Rum biển (hải sâm) là một trong những đặc sản nổi tiếng của Nghệ An nhờ sự thơm ngon, bổ dưỡng và số lượng khan hiếm.
Rum biển thường xuất hiện theo mùa dọc các xã bãi ngang tại huyện Diễn Châu như Diễn Hải, Diễn Hùng, Diễn Kim... Vì thế, người dân nơi đây đã hình thành nghề săn rum biển mang lại thu nhập cao.
Để bắt được rum biển, các ngư dân phải ngâm mình dưới nước nhiều giờ, đi giật lùi theo bãi biển, 2 chân liên tục đạp nhẹ xuống cát để tìm và phải bắt ngay con rum lơ lửng trong nước. Nếu nước ấm thì họ có thể ở dưới biển lâu, còn nước lạnh thì phải lên bờ sớm.
Rum biển mình dài, có các xúc tu để tìm kiếm thức ăn. Thân rum rất trơn và dễ tuột, tiết ra chất nhờn. Thời điểm mới được bắt lên, các con rum vẫn còn sống và tươi. Tuy nhiên sau khi bị bắt lên bờ, vòi rum sẽ bị "sun" lại.
Rum biển được cho là "thần dược", có thể giúp tăng cường bản lĩnh đàn ông nên được rất nhiều người ưa chuộng.
Nếu như các năm trước, giá rum tươi nhập cho các nhà hàng, quán ăn dao động từ 100.000 - 130.000 đồng/kg, thì thời điểm này giá rum loại 1 đã tăng lên từ 180.000 - 200.000 đồng/kg. Tuy nhiên, việc nhập được rum vào dịp cuối năm không phải dễ dàng.
Chủ một nhà hàng hải sản tại xã Diễn Kim, huyện Diễn Châu cho biết: "Giá rum biển tăng mạnh từ đầu tháng 12 trở lại đây, tuy nhiên, do sự khan hiếm nên hầu hết các hàng quán đều phải đặt thợ lặn từ trước. Trước đây, nhà hàng chúng tôi thu mua được khoảng 5 - 7 yến rum mỗi ngày thì hiện nay chỉ khoảng 2 - 3 yến thôi. Có thời điểm sau khi dịch bệnh được kiểm soát, nhiều thực khách muốn ăn rum nhưng đều không có hàng...".
Theo các chủ nhà hàng thì có nhiều nguyên nhân khiến giá rum biển tăng cao. Đó là việc đánh bắt hiện nay chủ yếu dựa vào thủ công và kinh nghiệm của người thợ lặn; tuy nhiên, thời điểm này số lượng thợ lặn đã giảm đi, phần vì ảnh hưởng bởi dịch bệnh, phần vì sản lượng đánh bắt được ít do rum khan hiếm nên nguồn cung bị giảm mạnh. Chưa kể vào cuối năm các thương lái thường tập trung gom hàng Tết và rum biển là một trong những loại hải sản "cháy hàng", luôn được tìm mua nhiều nhất.
Theo y học, rum biển có vị mặn, tính ấm, vào hai kinh tâm và thận; tác dụng bổ thận, tráng dương, ích tinh, dưỡng huyết, nhuận táo, chống lão hóa, giảm ho, tiêu độc, cầm máu... Rum biển thường được dùng trong các trường hợp tâm khí hư, thận khí suy, khí huyết kém, suy nhược cơ thể...
Rum biển sau khi sơ chế sạch sẽ được chế biến cùng gia vị vườn nhà như lá tía tô, lá lốt... tạo thành các món ăn ngon và bổ dưỡng như rum biển om chuối, rum biển xào thập cẩm… Do lượng rum khan hiếm nên nếu muốn thưởng thức những món ăn này tại nhà hàng, thực khách thường sẽ phải gọi điện đặt trước.
Minh Hoa (t/h theo Báo Nghệ An, Lao Động)