Dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng ở TP.HCM có nguy cơ trễ hẹn

Một số ý kiến băn khoăn, dù dự án có hoàn thành chăng nữa cũng chưa chắc giải được bài toán ngập tại TP.HCM. PV có cuộc trao đổi với PGS. TS Hồ Phi Long, Giám đốc trung tâm Điều hành chương trình chống ngập TP.HCM xung quanh chủ đề này.

PV: Dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng được kỳ vọng sẽ “giải cứu” TP.HCM khỏi ngập úng đang có nguy cơ trễ hẹn trong khi người dân TP đang phải chịu cảnh bì bõm trong nước. Ông nhìn nhận điều gì về thực tế này?

PGS. TS Hồ  Long Phi: Đây là dự án do UBND TP.HCM phê duyệt tháng 12/2015, có tên đầy đủ là Giải quyết ngập do triều cường khu vực TP.HCM có xét yếu tố biến đổi khí hậu theo hình thức xây dựng – chuyển giao (BT). Dự án được giao cho tập đoàn Trung Nam Group đầu tư xây dựng với số vốn gần 10.000 tỷ đồng. Dự án sẽ thực hiện xây 8km đê bao ven sông Sài Gòn, đoạn từ Vàm Thuật đến sông Kinh, 25 cống nhỏ dưới đê, đoạn từ Vàm Thuật đến Mương Chuối. Dự án có 6 cống kiểm soát triều cường tại Bến Nghé, Tân Thuận, Phú Xuân, Mương Chuối, Cây Khô, Phú Định. Trong đó, hệ thống cống Mương Chuối vận hành theo nguyên tắc vào mùa mưa, mực nước thượng lưu sẽ lớn hơn hạ lưu, cửa tiêu nước sẽ được mở. Ngược lại, vào mùa khô, cống sẽ mở tiêu nước khi mực nước thượng lưu lớn hơn hạ lưu...

Dự án được thực hiện xây dựng tại các quận 1, 4, 7, 8, huyện Bình Chánh, Nhà Bè; khởi công tháng 12/2016, dự kiến hoàn thành trong 3 năm. Đây là dự án chống ngập có nhiều khả thi, được người dân kỳ vọng nhiều, được chính quyền địa phương tích cực hỗ trợ. Tuy nhiên, mới đây, phía công ty đầu tư cho rằng có nguy cơ trễ hẹn vì vướng đền bù giải tỏa từ người dân và một số cá nhân, tổ chức... Việc này tôi cho rằng hoàn toàn bình thường, bởi từ trước đến nay, chuyện trễ hẹn từng xảy ra nhiều rồi.

PV: Ông có thể giải thích vì sao một dự án chống ngập lớn, được đầu tư công phu, người dân chính quyền đồng thuận, nhà đầu tư cũng quyết tâm làm nhưng vẫn trễ hẹn?

PGS. TS Hồ Long Phi: Chuyện này rất đơn giản và trễ hẹn là vì không còn cách nào khác. Thực tế, giá đất đền bù quy định hiện hành của Nhà nước thấp hơn nhiều so với thị trường. Chẳng hạn, khu vực huyện Nhà Bè, giá bồi thường chỉ 5 triệu đồng/m2, nhưng giá đất trên thị trường lên tới 15 thậm chí 20 triệu đồng/m². Thế nên, người dân không chịu giải tỏa là điều đương nhiên.

Trong khi đó, dự án đã ký kết xong xuôi, thỏa thuận giá đền bù được quy định cụ thể trước đó, nay giá đất thổi lên, nếu không có phương án giải quyết thì việc trễ hẹn là bình thường. Thực tế, nhiều dự án chống ngập, dự án xây dựng khác còn trễ hẹn cả 7 - 10 năm chỉ vì chuyện đền bù giải tỏa không thỏa đáng.

PV: Vậy theo ông, việc thực hiện dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng có khả thi hay không, cách nào để khắc phục chuyện trễ hẹn này?

PGS. TS Hồ Long Phi: Việc các dự án chống ngập tại TP.HCM hiện đang là bài toán khó. Bởi dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng chỉ mới là một dự án nhỏ. Thực hiện được dự án này, người dân sẽ vui mừng và phấn khởi, nhất là người dân các quận nội thành, thường phải chịu cảnh ngập do triều cường. Tôi cho rằng dự án đưa ra và thực hiện rất khoa học. Và hướng đi của chính quyền cũng như người dân đều rất đúng đắn.

Tuy nhiên, vấn đề khó khăn nhất ở đây chính là nguồn vốn để xây dựng. Để thực hiện nhanh và đúng tiến độ dự án, tôi cho rằng, chính quyền phải giải quyết được với những hộ dân thuộc diện giải tỏa để họ đồng ý giao đất cho chủ đầu tư thực hiện. Hoặc có thể thiết kế lại vị trí và thi công lại, cái này cũng rất tốn kém. Do đó, tôi nghĩ cần có cơ chế đặc thù về tài chính cho thành phố để thực hiện thành công những dự án chống ngập này.

PV: Không riêng dự án này, theo ông chúng ta nên có những tiêu chí nào để các dự án chống ngập thực hiện nhanh hơn, và đặc biệt là không bị “đắp chiếu”?

PGS. TS Hồ Long Phi: Ngập nước là chuyện từng được bàn bạc nhiều năm nay, làm sao để chống ngập thành công. Tôi nghĩ về kỹ thuật và con người là chuyện nhỏ. Vấn đề làm sao có vốn thực hiện, muốn thế Nhà nước cần phải thực hiện xã hội hóa các dự án xây dựng công trình chống ngập.

Theo tôi, dự án 10.000 tỷ đồng để chống ngập do triều cường sẽ góp phần quan trọng cho sự phát triển của thành phố, giúp tình trạng ngập nhà dân tại các quận nội thành giảm đáng kể so với trước đây. Đồng thời, dự án này thực hiện tốt sẽ có nhiều dự án chống ngập khác được thực hiện thành công theo. Hiện tại, tình trạng ngập do mưa, thời tiết vẫn diễn ra tại nhiều quận vùng ven như Thủ Đức, quận 9, quận Bình Tân... Theo tính toán, để thực hiện những dự án chống ngập toàn thành phố cần số vốn lên tới 150.000 tỷ đồng. Nhưng nguồn vốn Nhà nước hạn hẹp nên thứ cần tìm cách khắc phục hiện nay chính là nguồn vốn.

PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện!

Lành-Hạnh