Bất chấp cuộc chiến đang diễn ra giữa Nga và Ukraine trong hơn 2 năm qua, việc vận chuyển khí đốt Nga sang châu Âu qua Ukraine vẫn tiếp tục, mặc dù khối lượng đã giảm xuống khoảng 1/3 so với mức trước xung đột.
Gazprom cung cấp khí đốt cho châu Âu qua Ukraine với khối lượng 42,1 triệu m3 mỗi ngày thông qua trạm đo Sudzha ở vùng Kursk của Nga giáp giới với Ukraine.
Thông tin trên được đại diện của gã khổng lồ năng lượng quốc doanh của Nga tiết lộ với các phóng viên, hãng thông tấn TASS đưa tin hôm 14/4.
“Gazprom cung cấp khí đốt Nga quá cảnh qua lãnh thổ Ukraine với khối lượng được phía Ukraine xác nhận thông qua trạm đo Sudzha là 42,1 triệu m3 tính đến ngày 14/4. Yêu cầu quá cảnh qua trạm đo Sokhranovka đã bị từ chối”, đại diện của Gazprom cho biết.
Trạm Sokhranovka (hay còn gọi là Sokhranivka) là một trong hai địa điểm mà tại đó khí đốt Nga vào Ukraine. Nhà điều hành hệ thống vận chuyển khí đốt của Ukraine (GTSOU) đã tuyên bố tình trạng bất khả kháng đối với việc chấp nhận vận chuyển khí đốt qua trạm đo này, và cho biết rằng họ không thể kiểm soát trạm nén Novopskov ở khu vực Lugansk.
Số phận của hợp đồng quá cảnh khí đốt giữa Naftogaz của Ukraine và Gazprom của Nga, được ký kết năm 2019, vẫn chưa rõ ràng sau khi nó hết hạn vào cuối năm 2024. Ảnh: Moscow Times
Kể từ ngày 11/5/2022, Ukraine đã ngừng nhận trung chuyển khí đốt qua trạm Sohranovka với lý do trạm này nằm dưới sự kiểm soát của các lực lượng Nga. Tuyến đường ống qua Sokhranovka đã từng vận chuyển hơn 30 triệu m3 khí đốt mỗi ngày.
Gazprom cho biết, về mặt kỹ thuật họ không thể vận chuyển toàn bộ lượng khí đốt qua trạm Sudzha, tuy nhiên, công ty vẫn tiếp tục vận chuyển khí đốt cho khách hàng châu Âu theo các nghĩa vụ hợp đồng và yêu cầu đã có.
Tuyến Sudzha là một trong những tuyến cuối cùng vận chuyển khí đốt Nga tới châu Âu. Dù không hài lòng, Ukraine vẫn tiếp tục để các nhà điều hành năng lượng Nga quá cảnh lượng khí đốt trị giá hàng tỷ USD chỉ với lý do “mang lại lợi ích cho các đối tác châu Âu của Ukraine”.
Tuy nhiên, số phận của hợp đồng quá cảnh khí đốt giữa Naftogaz của Ukraine và Gazprom của Nga vẫn chưa rõ ràng sau khi nó hết hạn vào cuối năm nay.
Kịch bản hệ thống trung chuyển khí đốt Nga qua Ukraine ngừng hoạt động hoàn toàn đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng cho các quốc gia châu Âu, đặc biệt là các quốc gia Trung Âu nội lục, đang nỗ lực thoát khỏi sự phụ thuộc vào nhập khẩu năng lượng từ Moscow.
Không giống như than đá hay dầu mỏ, khí đốt Nga chưa bao giờ bị EU trừng phạt. Điều này phản ánh tầm quan trọng của nó đối với nền kinh tế của khối 27 quốc gia. Tác động của việc thiếu vắng nguồn khí đốt giá rẻ của Moscow đối với các nước EU là không giống nhau, nhưng nó đặc biệt trầm trọng với các nước như Áo và Hungary.
Theo một phân tích của Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu của Đại học Columbia công bố hồi tháng 6 năm ngoái, nếu quá trình trung chuyển khí đốt qua Ukraine dừng lại, việc cung cấp khí đốt qua đường ống của Gazprom tới các nước EU có thể giảm xuống còn 10-16 tỷ m3 (45-73% mức hiện tại). Châu Âu sẽ cảm nhận sự thiếu hụt khí đốt vào năm 2025, trước khi công suất khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) bổ sung từ Mỹ và Qatar đi vào hoạt động.
Minh Đức (Theo TASS, Energy Policy)
