Máy bay không người lái đang trở thành đòn bẩy cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Lưỡi liềm
Đánh mất nhiều đòn bẩy trong mối quan hệ cam go với Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ dường như đang nuôi hy vọng thiết lập dạng ảnh hưởng mới với tư cách nhà sản xuất máy bay không người lái.
Không chỉ củng cố giá trị chiến lược trong mắt Washington, Ankara còn mang đến triển vọng tạo ra một "lưỡi liềm máy bay không người lái" để kiềm chế Nga, theo Al-Monitor.
Cuộc gặp của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan với người đồng cấp Mỹ Joe Biden tại hội nghị thượng đỉnh NATO ngày 14/6 sẽ đánh dấu mốc quan trọng trong nỗ lực hàn gắn rạn vỡ của Ankara và đạt được một số giao dịch với Washington nhằm giảm bớt áp lực bên ngoài và bên trong.
Trước thềm cuộc họp, Thổ Nhĩ Kỳ đã ký thỏa thuận bán 24 máy bay không người lái TB2 cho Ba Lan, quốc gia trở thành thành viên NATO và Liên minh châu Âu đầu tiên mua máy bay không người lái của Ankara, theo bước Azerbaijan, Qatar, Tunisia và Ukraine.
Thỏa thuận trị giá 270 triệu USD bao gồm đào tạo kíp vận hành, bảo trì và thiết lập kiến trúc điều khiển chỉ huy của hệ thống - một dấu hiệu cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ đang xuất khẩu không chỉ máy bay không người lái mà còn cả học thuyết tác chiến bằng máy bay không người lái vốn đã được kiểm chứng trên thực tế. Albania, Hungary, Kazakhstan, Latvia, Pakistan và Uzbekistan đang nằm trong số các quốc gia tiềm năng áp dụng.
Máy bay không người lái của Thổ Nhĩ Kỳ đã chứng tỏ hiệu quả trước các hệ thống phòng không của Nga ở tây bắc Syria vào tháng 2/2020, ở Libya vào mùa hè năm 2020 và ở Nagorno-Karabakh vào mùa thu, giáng đòn nặng nề vào các lực lượng có vũ khí Nga hiện diện.
Nổi bật như một phương án tác chiến chi phí thấp và ít rủi ro, vũ khí nhỏ của Thổ Nhĩ Kỳ có thể đánh bại ưu thế trên không của Nga ở tầm cao thấp và phá hủy các trung tâm chỉ huy, điều khiển và liên lạc, cơ sở lưu trữ, đoàn xe tiếp tuyến, xe tăng, xe bọc thép và các hệ thống hỗ trợ hỏa lực gián tiếp.
Ukraine hiện tại chưa sử dụng TB2 vũ trang mà chỉ thực hiện các nhiệm vụ giám sát, thu thập mục tiêu và trinh sát, mặc dù truyền thông Ukraine đã xôn xao với suy đoán rằng Kiev - được khuyến khích bởi mô hình của Azerbaijan trong cuộc xung đột Nagorno-Karabakh - có thể sử dụng TB2 để giành lại lãnh thổ của phe ly khai.
Giúp Mỹ một tay chống Nga
Ankara sẽ hỗ trợ các chiến lược của Mỹ bằng cách tạo ra một "lưỡi liềm máy bay không người lái".
Ưu thế của máy bay không người lái Thổ Nhĩ Kỳ đến những thách thức mới cho Nga cả về chính trị và quân sự. Về chính trị, thông điệp cho Moscow là các lực lượng đối lập trong các khu vực chịu ảnh hưởng của nước này có thể nhờ vào vũ khí Thổ Nhĩ Kỳ mà thoát khỏi các khuôn khổ áp đặt, từ đó phát triển mạnh mẽ hơn về mặt chính trị.
Về mặt quân sự, các lực lượng đối đầu trong phạm vi ảnh hưởng của Nga có thể tạo ra bong bóng chống tiếp cận/chống xâm nhập tạm thời, thách thức sự thống trị của Nga cả trên không và trên bộ.
Một số nhà quan sát lập luận rằng ngay cả châu Âu cũng nên rút ra bài học từ chiến thắng của Azerbaijan ở Nagorno-Karabakh. “Hầu hết quân đội của EU - đặc biệt là quân đội của các nước thành viên vừa và nhỏ - sẽ thảm hại như quân đội Armenia trong một cuộc chiến tranh mang động lực hiện đại. Điều đó sẽ khiến họ phải suy nghĩ và lo lắng”, Gustav Gressel, thành viên cấp cao tại Hội đồng quan hệ đối ngoại châu Âu, nhận định.
Ankara hy vọng những thành tựu đó có thể củng cố quyền lực trong việc lấn lướt chính sách ngoại giao "cố ý làm ngơ" của chính quyền Biden và đạt được một số hình thức giao dịch với Washington.
Có vẻ như Thổ Nhĩ Kỳ đang cố gắng tiếp thị ý tưởng rằng bất chấp mối quan hệ hợp tác với Nga trong những năm gần đây và cuộc khủng hoảng S-400, nước này vẫn là đối tác có giá trị nhất của Mỹ trong khu vực.
Ankara sẽ hỗ trợ các chiến lược của Mỹ bằng cách tạo ra một "lưỡi liềm máy bay không người lái" chống lại Nga trong các lĩnh vực mà nước này quan tâm.
Ý tưởng xuất khẩu máy bay không người lái của Ankara có thể có ích cho các nỗ lực kiềm chế Nga và Iran, cũng như có khả năng thu hút sự chú ý ở Mỹ. Một số nhà phân tích lập luận rằng Washington nên có cách suy nghĩ mới về mối quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ để tận dụng giá trị địa chính trị của đất nước này.
Khái niệm về "lưỡi liềm máy bay không người lái" để kiềm chế Nga sau cùng có thể trở thành quân bài thương lượng mạnh nhất của Ankara trong nhiệm vụ thiết lập lại với Washington vì nước này không còn nhiều đòn bẩy sau vô số cuộc khủng hoảng song phương trong những năm gần đây.
Bầu trời miền Đông Ukraine được coi là nơi tốt nhất để quan sát và đánh giá liệu Washington có mua món hàng này không. Sự xuất hiện của các máy bay TB2 vũ trang của Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện các nhiệm vụ chống lại vũ khí và mục tiêu của Nga sẽ là một tín hiệu cho thấy Washington sẵn sàng đồng hành.
