Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ vừa chấp thuận đề nghị gia nhập NATO của Thụy Điển sau nhiều tháng cân nhắc. Giờ đây đường vào NATO của quốc gia Bắc Âu đã thêm gần, với chướng ngại duy nhất còn lại đến từ Hungary.
Các nhà lập pháp ở Ankara hôm 23/1 đã phê chuẩn nghị định thư gia nhập NATO của Thụy Điển với tỉ lệ 287 phiếu thuận, 55 phiếu chống, và 4 phiếu trắng.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan dự kiến sẽ ký dự luật thành luật trong những ngày tới, trước khi nó được gửi đến Bộ Ngoại giao Mỹ ở Washington. Ông Erdogan đã tuyên bố ủng hộ tư cách thành viên của Stockholm, do đó có khả năng sẽ không còn bất ngờ bất lợi nào xảy ra.
Động thái này đưa Thụy Điển đến gần hơn với mục tiêu trở thành thành viên thứ 32 của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), 20 tháng kể từ thời điểm nước này nộp đơn xin gia nhập liên minh – một bước đánh dấu sự thay đổi trong chính sách quốc phòng của quốc gia Bắc Âu.
Giống như nước láng giềng Phần Lan, Thụy Điển đã kết luận vào tháng 5/2022 rằng việc gia nhập NATO sẽ là cách tốt nhất cho an ninh quốc gia của nước này, kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine. Phần Lan đã trở thành thành viên thứ 31 của NATO từ tháng 4 năm ngoái, để lại Thụy Điển “chờ ngoài cửa” do sự phản đối của Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (trái), bắt tay Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson trước sự chứng kiến của Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, tháng 7/2023, ở Vilnius, Litva. Ảnh: The Guardian
“Tôi hoan nghênh cuộc bỏ phiếu của Đại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn tư cách thành viên của Thụy Điển trong NATO”, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết sau cuộc bỏ phiếu ở Ankara. “Tôi cũng tin tưởng Hungary sẽ hoàn tất việc phê chuẩn cấp quốc gia càng sớm càng tốt”.
Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết trong một tuyên bố rằng tư cách thành viên của Thụy Điển là ưu tiên hàng đầu của Tổng thống Mỹ Joe Biden và việc “gia nhập NATO là vì lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ và sẽ giúp liên minh này an toàn và mạnh mẽ hơn”.
Sự gia nhập của Thụy Điển sẽ củng cố NATO, củng cố phạm vi tiếp cận phía Bắc và cải thiện khả năng bảo vệ sườn phía Đông của liên minh. Thụy Điển và Phần Lan trước đây vẫn tham gia một số hoạt động của liên minh nhưng không có ý định gia nhập. Chỉ đến khi xung đột quân sự bùng phát ở Ukraine, những tính toán đó mới thay đổi.
Đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ Jeff Flake ca ngợi cuộc bỏ phiếu trong một thông báo đăng trên X/Twitter là “bước đi tuyệt vời đối với Thụy Điển, Thổ Nhĩ Kỳ và toàn bộ NATO”.
“Hôm nay chúng tôi tiến một bước gần hơn đến việc trở thành thành viên chính thức của NATO”, Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson cho biết trong một bài đăng trên X/Twitter.
Thụy Điển hiện còn cách tư cách thành viên chính thức của NATO một bước do Hungary vẫn chưa “bật đèn xanh”. Tuy nhiên, đã có tiến triển từ phía Budapest.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban hôm 23/1 cho biết trong một bài đăng trên X/Twitter rằng ông đã mời người đồng cấp Thụy Điển Ulf Kristersson tới Budapest để đàm phán về việc gia nhập NATO.
Ngoại trưởng Thụy Điển Tobias Billstrom nói với các phóng viên rằng “không có lý do gì để đàm phán” với Chính phủ Hungary, mặc dù “điều quan trọng đối với chúng tôi là tiếp tục có cuộc đối thoại tốt đẹp và mang tính xây dựng với Budapest”.
Trong một bức thư đề ngày 23/1 mà Bloomberg được tiếp cận, ông Orban đã mời ông Kristersson đến Hungary “để trao đổi quan điểm về tất cả các vấn đề cùng quan tâm”. Không rõ liệu Thủ tướng Thụy Điển có chấp nhận lời mời hay không.
Minh Đức (Theo Bloomberg, Al Jazeera)
