Theo hồi ức của người dân trong vùng, nhờ ông thầy”phong thủy” đào cho cái giếng “thần” mà dòng họ Mai tại làng Hà Đông, xã Diễn Cát, huyện Diễn Châu (Nghệ An) trở nên hưng thịnh. Nhưng do lòng tham, họ đã phá lời thề về bụi tre bên giếng “thần” bị yểm bùa nên chỉ 10 năm, dòng họ Mai đã bị tuyệt tự một cách kỳ lạ.
Từ bao đời nay, người dân làng Hà Đông, xã Diễn Cát, huyện Diễn Châu (Nghệ An) không ngớt lời đồn thổi quanh câu chuyện về giếng Táng làm diệt vong của dòng họ Mai này.
Hưng thịnh nhờ giếng “thần”
Để tìm hiểu rõ hơn về câu chuyện mang màu sắc tâm linh này, chúng tôi tìm gặp cụ Nguyễn Thị Loan (90 tuổi) - người được coi là truyền nhân lưu giữ lịch sử văn hóa linh thiêng của làng. Mặc dù đã bước sang tuổi 90, nhưng cụ Loan vẫn còn nhớ vanh vách câu chuyện lời nguyền và sự diệt vong của dòng họ Mai ở làng Hà Đông này. Cụ lớn lên đã thấy hai cái giếng này, cũng không biết nó có tự bao giờ. Nhưng những bí ẩn xung quanh hai cái giếng này vẫn được truyền từ đời này sang đời khác.
Ngày trước làng Hà Đông còn có tên gọi khác là làng Quảng Hà thuộc xã Giang Triều, tổng Thái Xá. Dòng họ Mai lúc bấy giờ là một trong những dòng họ đầu tiên đến sinh sống và khai sinh ra ngôi làng này, chiếm số con cháu đông nhất trong cả làng. Khi một hộ gia đình nào muốn đào giếng lấy nước sinh hoạt thì phải mời thầy địa lý về xem vị trí nào phù hợp, làm sao không ảnh hưởng đến long mạch gây họa cho cả dòng họ.
Nghe tin đồn có một ông thầy địa lý người Tàu nổi tiếng về phong thủy nên trưởng tộc đã mời thầy về xác định vị trí cái giếng cho dòng họ. Trước sự khẩn thiết của trưởng họ cũng như con cháu trong họ, ông thầy địa lý đó đã đồng ý giúp họ Mai đào giếng. Ông thầy cẩn trọng xem hướng mảnh đất nơi họ Mai sinh sống rồi chỉ đạo việc thanh niên tiến hành công việc.
Đào giếng, phải đào ở phương sinh vượng, kiêng phương quan sát. Trên phương vị địa chi thì không được. Hễ là phương Càn, Khảm, Sửu, dần, Thìn, Li, thân, đền không tốt. Hễ là phương Nhâm, Cấn, Tỵ, Tân thì có cát có hung về các mặt phát tài, quái tật, bị cướp, tuấn tú, quan cao, nhiều con. Chỉ mất hơn một ngày cùng với sự giúp sức của các trai đinh, giếng nước đã hoàn thành.
Giếng Mai được nhà ông Long sử dụng.
Thầy phong thủy thiết kế, xây dựng thành của giếng Mai rất đặc biệt, toàn bộ cái giếng sâu khoảng 20m, thành giếng được ghép bằng sò tự nhiên, nhưng không cần dùng đến một thứ vôi vữa hay loại hồ kết dính nào. Có thể nói đây là một giếng có cấu trúc lạ nhất lúc bấy giờ. Dòng họ Mai luôn tự hào và xem nó như một bảo vật của dòng họ.
Giếng không sâu mà nước trong giếng đầy ăm ắp, trời dù có đại hạn nước ở sông suối có cạn khô thì mực nước ở giếng Mai giữ nguyên. Điều lạ là ở đây vào mùa lũ, những cơn mưa làm cho nước giếng ở làng bị đục nhưng nước trong giếng Mai vẫn luôn trong vắt. Cứ đến mùa mưa lũ hay bao đại hạn lớn không có nước thì giếng Mai là nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho cả làng Quảng Hà.
