Sau một vài ngày quan hệ Mỹ-Trung Quốc trở nên nóng bỏng, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã có một quyết định đầy tính thiện chí khi đề cử Thống đốc bang Iowa Terry Branstad - người quen lâu năm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trở thành đặc phái viên ngoại giao ở Trung Quốc.
Thống đốc bang Iowa Terry Branstad và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là bạn lâu năm.
Là thành viên đảng Cộng hòa, ông Branstad bắt đầu trở lại vai trò thống đốc lần thứ hai vào năm 2011. Quyết định giao phó cho một người đàn ông 70 tuổi trong vai trò một đặc phái viên ngoại giao ở Trung Quốc được nhận định có thể là vì quan hệ khá thân thiết giữa chính khách này với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhiều năm trước.
Lựa chọn Thống đốc Iowa Terry Branstad trở thành đại sứ Trung Quốc cho thấy Tổng thống đắc cử Donald Trump coi trọng quan hệ Mỹ-Trung Quốc một cách rất nghiêm túc - Alexander Larin từ Viện khoa học Nga (RAS) nói với Sputnik.
"Thông tin về việc bổ nhiệm tiềm năng cho thấy Trump rất coi trọng quan hệ Mỹ-Trung Quốc. Ông không thể bỏ qua những lời chỉ trích nhắm vào Trung Quốc trước những vấn đề mà nước này gây ra với Mỹ. Tuy nhiên tổng thống đắc cử cho thấy ông cũng muốn thực hiện các bước để ngăn chặn leo thang căng thẳng hơn nữa với với quốc gia mà ông coi là đối thủ chính này".
Ông Branstad và ông Tập Cận Bình gặp nhau khi nhà lãnh đạo Trung Quốc có chuyến đi lần đầu tới Iowa vào năm 1985. Vào thời điểm đó, ông Tập là một quan chức nông nghiệp trẻ đến từ tỉnh Hà Bắc và là giám đốc của Hiệp hội Lương thực thuộc Văn phòng tỉnh trưởng Thạch Gia Trang. Họ trở thành bạn bè và hai người đã liên lạc lại với nhau nhiều lần kể từ đó.
Việc bổ nhiệm một đại sứ không phải là một biện pháp ngắn hạn, bởi các đặc phái viên luôn có thời gian làm việc khá dài, do vậy ông Terry Branstad được đánh giá là có vai trò đặc biệt trong việc duy trì mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc, học giả Nga nhấn mạnh.
Với kinh nghiệm từng giải quyết nhiều vấn đề trong quan hệ song phương Mỹ-Trung và có sự gắn bó khá lâu với quốc gia này, việc bổ nhiệm ông Branstad được cho là hoàn toàn có dụng ý của Donald Trump. Nhà tỷ phú hy vọng bằng sự linh hoạt và kinh nghiệm tích cực, thống đốc bang Iowa sẽ giúp xây dựng quan hệ hợp tác hai nước mà trong đó có sự tương tác trực tiếp với ông Tập Cận Bình.
Ông Donald Trump muốn "vừa rắn vừa mềm" với Trung Quốc .
"Đội cố vấn của Donald Trump hiểu rằng quan trọng nhất họ phải có một đại sứ có khả năng kết nối được với ông Tập Cận Bình", Bonnie Glaser, một chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế giải thích.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng ca ngợi quyết định của ông Trump trong việc chọn Thống đốc Branstad là Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc:
"Ông Branstad là một người bạn cũ của người Trung Quốc, và chúng tôi hoan nghênh đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển của quan hệ Trung-Mỹ. Các đại sứ Mỹ đến Trung Quốc đóng vai trò như một cầu nối quan trọng nối liền chính phủ Mỹ và Trung Quốc. Chúng tôi sẵn sàng để làm việc với bất cứ ai sẵn sàng phấn đấu cho sự phát triển ổn định của quan hệ song phương", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói hôm thứ Năm.
Phát biểu với Sputnik, Liu Jianyong, chuyên gia trong vấn đề đối ngoại tại Đại học Thanh Hoa cũng đồng tình: "Khi chưa chính thức nhậm chức, ông Donald Trump đã có một loạt phát ngôn khó nghe về Trung Quốc. Điều này đã làm cảm giác của người dân Trung Quốc bị tổn thương và tạo ra một nền tảng hết sức tiêu cực cho quan hệ Trung-Mỹ", ông Liu nhấn mạnh.
Mặc dù tuyên bố về cuộc điện đàm của Tổng thống đăc cử Donald Trump và nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn trong vài ngày qua lại tiếp tục khiến giới lãnh đạo và công chúng Trung Quốc dậy sóng, tuy nhiên, chuyên gia Shi Yinhong từ Trung tâm nghiên cứu Mỹ tại Đại học Renmin, Trung Quốc nói trong cuộc phỏng vấn với The Global Times rằng, "chính phủ Trung Quốc vẫn không thay đổi sự kiên nhẫn của mình với hy vọng sẽ có sự phát triển thông suốt trong quan hệ Trung-Mỹ trong thời đại Donald Trump".
Ông Terry Branstad dự kiến sẽ phải đảm nhận nhiệm vụ hết sức nhạy cảm và quan trọng trong thời điểm hai nước có thể sẽ còn có nhiều căng thẳng trong thời gian tới. Thời gian sẽ trả lời xem liệu Thống đốc Branstad có thể làm dịu đi căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ cũng như tạo ra một bầu không khí tin tưởng và hợp tác lẫn nhau hay không.
Quốc Vinh
