Đối với anh, điều đáng buồn, đau lòng nhất trong công tác điều tra, phá án là những vụ án xảy ra bởi rượu. Ban đầu lý do của người trong cuộc rượu có ngụ ý tốt, gắn kết tình cảm nhưng nhiều trường hợp khi đã ngà say, một mâu thuẫn dù rất nhỏ cũng là nguyên nhân khởi sự cho một vụ trọng án thương tâm...
Người chiến sỹ công an nhân dân
Những ngày cuối năm, trong tiết trời lạnh giá chúng tôi có dịp làm việc tại cơ quan công an tỉnh Thái Nguyên để được chứng kiến, tìm hiểu những bận rộn, khó khăn vất vả của các chiến sỹ trong công tác bảo vệ và giữ gìn sự bình yên cho nhân dân.
Thời điểm vào dịp chuẩn bị bước sang năm mới, quan trọng nhất đối với các anh là việc làm sao có thể đảm bảo cho nhân dân đón một mùa xuân vui vẻ, an lành, hạnh phúc trước những hiểm nguy luôn rình rập từ các dạng tội phạm. Tất cả các đồng chí thuộc phòng Cảnh sát điều tra hình sự (PC45 - công an tỉnh Thái Nguyên) đều đang tất bật điều tra hoàn thành những vụ án còn dang dở.
May mắn, tôi vẫn có cơ hội được tiếp xúc, trò chuyện với một điều tra viên khi anh vừa hoàn thành công việc và trở về sau chuyến công tác, anh là đại úy Nguyễn Thành Long (đội điều tra hình sự).
Ấn tượng đầu tiên của tôi khi tiếp xúc với anh, là hình ảnh một người chiến sĩ công an nhân dân trẻ, hiền lành, ít nói với đôi mắt thật sáng và ánh nhìn kiên định trong bộ quân phục đẹp đẽ.
Quả thật, nếu gặp anh ngoài đời thường ít ai có thể nghĩ rằng đó chính là người đã có hàng chục năm dày dạn kinh nghiệm trong công tác điều tra, trấn áp tội phạm. Bày tỏ quan điểm về công việc, đại úy Nguyễn Thành Long tâm sự: Đặc điểm của Thái Nguyên là một tỉnh có địa hình rộng giáp ranh với những địa bàn nhạy cảm, tương đối phức tạp nên bọn tội phạm thường lựa chọn làm nơi trú ẩn, hoạt động.
Vì vậy, không ít những vụ án hình sự có tính chất nghiêm trọng đã xảy ra khiến anh cùng toàn thể đơn vị gặp không ít khó khăn trong công tác điều tra, phá án. Một trong những biện pháp giúp cho anh luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cấp trên giao phó, đó là coi trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của một cán bộ đảng viên, đặc biệt là trong cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Cùng với việc được lãnh đạo đơn vị luôn quan tâm, động viên CBCS tăng cường bám sát địa bàn, nhất là những địa bàn phức tạp, từ đó giúp các trinh sát nắm chắc tình hình, kịp thời phát hiện và đề xuất lãnh đạo phòng tham mưu cho ban Giám đốc công an tỉnh chỉ đạo, phối hợp với các ngành chức năng xử lý các vụ việc nhằm ổn định ANTT, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Cá nhân anh luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, không quản ngại khó khăn, gian khổ, khiêm tốn, học hỏi. Với anh, không bao giờ có khái niệm thỏa mãn trước công việc đã hoàn thành, trước những kết quả mà anh cùng đồng đội đã đạt được. Anh luôn nghĩ đó chỉ là nhiệm vụ mà bất kỳ cán bộ, chiến sĩ nào cũng phải làm.
Sau mỗi vụ án, anh đều dành thời gian suy nghĩ để rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân và kết luận những điều kiện, hoàn cảnh nảy sinh hành vi phạm tội để có thể đưa ra ý kiến, đề xuất biện pháp phòng ngừa, xử lý lên lãnh đạo cấp trên. Trong năm 2012, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra nhiều vụ án hình sự nghiêm trọng như: Cướp của, giết người, bắt cóc tống tiền,... xuất phát từ những nguyên nhân, tình huống khác nhau mà anh trực tiếp tham gia cùng đồng đội đã phá án thành công.
Ám ảnh thảm án từ rượu
Trong hàng chục năm tham gia phá rất nhiều vụ trọng án,, những tình huống dẫn đến án mạng trong và sau cuộc vui có nguyên nhân từ rượu luôn ám ảnh khiến anh phải lý giải, suy nghĩ đưa ra những biện pháp tuyên truyền, phòng ngừa.
Theo anh, rượu cũng như những chất kích thích khác khiến con người rơi vào tình trạng có sức mạnh ảo, nhận hậu quả thực. Để minh chứng cho những điều trên, anh chia sẻ về một vụ thảm án mình trực tiếp thụ lý điều tra mà cả bị cáo và bị hại trước đó từng chén tạc, chén thù bên nhau.
Theo đó, Lăng Văn Bắc (SN 1989) và Nguyễn Mạnh H. (SN 1982) cùng trú tại phường Cam Giá, TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên. Chính vì giữa Bắc và H. gần nhà nhau, cùng lứa tuổi nên chơi với nhau khá thân. Hơn nữa, gia đình hai nhà đều nghèo, trước đây cả bố Bắc, bố H. cùng là công nhân khai thác quặng và chết trong một lần sập mỏ nên hai gia đình thường đi lại và rất thân với nhau. H. từng yêu chị gái Bắc nhưng không thành do phải chịu án 7 năm tù về tội Cố ý gây thương tích.
