Những bí ẩn bên dòng Đăkrông
Quanh các bản làng của người Vân Kiều thuộc huyện vùng cao Đăkrông, người dân vẫn thấy các thầy âm thầm lưu truyền nhiều phong tục của cha ông. Tiêu biểu và vẫn còn phát huy tác dụng đó là phương thuốc bí ẩn thổi giải độc, thổi gãy tay, cầm máu... cho những người không may gặp tai nạn. Xuôi theo quốc lộ 9 đến những bản làng thuộc huyện Đăkrông, chuyện về thầy “thổi” độc, thổi gãy tay... không ai là không biết, người ta có thể chỉ tường tận nhà của từng ông thầy thổi nổi tiếng còn hành nghề ở trong huyện.
Thầy Hồ Ai đang thổi chữa gãy tay cho bệnh nhân
Khi vừa đặt chân xuống địa phận huyện Đăkrông, biết ý chúng tôi muốn mục sở thị tài năng của các ông thầy Vân Kiều, chị bán hàng nước ven đường sốt sắng: "Từ đây vô bản Phú Thiền phải mất cả tiếng đi xe ôm, nếu các chú không nhanh chân, thầy Hồ Ai lại đi rừng hái thuốc thì mất công. Ông thầy này chữa bệnh có tâm lắm, không đòi hỏi chi hết, chỉ cần người nhà có lòng là xong thôi”.
Quả đúng như người ta nói, sau khi xuống xe, lòng vòng mãi chúng tôi mới vào được bản Phú Thiền. Ở đây ai cũng biết cái tài của thầy Hồ Ai, nhiều người cho hay người dân trong bản này biết ơn thầy lắm. Người mà được dân bản tín nhiệm đó tên thật là Hồ Văn Ia (thường gọi là Ai - PV) trú ở bản Phú Thiền, xã Mò ó (Đăkrông).
Ông Hồ Văn Thành (77 tuổi), chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Mò ó quả quyết: "Mình là cán bộ vốn không tin những chuyện mê tín, nhưng đúng là nếu không có các thầy thổi gãy tay (gọi chung về gãy tay chân, xương khớp) thì đến giờ chắc thằng con trai mình không đi lại bình thường được”. Hơn 13 năm trước, ông Hồ Văn Thương (con trai ông Thành) về bản công tác gặp tai nạn, cả người và xe rơi từ trên cầu ở độ cao hơn 15m xuống, khiến chân bị gãy nặng. Gần nửa năm điều trị tại bệnh viện lớn, bệnh tình có thuyên giảm nhưng các cơ hầu hết bị tong teo, không thể đi lại được. May mắn, ông được thầy Dã Hoa (bản Phú Thiền, Mò ó), người trong họ hàng đến dùng lá từ bi, rượu thổi sau chừng nửa tháng thì lành hẳn, đi lại bình thường. Cũng theo ông Thành, hiện nay trên bản Phú Thiền hiện chỉ còn 2 - 3 thầy có tiếng tăm như Hồ Văn Tiên, Hồ Văn Lai, Hồ Văn Ia... Thầy Lai tâm sự: "Đã là người Vân Kiều thì chỉ có cách thổi chung như thế, nhưng linh nghiệm, nhanh, chậm thế nào thì tùy thuộc vào phép của các thầy".
Dùng miệng “thổi” bay bệnh tật?
Theo lời chỉ dẫn của dân bản, chúng tôi tìm thấy đến ngôi nhà sàn nằm chênh vênh trên một con dốc nhỏ của gia đình ông Hồ Văn Ia, nơi được dân làng coi là có vị trí mà thần linh có thể khai sáng. Ngay khi bước chân lên cầu thang để vào nhà, chúng tôi có cảm giác hơi sợ khi nghe tiếng lẩm bẩm của một người đàn ông. Thấy những vị khách lạ hơi băn khoăn, một người phụ nữ cho biết đó là thầy Ai đang thổi gãy xương cho một chàng trai bản bên. Không gian ngôi nhà có cái gì đó rất nghiêm trang và linh thiêng. Chúng tôi rón rén bước vào nhà của ông thầy thổi nổi tiếng này.
