Emiliano Martinez: Anh hùng phản diện hay bậc thầy thao túng tâm lý

...Phần vì kiệt sức. Phần vì sự sung sướng tột độ, tới mức người hùng của Albiceleste không tin nổi vào chính mắt mình. Cả hai lý do đều phản ánh niềm hạnh phúc hiện sinh của một con người.

Cảm xúc của Emiliano Martinez trôi trong biển tự suy. Anh hoài nghi thực tại, vì sự kiện vĩ đại quá đỗi vừa xảy ra với bản thân. Martinez đã có hàng loạt pha cứu thua then chốt trong trận chung kết và trong suốt vòng chung kết World Cup tổ chức ở Qatar. Anh là nhà vô địch thế giới. Anh là người hùng của bóng đá Argentina. Đám đông người hâm mộ hò reo tên anh trên khán đài sân Lusail và trên khắp thế giới. “Dibu! Dibu! Dibu!”, rất đông cổ động viên hô vang biệt danh đáng yêu dựa trên bộ phim hoạt hình của Emiliano Martinez.

“Tôi thậm chí chưa bao giờ dám mơ đến một kỳ World Cup như vậy”, anh nói trong cảm xúc ngập tràn sau trận chung kết. “Tôi không thể nói nên lời nữa rồi!”.

Khi đội tuyển Argentina trở về Buenos Aires, một ngày chính phủ tuyên bố là quốc lễ, khoảng 5 triệu người tập trung tại tượng đài Obelisk để vinh danh những nhà vô địch thế giới của họ. Khung cảnh choáng ngợp kỳ vĩ xuất hiện khi Albiceleste diễu hành qua các con phố. Martinez và các đồng đội nhảy múa, hát ca, reo hò trong chiêng trống rộn ràng và không quên ký tặng tri ân cổ động viên, những người cùng làm nên sự kiện vĩ đại này của đất nước, sau gần 40 năm khắc khoải đợi chờ từ Mexico 1986.

CĐV Argentina cuồng nhiệt tới nỗi chiếc xe buýt chở đội tuyển Argentina không thể hoàn thành lộ trình diễu hành mừng công vì người hâm mộ bịt kín mọi ngả đường. Rốt cuộc, Martinez và đồng đội phải dùng trực thăng để di chuyển.

Vài ngày sau, Dibu trở về Mar de Plata, nơi sinh ra và lớn lên, để ăn mừng cùng người hâm mộ quê nhà. Hàng ngàn người tụ tập chia vui cùng người hùng của họ. “Ước mơ của tôi là mang chức vô địch này về cho thành phố quê nhà”, thủ thành của đội tuyển Argentina hãnh diện nói lớn giữa đám đông đang hoan ca như lễ hội. Một cái kết không tưởng cho một tháng khó tin.

Tuy nhiên, không chỉ có người Argentina ăn mừng chức vô địch thế giới. Không chỉ từ Córdoba đến Buenos Aires, Rosario và Mar de Plata, người hâm mộ Aston Villa đã hòa chung trong sự hân hoan. CĐV đội bóng này có mối liên hệ đặc biệt mới Martinez, vì người gác đền giàu nhiệt huyết và đam mê này đã được đón nhận như một thành viên trong số họ.

Ashley Preece, trưởng ban phóng viên tờ Birmingham Mail và là phóng viên chuyên trách về người hâm mộ các CLB cho biết: “CĐV Aston Villa vô cùng yêu mến Emi từ khi anh bước qua cánh cửa để trở thành thành viên đội bóng 2 năm về trước. Bản chất đáng yêu của anh ấy là số dzách. Cách anh ấy chiến đấu để lấy lại vị trí trong sự nghiệp cũng như ý chí và nỗ lực bằng mọi giá để chiến thắng đã chinh phục người hâm mộ. Bây giờ, anh ấy đang trải qua những ngày tháng như trong mơ và niềm hạnh phúc này vẫn có thể nối dài”.

Sự nghiệp của Martinez cheo leo như hành trình lên đỉnh dãy Andes. Sau khi gian nhập Arsenal vào năm 2010, thủ thành này luôn phải chiến đấu để giành giật vị trí, từ Oxford United đến Rotherdam, Getafe và Reading bằng những hợp đồng cho mượng. Cuối cùng anh cũng chứng minh được giá trị vào năm 2020. Sau chấn thương của Bernd Leno, thủ thành số một của Arsenal, Martinez đã đem đến những màn trình diễn vượt quá sự mong đợi, trong đó có chiến thắng tại FA Cup trước Chelsea, với những pha cứu thua mang tính sống còn. Sau chiến thắng này, bỗng dưng Emi rưng rưng nước mắt. Anh nghĩ về gia đình ở Argentina, sự nghiệp của bản thân cho đến thời điểm đó và khát khao phải chứng minh năng lực nhiều hơn nữa. World Cup 2022 chính là giải đấu thủ thành này cho cả thế giới thấy tài nghệ của mình.