Giếng Táng chôn vùi dòng họ Mai
Trong làng Hà Đông lúc bấy giờ, ai cũng phải ghen tỵ với dòng họ Mai. Người dân ở đây còn đặt giếng Mai với tên gọi khác “giếng phát lộc”. Vì kể từ khi có chiếc giếng này, dòng họ Mai trở nên phồn thịnh nhất trong làng. Đã nhiều năm trôi qua, biết ông thầy “phong thủy” sắp quay trở lại, vì muốn “quỵt” tiền công nên trưởng tộc đã kêu gọi con cháu lại để “bày mưu tính kế”.
Sau khi họp xong, trưởng tộc đưa ra một cách duy nhất để thầy địa lý khỏi quay lại đòi tiền. Chỉ có cách chặt hết măng thì dòng họ lại không bị mất tiền công nữa. Hễ có mậm măng nào nhú lên từ bụi tre của ông thầy địa lý trồng thì con cháu dòng họ Mai nhanh chóng chặt đi.
Nhưng kỳ lạ thay, càng chặt bao nhiêu thì măng lại càng mọc nhanh bấy nhiêu, thậm chí trong một đêm mà măng mọc ra nhiều không kể xiết. Chặt mãi cũng không xuể, họ đem lửa ra đốt, nhưng càng đốt măng lại càng mọc lên tua tủa. Dân làng Hà Đông cũng không ai có thể lí giải nỗi hành động của dòng họ Mai. Đáng lẽ ra, họ phải biết ơn ông thầy đó vì đã giúp họ phồn thịnh như ngày hôm nay.
Ngày xưa, dòng họ Mai cầu thị ông thầy phong thủy bao nhiên thì nay họ lại càng bội bạc bấy nhiêu. Hơn 10 năm sau, khi lời hứa về tiền công phong thủy của thầy địa lý dường như lãng quên thì bỗng nhiên thầy xuất hiện và tìm tới bụi tre bên giếng Mai. Khi thấy bụi tre chỉ có vài ba cây tre nhỏ ông biết rằng nó đã bị chặt phá.
Thầy phong thủy không đã động gì đến tiền công mà thậm chí còn nói sẽ giúp họ Mai đào thêm một cái giếng khác tương tự như thế. Thấy vậy ông trưởng tộc họ Mai vui mừng, nghĩ rằng, ông thầy này quả là cao siêu ông ta chỉ mới ra tay đào giúp một cái giếng mà dòng họ của mình đã làm ăn phát đạt, ngày càng giàu có. Nếu ông ấy giúp đào thêm một cái nữa thì dòng họ mình ngày càng bền vững hơn.
Theo chân thầy địa lý đi ông trưởng tộc ra lệnh cho các trai đinh đem cuốc xẻng ra đào. Cái giếng này rất khác so với cái giếng ban đầu, giếng sâu chỉ hơn 2m nhưng rộng gần một sào ruộng. Vừa đào xong nước đã trong xanh và ngọt mát vô cùng.
Một bề được ghép bằng đá vôi để tiện lên xuống, bề còn lại để bờ tự nhiên. Trông từ xa cái giếng không có gì khác một thửa ruộng. Ông trưởng tộc còn mừng thầm, chắc đào giếng rộng như thế, tài lộc sẽ đến nhiều hơn, dòng họ Mai sẽ càng phồn thịnh hơn.
Nhưng không ngờ, ông thầy địa lý lại đặt tên là giếng Táng. Biết chuyện chẳng lành ông liền hỏi thầy về cách đặt tên. Bà Loan kể lại: “Lúc ấy ông thầy phong thủy nỗi giận mắng dòng họ Mai không có đức, quá tham lam, không muốn trả tiền công mà chặt hết măng tre đi, các người không biết rằng, bao nhiêu mầm măng là bấy nhiêu tài lộc mà các người được hưởng, nhưng cũng chính tay các người đã chặt hết các mầm măng, đó cũng là tự tay mình chặt hết tài lộc của dòng họ".
