Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) vừa hạ lãi suất chủ chốt và cắt giảm dự báo tăng trưởng năm 2025 do nền kinh tế nước này bị ảnh hưởng nặng nề bởi lạm phát cao và các lệnh trừng phạt rộng rãi của phương Tây.
Trong cuộc họp chính sách hôm 24/10, CBR đã quyết định cắt giảm 50 điểm cơ bản, đưa lãi suất xuống còn 16,5%. Đây là lần cắt giảm lãi suất đầu tiên kể từ khi chính phủ Nga đề xuất tăng thuế giá trị gia tăng (VAT) lên 22% vào năm 2026 từ mức 20% hiện tại.
Đồng thời, động thái này cũng diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 22/10 bất ngờ áp đặt các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào 2 công ty dầu mỏ khổng lồ của Nga là Rosneft và Lukoil. Dầu khí chiếm khoảng 1/5 tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của "xứ sở Bạch dương".
Quyết định cắt giảm 50 điểm cơ bản phù hợp với dự báo trung bình của các nhà kinh tế trong một cuộc thăm dò của Reuters.
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) Elvira Nabiullina. Ảnh: bne IntelliNews
Trước đó, tại cuộc họp ngày 12/9, Ngân hàng Trung ương Nga đã cắt giảm lãi suất mạnh tay hơn, với 100 điểm cơ bản. Nhưng lần này mức độ thận trọng hơn phản ánh áp lực từ các yếu tố một lần như giá xăng dầu tăng vọt và kỳ vọng lạm phát cao.
"Áp lực lạm phát hiện tại sẽ tạm thời tăng cao vào cuối năm 2025 và đầu năm 2026 do một số yếu tố, bao gồm điều chỉnh giá cả và phản ứng của kỳ vọng lạm phát đối với việc tăng thuế VAT sắp tới", CBR cho biết trong một tuyên bố.
Tại buổi họp báo sau cuộc họp hôm 24/10, Thống đốc Elvira Nabiullina đã làm rõ lý do đằng sau đợt hạ lãi suất này.
Bà khẳng định rằng Ngân hàng Trung ương Nga vẫn đang trong chu kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ, nhưng sẽ tiến hành một cách thận trọng hơn.
"Chúng tôi nhận thấy tăng trưởng nhu cầu đang chậm lại, tình trạng cầu quá nóng đang lắng xuống, và chúng tôi kỳ vọng khoảng cách nhu cầu sẽ được thu hẹp trong nửa đầu năm tới", bà Nabiullina nhấn mạnh, chỉ ra sự nới lỏng căng thẳng trên thị trường lao động và sự chậm lại của nhu cầu là các yếu tố chính hỗ trợ cho việc cắt giảm.
Bà cũng lưu ý rằng các quyết định về lãi suất trong tương lai chưa được định sẵn đến cuối năm 2025, và vẫn còn dư địa để tiếp tục giảm nếu tình hình diễn biến tích cực.
Động thái của Ngân hàng Trung ương Nga gây chú ý vì nó diễn ra chỉ vài ngày sau khi ông Trump lần đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai của mình áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Moscow liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine.
Biện pháp này được coi là "nghiêm trọng" theo lời Tổng thống Nga Vladimir Putin, người thừa nhận chúng sẽ gây "một số tổn thất nhất định", nhưng ông cũng khẳng định chúng sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe nền kinh tế Nga.
CBR cảnh báo rằng căng thẳng địa chính trị vẫn là "yếu tố bất ổn đáng kể". Tăng trưởng kinh tế Nga dự kiến sẽ chậm lại xuống còn khoảng 1% trong năm 2025, so với 4,3% năm ngoái, trong khi lãi suất cao đang cản trở đầu tư.
Để cân bằng ngân sách năm tới, chính phủ buộc phải tăng thuế, dẫn đến dự báo xuất khẩu của Nga giảm tới 3% trong năm 2025 (cao hơn mức giảm 1% trước đó).
Các yếu tố một lần khác, như giá trái cây và rau củ tăng nhanh bất thường vào mùa thu, cũng góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng giá. Kỳ vọng lạm phát của hộ gia đình hiện ở mức 12,6% trong vòng một năm tới, cho thấy người dân đang lo ngại về áp lực giá cả kéo dài.
Minh Đức (Theo Politico, Reuters)