Hiện tại, 2 năm sau khi chuyển đến Aston Villa và trở thành nhà vô địch thế giới, Martinez đang tận hưởng thành tích đáng kinh ngạc của bản thân.

“Tôi thở phào và vô cùng tự hào”, Neil Cutler, cựu HLV thủ môn của Aston Villa, người thầy và cũng là người bạn của Martinez chia sẻ. “Khi bạn biết tất cả những nỗ lực của cậu ấy suốt 3 năm qua để có được vị trí như bây giờ. Tôi chỉ mong cậu ấy đạt được những gì cậu ấy xứng đáng đạt được. Cậu ấy cống hiến cả cuộc đời, dành toàn bộ thời gian cho sự nghiệp. Cậu ấy đam mê. Cậu ấy khao khát. Mọi người không thể nhìn thấy những gì ở hậu trường. Những chi tiết nhỏ nhặt nhất đã làm nên con người như cậu ấy ngày hôm nay. Cậu ấy đánh cược mọi thứ cho World Cup. Vì vậy, thật nhẹ nhõm và tự hào khi cậu ấy đã làm được”.

Cutler tận hưởng chiến thắng của Martinez như thành quả của chính mình. Cả hai đã cùng nhau trải qua rất nhiều thử thách từ khi thủ thành người Argentina gia nhập Aston Villa, trong một thương vụ không chỉ là chuyển nhượng. Vị HLV thủ môn này không muốn được ghi công hay vinh danh. Ông liên tục nhấn mạnh rằng ông chỉ là người hướng dần, tất cả thành quả Martinez đạt được ngày hôm nay là từ ý chí phi phàm của anh ấy.

Tất nhiên, Martinez không đồng ý chuyện này. Anh biết anh nợ Cutler và Aston Villa rất nhiều.

Bằng chứng là sau khi Argentina đăng quang và các tuyển thủ bước vào phòng thay đồ để ăn mừng, mọi người nhấc điện thoại cho người thân để chia sẻ khoảnh khắc hạnh phúc trong vinh quang. Martinez gọi cho vợ, con, bố mẹ và sau đó là Cutler. Martinez muốn Big Cuts, như cái cách anh thường gọi, được chia sẻ cảm xúc của anh vào thời điểm tuyệt diệu ấy.

“Con người Martinez là vậy”, Cutler cho biết, “Cậu ấy không bao giờ quên những người thân. Mặc dù tôi đã rời CLB tuy nhiên đối với cậu ấy mối liên hệ giữa chúng tôi luôn đặc biệt. Tôi quả quyết, cả cuộc đời này, cậu ấy sẽ không quên bất cứ ai thân thiết với mình. Chắc chắn như vậy!”.

Không thể phủ nhận ảnh hưởng của Cutler đối với Martínez. Thời điểm Martinez thi đấu cho Arsenal vào năm 2020, Cutler đã tiến hành nghiên cứu chi tiết các số liệu thống kê và kỹ năng của thủ thành người Argentina, đồng thời xác định phẩm chất quan trọng nhất để cậu học trò thăng hoa.

“Khi tôi thấy cậu ấy khóc trong trận chung kết FA Cup, điều đó cho thấy niềm đam mê và khao khát chinh phục mọi vinh quang của cậu ấy. Phẩm chất này cực kỳ quan trọng!”, ông nói. “Cậu ấy luôn có động lực để trở thành người giỏi nhất. Vì vậy khi cậu ấy vào sân, cậu ấy sẽ làm mọi thứ có thể để đem về chiến thắng cho đội nhà”.

Ví dụ, đã có những trận đấu của Aston Villa, Martinez ra sân trong tình trạng bị cúm hoặc không có được thể trạng tốt nhất. Thủ thành này chấp nhận di chuyển hàng ngàn cây số, phải sống xa gia đình, chấp nhận những khó khăn ở CLB lẫn ĐTQG ngay giữa đại dịch Covid. Ngày này qua ngày khác, mồ hôi và nước mắt, tất cả vì quê hương và đội bóng đã mở lòng đón nhận anh, anh thi đấu bằng ý chí mạnh mẽ vượt trội bất cứ ai. Điều đó càng thể hiện rõ ở World Cup.

Nhưng còn phẩm chất hấp dẫn khác ở Martinez khiến Cutler chú ý và làm mọi cách để cậu học trò phát tiết. Đó là cá tính. Khi ông thuyết phục Dean Smith, cựu HLV Aston Villa và Johan Lange, Giám đốc thể thao chiêu mộ Martinez, mục tiêu hàng đầu của vị HLV thủ môn này là giúp thủ thành Martinez thể hiện được khí khái độc đáo trước cả khả năng bắt bóng. Nói cách khác, Cutler đã đưa con người thật của Martinez lên trên sân cỏ.

“Chúng tôi muốn cậu ấy thể hiện cá tính trên sân”, Cutler cho biết. “Thay vì che giấu bên trong, chúng tôi mất rất nhiều công sức để cậu ấy thể hiện cá tính, tự tin nhưng không kiêu ngạo. Cá tính ấy không chỉ để cảm nhận mà phải thể hiện trong phong cách lẫn cách trấn giữ khung thành”.