Giếng Táng vừa đào chính là quả báo của cả dòng họ, nó đã cắt đứt long mạch của dòng họ Mai. Và người ta vẫn thường rỉ tai nhau rằng, kết cấu giếng như vậy để chôn vùi cả dòng họ Mai vào đó.
Lúc bấy giờ, cả dòng họ Mai quỳ xuống nhận lỗi và cầu xin ông thầy nương tay tha mạng cho. Họ đem tất cả của cải của dòng họ biếu thầy nhưng vô vọng, thầy “phong thủy” bỏ đi một mạch không ngoái đầu lại. Sau khi thầy rời khỏi làng mọi người trong họ đều cảm thấy bất an lo lắng.
Con cái của họ cứ đau ốm liên miên mà không biết bị bệnh gì rồi chết dần chết mòn. Họ tìm các thầy cúng giỏi nhất để về giải hạn nhưng đều từ chối. Chỉ trong vòng 10 năm sau, dòng họ Mai gần như tuyệt diệt tại làng Hà Đông. Và về đêm người ta vẫn bắt gặp một ông lão râu trắng bạc phơ, chống gậy đứng nhìn vào chỗ giếng Mai.
Bà Loan còn cho biết: “Câu chuyện về 2 cái giếng thần và sự tồn vong của dòng họ Mai lúc bấy giờ làm cho cả làng hoang mang lo sợ. Hiện nay làng Hà Đông không có một người nào họ Mai”. Phần đất đai nhà thờ tổ của dòng họ bị bỏ hoang nhưng giếng Mai thì vẫn được người làng sử dụng.
Có điều nước từ đấy không trong, ngọt như trước mà chuyển sang vị lợ. Vì thế nước giếng Mai chỉ được sử dụng để tắm, giặt còn ăn uống thì lấy nước ở bên giếng Táng. Lúc đầu, người dân nơi đây vẫn cảm thấy sợ không ai dám đụng đến nước hai cái giếng này. Nhưng hàng năm, đến mùa hạn hán, duy nhất chỉ có hai cái giếng này không cạn, bí quá họ cũng mạnh dạn lấy. Hình như lời nguyền chỉ liên quan đến dòng họ Mai nên mọi người vẫn sử dụng được nước của hai cái giếng này.
Lần cải cách ruộng đất, phân chia đồng ruộng, Giếng Táng được san bằng và chuyển sang canh tác. Còn giếng Mai năm 1986 được gia đình ông Long mua lại và sử dụng cho đến bây giờ. “Từ khi mua lại cái giếng vợ chồng tôi rất lo sợ vì lời nguyền về giếng Mai.
Nhưng nếu đào thêm một cái giếng nữa sợ ảnh hưởng đến long mạch. Một điều kì lạ là chưa khi nào bà thấy cái giếng cạn nước, cho dù gặp năm đại hạn nước trong làng khô hết thì nước trong giếng Mai vẫn nguyên vẹn và xanh trong. Nhiều năm đại hạn dân làng còn đến đây để gánh nước” bà Hoa vợ ông Long cho biết.
Đã lâu lắm rồi, người dân làng Hà Đông và các vùng lân cận xem đây là một vùng đất linh thiêng, ẩn chứa lời nguyền độc địa. Câu chuyện về giếng Mai, giếng Táng và sự diệt vong của dòng họ Mai được người đời truyền lại cho đến bây giờ.
Ông Thái Doãn Chung – trưởng thôn Hà Đông - cho biết: “Làng Hà Đông có 180 hộ, hơn 778 nhân khẩu và tổng cộng 10 họ là Hoàng, Trần, Nguyễn, Lê, Cù, Trương, Thái, Lâm, Bùi, Vũ. Nhưng tuyệt đối không có ai mang họ Mai sinh sống tại làng cả. Người cuối cùng của họ Mai là một thiếu nữ nhưng sau đó cũng đi lấy chồng biệt xứ. Nay giếng Mai vẫn còn nguyên vẹn, giếng Táng chỉ còn lại dấu tích nhưng chúng tôi vẫn mong có một nhà nghiên cứu nào đấy về làng để giải mã bí ẩn này”.
BTV