Đã thi công xong nhưng chưa thể cho dân vào ở?
Mùa mưa bão sắp đến, người dân xóm Hòa Lam, xã Hưng Hòa, Tp. Vinh, tỉnh Nghệ An lại nơm nớp lo việc mưa to, nước biển dâng, thủy điện xả lũ,… sẽ gây ngập nặng. Với địa hình của xóm nằm ngoài vành đai bờ đê, thấp trũng và gần như lọt thỏm giữa một bên là bờ đê, một bên là sông nước mênh mông, nên hàng chục năm nay người dân ở đây phải chịu cảnh ngập lụt gần như thường xuyên.
Xóm Hòa Lam luôn xảy ra ngập lụt vào mùa mưa bão.
Ông Đậu Xuân Thương cho biết: “Rất nhiều năm, nước lũ dâng cao, ngập hết nhà cửa, vườn tược, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Chúng tôi mong muốn Nhà nước sớm có biện pháp di dời dân khỏi vùng này hoặc triển khai dự án kè bờ sông để chúng tôi yên tâm sinh sống”.
Người dân xóm Hòa Lam cho biết thêm, ngoài việc ngập vào mùa mưa bão thì mọi người cũng đang hết sức hoang mang lo lắng về tình trạng sạt lở đe dọa đến đất vườn và nhà cửa. Vì vậy, khi nghe tin về một dự án di dời khẩn cấp ra khỏi vùng thiên tai thì người dân nơi đây vô cùng vui mừng.
Theo đó, vào năm 2013, UBND tỉnh Nghệ An đã quyết định phê duyệt đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu tái định cư để di dân khẩn cấp ra khỏi vùng thiên tai xã Hưng Hòa, Tp. Vinh và giao cho Chi cục Phát triển nông thôn Nghệ An làm chủ đầu tư. Mục tiêu dự án nhằm bố trí, sắp xếp cho 58 hộ dân xóm Hòa Lam nằm trong diện chịu ảnh hưởng bởi thiên tai đến khu tái định cư tập trung mới ở xóm Thuận Hòa, ngay phía đối diện trong đê sông Lam.
Tuy nhiên, phải đến tận năm 2020, tức là sau 7 năm phê duyệt thì chủ đầu tư mới bắt đầu triển khai thực hiện dự án khẩn cấp này. Nhưng sau khi tiến hành xây dựng xong, chủ đầu tư vẫn chưa cho người dân xóm Hòa Lam vào ở như kế hoạch ban đầu. Dự án di dời tái định cư dân khẩn cấp cho vùng ngập lụt ngoài đê xã Hưng Hòa trở thành một trong những dự án di dân chậm nhất trên địa bàn Tp. Vinh.
Mưa lớn khiến cả xóm bị ngập nặng vào tháng 12/2020.
Có mặt tại dự án này vào cuối tháng 8/2023, qua quan sát, phóng viên nhận thấy cơ sở hạ tầng khu tái định cư để di dân khẩn cấp ra khỏi vùng thiên tai xã Hưng Hòa đã hoàn thành xong các hạng mục, đáp ứng đủ điều kiện để cho các hộ dân vào ở. Tuy nhiên, không hiểu lý do vì sao, chủ đầu tư vẫn chưa bàn giao để UBND Tp. Vinh tổ chức cho 58 hộ dân bị ảnh hưởng nhận đất, xây nhà.
Bà Hoàng Thị Thuyết, xóm trưởng cho hay, năm 2019, thực hiện chủ trương sáp nhập xóm, các hộ dân phía trong đê và ngoài đê đã được sáp nhập với tên mới là xóm Thuận Hòa. “Xóm hiện có 82 hộ dân với trên 287 nhân khẩu. Hàng năm, mỗi khi mùa mưa đến, người dân lại nơm nớp lo ngập nặng. Sau hơn 10 năm triển khai dự án di dời dân khẩn cấp, nhưng đến nay người dân vẫn chưa thể sang ở”, bà Thuyết nói.