Ra tù, H. lấy vợ và sinh được một con gái (SN 2006) và một con trai (SN 2011). Với tính khí nóng nảy, có phần côn đồ, lại từng có tiền án tù tội nên người dân trong vùng có phần e dè, ngại va chạm đối với H.. Nhưng với Bắc, bản tính có phần hiền lành, chăm chỉ nên mọi người đều yêu quý. Cả H. và Bắc cùng làm công cho một doanh nghiệp luyện gang trên địa bàn TP. Thái Nguyên và cùng đi đi, về về với nhau. Đối với H., Bắc luôn là một thằng em đúng nghĩa, luôn nghe theo sự sai khiến và phục tùng những ý thích của H..
Chiều 12/6/2012, sau khi kết thúc giờ làm việc, được tạm ứng tiền lương, H. rủ Bắc chung tiền ra quán ngồi uống rượu. Sau đủ những câu chuyện vui, buồn, có anh, có em thì lượng rượu trong người đã nhiều. Đến khoảng 0h30' ngày 13/6/2012 Bắc thấy say và đòi về nhưng H. không chịu mà vẫn muốn Bắc ở lại hầu rượu mình tiếp. Bắc không nghe và vẫn nhất quyết đòi chở H. về bằng được. Cũng chính vì việc về hay không về mà giữa H. và Bắc trở nên mâu thuẫn, từ những chén rượu có anh, có em giờ trở thành những hành động, lời nói văng tục được cho là xúc phạm nhau.
Bắc nói: "Anh không về em cũng đ. về" nhưng một lúc sau Bắc vẫn bỏ H. ở lại, lấy xe định về. H. thấy thái độ của Bắc như vậy, cậy thế là anh nên đuổi theo lôi lại và đánh vào mặt Bắc. Bắc bị đánh cũng chống trả lại rồi bỏ chạy. Trong lúc say, H. loạng choạng và gằn giọng quát lớn, tỏ cái uy của một thằng anh: "Mày không quay lại xin lỗi tao, tao đập mày chết!". Vì đã hiểu phần nào bản tính, thực sự sợ hành động của H. nên Bắc ngoan ngoãn quay lại xin lỗi và được H. đồng ý cho chở về nhà.
Khoảng 1h cùng ngày Bắc dùng xe mô tô đưa H. về nhà. Đến nơi, H. xuống xe và hướng dẫn cho Bắc cất xe vào trong bếp nhà mình. Khi Bắc vừa dựng chân chống xe, chưa kịp quay ra đã thấy H. lù lù tiến sát lại mình với tuýp sắt dài trên tay. Bắc không thể ngờ được chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ nhặt trong cuộc rượu vừa rồi đã động đến tự ái cá nhân, sĩ diện bản thân khiến H. quyết tâm trả thù mình.
Cầm tuýp sắt trên tay, H. quát: "Giờ mày chạy đi đâu!?" rồi vụt tới tấp vào mặt, vai và khắp cơ thể Bắc khiến Bắc khuỵu xuống. Bắc bị động nên chỉ kịp dùng tay đỡ những đòn thù của H. rồi vùng bỏ chạy về nhà. H. tiếp tục vớ thêm một con dao quắm, một tay cầm dao, một tay cầm tuýp sắt đuổi theo Bắc.
Thấy vậy, Bắc sợ hãi nấp vào khe nhà tắm nhà mình. H. không tìm thấy Bắc nên dùng chân đạp vào cửa, tay dao, tay gậy đập liên hồi vào cửa nhà Bắc. H. chửi bới, dọa nạt: "Thằng Bắc đâu. Bà Thơm đâu (bà Thơm là mẹ của Bắc - PV). Hôm nay không ra tao chém chết hết!". Bắc càng sợ hãi không dám ra, mẹ Bắc ra mở cửa trông thấy vẻ đằng đằng sát khí của H. như vậy cũng sợ hãi bỏ chạy ra phía sau nhà vệ sinh kêu cứu. H. đuổi theo mẹ Bắc, kéo giật lại và dùng tay bóp cổ.
Được hàng xóm can ngăn, H. buông mẹ Bắc ra, cầm hung khí ra cổng bỏ về. Ngay khi thấy mẹ bị H. bóp cổ rồi bỏ đi, Bắc thoát ra khỏi nơi ẩn nấp, vớ dao tông chạy ra ngoài đuổi theo H. dù đã được mẹ can ngăn. Bắc nói: "Nó bóp cổ mẹ, hôm nay con phải chém chết nó!". Bắc và H. lao vào nhau như những kẻ điên loạn với vũ khí trên tay. Sau những nhát đâm, chém, tránh né giữa hai bên, H. bị rơi dao, thất thế bỏ chạy nhưng đã bị Bắc đuổi kịp chém nhiều nhát vào vùng mặt, đầu, gáy... dẫn đến tử vong tại chỗ.
Sau khi gây án, Bắc hốt hoảng nhận ra hành vi phạm tội nghiêm trọng của mình, sợ hãi bỏ trốn nhưng đã phải nhanh chóng ra đầu thú. Tại cơ quan CSĐT, Bắc đã tỏ rõ sự ân hận, trách móc bản thân: "Cũng chỉ vì chúng em đã uống quá nhiều rượu nên không làm chủ được hành vi của mình".
Với cái tâm sáng của người chiến sỹ công an, anh tỏ rõ sự thương cảm với ngay cả bản thân hung thủ khi bị dồn đến bước đường cùng, phạm tội trong trạng thái bị kích động mạnh; xót xa với hoàn cảnh của H. khi phải chết trong tình cảnh thương tâm, bỏ lại cô vợ trẻ và hai đứa con nhỏ dại. Và buồn hơn cả là, hậu quả đau lòng này chỉ đơn giản bắt nguồn từ rượu...
Trần Hải
