Say xe được gọi tắt cho cảm giác “say” khi di chuyển (motion sickness), khi chúng ta ngồi trên phương tiện giao thông di chuyển, hay ngồi trên đu quay giải trí… Nguyên nhân là chuyển động cảm nhận trong tai, chuyển động cảm nhận ở mắt và cảm nhận ở cơ bắp xung đột với nhau, khiến não bộ không kịp xử lý. Ví dụ, khi ngồi ô tô, tai trong cảm nhận sự di chuyển của xe trong khi mắt chúng ta không cảm nhận đầy đủ được sự di chuyển này nếu chúng ta nhìn xuống sàn, xe bịt kín hạn chế tầm nhìn ra trước…
Triệu chứng say xe bao gồm buồn nôn, nôn, mặt tái, da lạnh, chóng mặt, đau đầu, vã mồ hôi, tiết nước bọt, ngáp, khó chịu, mệt mỏi, thở nhanh... Đặc biệt, nhiều trường hợp bị say tàu xe do nôn nhiều dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải do nôn, do thở nhanh, mồ hôi. Điều này có thể dẫn đến tụt huyết áp, xỉu, suy thận cấp. Những trường hợp say xe với biểu hiện nôn nhiều, kéo dài không uống được nước cần phải vào viện để bù nước điện giải đường truyền để tránh các biến chứng.
Một số người bị “ám ảnh” chuyện say xe nên nỗi chỉ cần nói đến đi tàu xe, đã có cảm giác khó chịu, mệt mỏi… Tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể chuẩn bị các biện pháp phòng say xe trước các cuộc hành trình. Dưới đây là một số mẹo chống say tàu xe bạn có thể tham khảo:
Uống nước chanh muối: Bạn hãy pha sẵn chanh với nước muối. Mỗi khi buồn nôn chỉ cần uống hỗn hợp này, cảm giác nôn nao, khó chịu sẽ tạm thời bị loại bỏ.
Ngậm tỏi rang: Trước khi lên xe, bạn hãy đặt một tép tỏi rang (hoặc nướng) vào miệng để xua tan cảm giác chóng mặt, buồn nôn.
Ngậm (nhai) lá bạc hà: Lá bạc hà có thể được ngậm, nhai trong suốt chuyến đi. Hương vị the mát và sảng khoái của chúng rất hiệu quả trong việc lưu thông não bộ. Ngoài ra chúng còn giúp răng miệng thơm tho và khử khuẩn.
Uống trà hoa cúc: Trà hoa cúc có rất nhiều lợi ích sức khỏe như làm dịu cơ thể, giảm axit dạ dày, thư giãn cơ bụng. Do đó uống trà hoa cúc là cách trị say xe hiệu quả, bạn có thể uống nóng lạnh tùy thích.
Ăn quả olive: Chất tannin trong quả olive giúp ức chế quá trình sản xuất nước bọt. Vì vậy, bạn chỉ cần ăn một vài quả trước khi lên xe để tránh cảm giác say.
Ngậm gừng tươi: Hương vị mạnh của gừng tươi có tác dụng điều hòa cơ thể. Bạn chỉ gọt vỏ rồi thái gừng thành từng lát mỏng, khi đi hãy ngậm nó trong miệng.
Hít vỏ cam, vỏ quýt: Trước khi lên xe khoảng 1 tiếng, lấy 1 quả quýt bóc vỏ, gấp đôi vỏ quýt, đặt vào giữa hai lỗ mũi và lấy tay nặn cho bắn ra những tinh dầu có kèm theo mùi thơm. Nguyên nhân là do các loại trái cây có múi chứa một loại tinh dầu đặc biệt giúp hạn chế, ngăn ngừa cảm giác chóng mặt, buồn nôn. Bạn có thể hít khoảng 10 lần trước khi lên ô tô và trong khi ngồi trên xe bạn cũng có thể làm như vậy bất cứ lúc nào.
Ngoài ra để tránh say xe bạn nên thực hiện những điều sau:
- Tránh ăn quá no, ăn nhiều dầu mỡ, rượu bia đêm trước hành trình
- Ăn nhẹ, ít năng lượng 24h trước
- Tránh bơ sữa, sữa chua, pho mai trước khi di chuyển
- Nên chọn ngồi ghế trước nếu đi ô tô, ngồi trên máy bay có thể ngồi vị trí ngang cánh tàu bay
- Nhìn thẳng ra xa
- Không đọc sách, chơi điện tử trên xe
- Ngồi tựa đầu vào thành sau ghế và giữ ổn định
- Chỉnh luồng gió của quạt vào mặt
- Không hút thuốc trên tàu xe
Minh Hoa (t/h)
