Ông Lê Đức Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vừa có văn bản thống nhất tạm dừng khai thác mỏ đá vôi ở núi Đụn thuộc xã Hà Long, huyện Hà Trung của Công ty TNHH Tiến Thịnh (Công ty Tiến Thịnh). Nguyên nhân tạm dừng khai thác là do phát hiện hang động bên trong núi Đụn.
Trong thời gian tạm dừng khai thác khoáng sản, cơ quan có thẩm quyền sẽ kiểm tra, đánh giá cụ thể đối với hang động phát hiện tại núi Đụn theo quy định.
UBND tỉnh Thanh Hóa giao sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì phối hợp với các sở, ngành, các nhà khoa học và đơn vị có liên quan tiến hành khảo sát, đánh giá quy mô, giá trị văn hóa, ý nghĩa lịch sử, văn hóa, di sản, du lịch (nếu có) đối với hang động tại núi Đụn.
Trường hợp hang động nêu trên cần phải bảo vệ theo quy định của pháp luật về văn hóa, đề nghị Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham mưu UBND tỉnh khoanh định vào khu vực cấm, tạm cấm khai thác khoáng sản để thực hiện các công việc tiếp theo.
Thời gian gần đây, người dân các thôn Gia Miêu, Khắc Dũng, Nghĩa Đụng, xã Hà Long, huyện Hà Trung phát hiện trên núi Đụn – nơi Công ty TNHH Tiến Thịnh đang khai thác đá có nhiều hang động có nhũ đá tự nhiên rất đẹp.
Núi Đụn nằm phía sau khu vực Miếu Triệu Tường thuộc khu di tích Lăng Miếu Triệu Tường (đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia). Ngoài ra, bên trong còn có hồ nước ngầm.
Theo người dân địa phương, xung quanh núi Đụn là các di tích lịch sử, văn hóa nếu tiếp tục khai thác đá sẽ ảnh hưởng rất lớn đến di tích.
Năm 2014, UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép khai thác khoáng sản cho Công ty TNHH Tiến Thịnh. Năm 2018, tỉnh Thanh Hóa điều chỉnh giấy phép với diện tích mỏ 25.391m2 (trong đó: Khu vực khai thác là 17.871m2, khu vực khai trường là 7.520m2), thời hạn khai thác 17 năm 9 tháng.
Từ khi cấp giấy phép, công ty này không khai thác, mà chỉ mới thực hiện việc làm đường dẫn vào mỏ, khu nhà điều hành. Đầu năm 2024, Công ty TNHH Tiến Thịnh mới vào khai thác và chế biến đá làm ảnh hưởng trực tiếp đến cửa vào Động (cửa chính vào Động nằm ở phía Đông núi Đụn).
UBND xã Hà Long cũng đã có văn bản đề nghị UBND huyện Hà Trung trình UBND tỉnh Thanh Hóa xem xét dừng khai thác khoáng sản để tạo điều kiện phát triển núi Đụn trở thành một điểm thu hút khách đến thăm quan du lịch.
Ông Nguyễn Xuân Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Hà Trung cho biết, tại núi Đụn có các hang động nhũ đá tự nhiên rất đẹp. Theo nguyện vọng của người dân, địa phương cũng muốn giữ lại núi Đụn để tạo ra chuỗi du lịch tâm linh, sinh thái.
Lăng Miếu Triệu Tường là công trình kiến trúc tưởng niệm - miếu thờ của vương triều Nguyễn, được xây dựng với quy mô lớn, có giá trị đặc biệt về kiến trúc và nghệ thuật trang trí điêu khắc.
Để bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử Lăng Miếu Triệu Tường, tỉnh Thanh Hóa đã lên có kế hoạch đầu tư gần 500 tỷ đồng để phục dựng.