gia một vở kịch và có cơ hội diễn cùng với Mikhail Chekhov (diễn viên, sau này là đạo diễn, giảng viên nổi tiếng). Sau buổi diễn, trong lúc hưng phấn Mikhail đã trao cho người đẹp một nụ hôn nồng cháy. Vì ngây thơ nghĩ rằng việc này có thể khiến mình mang bầu nên Olga đã đề nghị kết hôn với Mikhail. Thế rồi hai người bí mật kết hôn tại một ngôi làng nhỏ. Nhưng cuộc hôn nhân này không kéo dài lâu. Sau khi chia tay Mikhail Chekhov, bà đến với một đạo diễn điện ảnh người Hungary. Năm 1922, vợ chồng bà di cư sang Đức.
Nhưng trước đó một năm, Olga từng gặp gỡ Yan Karlovich Berzin, Cục trưởng Cục Quân báo (thuộc Bộ tổng tham mưu quân đội Liên Xô). Kết quả của cuộc gặp mặt đặc biệt này là bà được tuyển mộ làm điệp viên để hoạt động tình báo ở nước ngoài. Những tháng tiếp theo, Olga được đào tạo cẩn thận về hoạt động điệp báo, kỹ thuật mật mã, được cung cấp đầy đủ khóa mã và ngoại tệ.
Vào thời điểm đó, cái tên Olga Chekhova liên tục xuất hiện trong các bộ phim ăn khách. Bà đã làm si mê các nhà văn, đạo diễn hàng đầu và các nhà phê bình nghệ thuật. Olga từng biểu diễn tại những nhà hát danh tiếng nhất Berlin và hóa thân thành nhiều nhân vật khác nhau. Và đối với nữ minh tinh mỗi vai diễn đều có giá trị nhất định. Bà không coi thường bất kỳ một vai diễn nào, từ những nhân vật bị cho là dưới đáy xã hội như gái điếm cho đến những nhân vật nghiêm túc nhất trong hàng ngũ quý tộc. Và ở bất kỳ vai diễn nào, Olga cũng hoàn thành xuất sắc. Olga chinh phục trái tim khán giả không chỉ bởi tài năng diễn xuất mà còn bằng cả sắc đẹp trời phú cũng như sự nhạy cảm đặc biệt mà tạo hóa ban tặng cho người phụ nữ.
Ngoài đời, nữ minh tinh càng bội phần lôi cuốn. Cánh đàn ông khi đó phải thừa nhận họ khó có thể cưỡng lại sức hút của cô đào xinh đẹp này ngay trong lần tiếp xúc đầu tiên. Đến cuối những năm 1920, đầu những năm 1930 Olga Chekhova là một trong những nghệ sĩ nổi tiếng nhất Đức quốc xã.
Đáng chú ý, nhiều chính trị gia thời đó cũng là fan hâm mộ trung thành của nữ diễn viên và Adolf Hitler cũng không phải là ngoại lệ. Hitler luôn coi Olga là một nghệ sĩ vĩ đại, thậm chí còn phong cho bà danh hiệu “Nghệ sĩ quốc gia của Đệ tam đế chế”.
Olga nhiều lần được mời đến các sự kiện long trọng và không khó để nhận ra sự tiếp đón đặc biệt mà đức Quốc trưởng dành cho vị khách xinh đẹp này. Olga được ưu ái ngồi ngay bên cạnh Hitler trong nhiều dịp quan trọng, điều này phần nào cho thấy mối quan hệ giữa hai người. Không những thế, Olga còn xây dựng được mối quan hệ tâm giao với Eva Braun, người tình của Hitler. Eva tin tưởng bà đến mức sẵn sàng chia sẻ những bí mật sâu kín và cho Olga xem nhật ký của mình. Nhờ vị thế và sức ảnh hưởng Olga có thể thuận lợi thu thập các thông tin có giá trị nhất từ chính nhân vật chóp bu của chính quyền phát xít.
Vì vậy bà đã giúp sức cho Liên Xô rất nhiều trong việc cung cấp các thông tin cơ mật liên quan đến bộ máy điều hành của Đức quốc xã. Điều đặc biệt là đến những phút cuối của cuộc đời, gã độc tài vẫn không mảy may nghi ngờ Olga là điệp viên cài cắm của Liên Xô. Ở các nước phương Tây có nhiều cuốn sách được xuất bản miêu tả bà là “nữ hoàng của ngành tình báo Xô viết”.
Mặc dù sau này khi chiến tranh kết thúc và ngay cả trong cuốn hồi ký, nữ minh tinh chưa bao giờ tiết lộ về những hoạt động bí mật của mình. Nhưng những tài liệu giải mật của cơ quan tình báo Nga cho thấy Olga chính là nhân viên tình báo của Liên Xô và người trực tiếp liên hệ với Olga chính là anh trai cô, Lev Knipper.
Trong cuốn sách Cha tôi - Beria Lavrenti, Xergo Beria con trai của trùm đặc vụ Liên Xô dưới thời Joseph Stalin viết: “Olga Chekhova nhiều năm đã hợp tác với cha tôi. Năm 1942, Olga đã tham gia vào một kế hoạch ám sát Hitler. Nhưng kế hoạch đó đã bị hủy vào năm 1943 vì Stalin cho rằng một khi Hitler chết, nhóm lãnh đạo Đức Quốc xã sẽ lập tức ký hiệp ước hoà bình với Đồng minh mà không có sự tham gia của Liên Xô”. Nếu tình báo Liên Xô thực sự có một điệp viên có khả năng phát hiện ra nhân vật trong Đệ tam đế chế đang nỗ lực mở các cuộc đàm phán riêng với phe Đồng minh thì người đó chỉ có thể là Olga Chekhova.
Minh Hoa (t/h)