Liên quan đến vụ việc, ông Trần Cao Cường, Chủ tịch UBND xã Hưng Hòa cho biết, đến thời điểm này, địa phương chưa nhận được thông tin về tiếp nhận dự án để chia đất cho bà con và tổ chức di dời.
“Xuất phát từ yêu cầu dự án và đảm bảo an toàn cho người dân xóm Hòa Lam, địa phương cũng mong muốn nếu dự án triển khai xong thì phải tổ chức cho người dân nhận đất làm nhà và đưa người dân vào ở an toàn mỗi khi mưa bão, nước dâng gây úng ngập”, ông Cường nói.
Dù đã xây xong nhưng dự án vẫn chưa cho dân vào ở, hiện là nơi để người dân chăn thả trâu bò.
Nhiều vấn đề phát sinh nên chưa thể bàn giao
Lý giải về việc này, ông Lê Văn Lương, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Nghệ An (là đơn vị chủ đầu tư dự án) cho biết, dự án có từ khi Luật Đầu tư công chưa ra đời nên không được bố trí nguồn.
Bước sang giai đoạn 2020 - 2025, với nỗ lực lớn thì dự án mới được phê duyệt lại, trên cơ sở đó năm 2020 mới thi công và đến 2022 đã cơ bản hoàn thành. Tuy nhiên, dự án vẫn chưa thể bàn giao bởi bị vướng mắc bởi nút giao chưa mở được.
Khu tái định cư khẩn cấp chưa có lối vào do vướng nút giao với Quốc lộ 46.
Theo Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, trước đây, tổng mức đầu tư dự án được phê duyệt khi tuyến Quốc lộ 46C thời điểm đó đang là tỉnh lộ nên chi phí, tiêu chuẩn khác. Sau đó, tuyến đường này được nâng lên thành quốc lộ, thành ra yêu cầu cao hơn, vượt quá mức đầu tư nên tỉnh chưa cho điều chỉnh.
“Người dân họ cũng không đồng tình vào ở nếu nút giao chưa được mở, bởi sẽ ảnh hưởng đến việc đi lại của họ. Vì vậy, trước mắt phải xử lý hạng mục nút giao nối tuyến đường D1 và Quốc lộ 46C”, ông Lương nói.
Hiện, để cho các hộ tái định cư đi vào thuận lợi, chủ đầu tư đang làm thủ tục trình Cục Quản lý đường bộ II (Bộ Giao thông vận tải) để mở hộ lan (một loại lan can bảo vệ) đấu nối đường vào khu tái định cư vào Quốc lộ 46C.
Hiện nay còn phát sinh thêm 24 hộ dân nữa cần di dời vì vậy phải triển khai thêm dự án tái định cư khẩn cấp nữa.
Điều đáng nói, xóm Thuận Hòa phát sinh thêm 24 hộ dân nữa nằm trong khu vực cần di dời khẩn cấp, nâng tổng số lên 82 hộ. Điều này đòi hỏi chủ đầu tư phải lên phương án khác để di dời toàn bộ các hộ dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai.
“Ban đầu, dự án chỉ tổ chức di dời cho 58 hộ dân xóm Hòa Lam sống ngoài đê. Chúng tôi đã hoàn thành, nghiệm thu xong rồi, chỉ là chưa bàn giao được bởi những vướng mắc phát sinh trên. Về phát sinh thêm 24 hộ dân cần di dời, chúng tôi đang tiến hành lập dự án hoàn toàn mới, xử lý luôn cả vấn đề mở nút giao để người dân xóm Hòa Lam sớm được vào nơi ở mới”, ông Lương thông tin.
Đại diện Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh cho biết, đơn vị đã trình UBND Tp. Vinh phê duyệt quy hoạch 1/500, sau đó sẽ lập phương án tiền khả thi và khả thi để thi công, phấn đấu hoàn thành bàn giao ngay trong năm 2023 này.