Hồ Văn Thành đang kể về các thầy thổi bệnh
Đập vào mắt chúng tôi đầu tiên đó là một mâm lễ khá đơn giản gồm một chai rượu trắng, hai cái bát ăn cơm, một cái chén, một cái chân gà và một thứ không thể thiếu đó là nắm lá từ bi. Dường như không để ý đến các vị khách lạ hoắc, ông thầy thổi vẫn chỉ dành sự tập trung cho công việc của mình. Chốc chốc ông Ai lại dùng ngọn từ bi xoa xoa lên những vị trí xương bị gãy của cậu trai bản rồi lại hớp một ngụm rượu phun đều lên đó, miệng không quên niệm thần chú. Cả ngôi nhà sàn như im lặng để theo dõi công việc của gia chủ.
Được biết, người đang được thầy Ai chữa bệnh là một thanh niên của Làng Cát, thị trấn Đa Krông. Cách đây gần một tháng, anh này đi chơi bằng xe máy, khi đi qua một cây cầu, không làm chủ được tốc độ nên cả xe và người cùng lao xuống sông có độ cao chừng 15m. “Tay hắn bị gãy thành hai, lại còn bị chấn thương sọ não nữa. Nghe ông thầy Ai thổi hay nên tôi đưa hắn đến đây chữa bệnh”, người nhà bệnh nhân chia sẻ. Một người dân bản đang chờ chữa bệnh cho biết, với những vụ tai nạn như thế này, nếu đều đặn thổi và chịu khó kiêng cữ thì chừng vài tuần sau là có thể đi lại bình thường.
"Làm cái nghề này cũng vui, dân bản khỏe mạnh là tôi thấy phấn khởi rồi, mình làm phúc thôi mà, ai cho gì nhận nấy, không đòi hỏi nhiều. Muốn thổi được bệnh phải có tâm, phải khổ luyện mới làm được. Đầu tiên là phải học được thần chú, sau đó phải lăn lộn đi tìm lá thuốc trong rừng sâu mới mong trị bệnh cho mọi người", thầy Ai tâm sự.
Những điều khắt khe
Được biết, Hồ Ai bắt đầu nghiệp làm thầy thổi từ năm 38 tuổi, đến nay đã sống qua hơn 62 mùa rẫy và ông cũng đã chữa lành cho hàng trăm bệnh nhân trong cũng như ngoài bản. Ông Ai cho biết: "Phương thuốc thổi độc này có từ thời cha ông để lại, đã lâu lắm rồi, từ bao giờ không ai nhớ nổi. Bây giờ già rồi, muốn truyền lại cho thế hệ sau nhưng đám thanh niên bản bây giờ chúng nó không kiêng cữ được và mất nhiều thời gian nên chúng không chịu học đâu. Việc học thổi khó nhất là học các câu thần chú. Mỗi câu phải mất ít nhất gần nửa năm mới học được. Đúng ngày rằm các tháng phải ôn luyện. Vừa kiêng vừa học, nếu vi phạm chỉ một điều cấm kỵ thì mọi phép thổi sẽ mất hết, không học lại được nữa".
Mâm lễ
Một người trong bản cho biết, muốn làm được thầy thổi phải học mất hơn 3 năm và đặc biệt là phải kiêng ăn những thứ như: Măng, cá chình, ba ba, gà ri, chó, mèo, ếch.
Ông Ai cho biết, muốn thổi bệnh phải có lá thuốc, khi ở nhà thì thường dùng lá cây từ bi nhưng khi đi rừng, gặp tai nạn bất ngờ thì lá gì cũng có thể dùng để thổi được. Sau khi thổi xong thì phải cúng rượu, khi đã lành bệnh thì người bệnh lại phải mang lễ gồm có rượu, xôi, gà đến nhà thầy để cúng lần cuối cùng mới mong nhanh khỏi.
Bà Hồ Thị Thanh, bí thư Đảng ủy xã Mò ó cho biết: "Chuyện người được thổi khỏi bệnh là có thật nhưng vẫn chưa có cơ sở nào nghiên cứu một cách khoa học. Trước đây do y học chưa được phổ biến ở bản làng, người dân dùng các cách dân gian để chữa trị. Giờ phát triển rồi, nên họ cũng đến các cơ sở y tế điều trị để đảm bảo an toàn tính mạng. Hiện tại, xã chúng tôi cũng đang mong các cấp các ngành quan tâm, nghiên cứu về phương thuốc đầy bí ẩn này để bà con dân bản có cái nhìn khoa học hơn, tránh những kẻ xấu lợi dụng nhằm trục lợi”.
Hồ Ngọc