“Điều quan trọng chúng tôi làm được trong suốt năm ngoái là thực sự thúc đẩy cậu ấy thể hiện cá tính. Ưỡn ngực và ngẩng cao đầu. Khả năng dẫn dắt thể hiện qua những gì bạn thực hiện, sự hiện diện và tính cách của bạn. Trước khi gia nhập Aston Villa, cậu ấy thu cá tính vào bên trong, chui vào vỏ bọc và thất vọng bởi những điều xảy ra không như ý. Tôi cố khơi gợi để cậu ấy bộc lộ bản thân ra ngoài. Đừng thất vọng trong sâu thẳm, hãy thể hiện sự tức tối từ vẻ ngoài”.

Đó là lý do tại sao hành vi gây tranh cãi của Martinez sau khi nhận danh hiệu Găng tay vàng không hề phác họa chân dung con người thủ thành này. Tương tự là hành động ôm con búp bê hình Mbappe trong lễ mừng công ở Buenos Aires. Tất nhiên, đối với một số người, sự khiếm nhã ấy gây khó chịu song thật khó để Martinez trút bỏ lòng can đảm. Như Cutler nhấn mạnh, người hùng của bóng đá Argentina luôn ưỡn ngực, ngẩng cao đầu và căng tràn hưng phấn từ mí mắt.

Để giảm sự hưng phấn của Martinez cần vài ngày chứ không thể vài phút. Nhưng chính điều đó khiến anh trở nên đặc biệt. Martinez không mưu cầu sự tha thứ của đám đông. Thủ thành này đang thể hiện cho cả thế giới thấy anh là ai, đến từ đâu, và là con người như thế nào.

Khi bạn thấy Martínez thể hiện những trò hề trong loạt đá luân lưu - cho dù đó là hành động chế nhạo, ra hiệu bằng tay hay nhảy múa trước mặt trọng tài - thì những hành động này đều là một phần của một kế hoạch lớn hơn, chiến lược sâu sắc hơn. Binh pháp có câu "toàn bộ bí mật nằm ở việc khiến kẻ thù bối rối, khiến hắn không thể hiểu được ý định thực sự của ta" và rằng "nghệ thuật chiến tranh tối cao là khuất phục kẻ thù mà không cần chiến đấu". Đó là những gì Martinez làm. Đó là kiệt tác của nghệ thuật thao túng tâm lý.

Trên sân tập, Martinez vẫn vậy. Cutler nhớ lại cách cậu học trò chế nhạo đồng đội ở Aston Villa mỗi khi tập đá phạt đền. Cả loạt sút là một trận chiến và thủ thành người Argentina không dừng lại cho dù chỉ một phút.

Tất nhiên, có những đặc điểm thủ môn khác khiến Martínez trở thành một thủ môn có khả năng độc nhất tuyệt đối. Ví dụ, có thể công bằng mà nói rằng chiến thắng của Argentina trước Pháp không đến từ loạt sút luân lưu, mà là ở những giây cuối cùng của hiệp phụ khi trận đấu có vẻ chắc chắn sẽ phải đá luân lưu. Rồi cũng đến lúc người Argentina thót tim.

Hậu vệ Ibrahima Konate thực hiện một đường chuyền tràn đầy hy vọng và do đôi chân mỏi lẫn sự thiếu tập trung của các hậu vệ Argentina, bóng đã tìm đến Randal Kolo Muani, người băng xuống đối mặt Martínez. Chỉ còn vài giây nữa trận đấu kết thúc và tiền đạo của Les Bleus còn rất xa mới trở thành người hùng. Bởi lẽ, Dibu đã kịp dang rộng cái chân để ngăn cú sút của đối phương thành bàn thắng một cách nghẹt thở. Đó là thời khắc thót tim và một pha cứu thua đáng kinh ngạc. Tuy nhiên, tất cả nằm trong tính toán, ít nhất của Martinez và Cutler.

“Vị trí từ thủ môn đến cầu thủ dứt điểm, chúng tôi đã nghiên cứu rất kỹ vấn đề này”, Cutler nói về hàng giờ làm việc trong văn phòng và trên sân tập cùng cậu học trò. “Trước khi đối phương sút bóng, không cần hoa tay múa chân, phải thu mình thật kỹ, di chuyển thật nhanh để thu hẹp cự ly. Pha cản phá ấy thật chuẩn mực. Cậu ấy không hoa tay múa chân nên bước rất nhanh đến gần Muani. Khi cầu thủ đối phương tung chân sút, Martinez mới dang rộng toàn thân để cản phá. Muani không đoán được ý đồ của Martinez và thất bại. Chúng tôi tập luyện rất nhiều cho những pha đối mặt như vậy!”.

Người hâm mộ có thể yêu, có thể ghét Martinez. Điều đó không quan trọng. Điều quan trọng là Martinez luôn muốn đối phương cảm thấy sợ khi đối mặt với mình. Giống như Joker, để thao túng tâm lý đối phương, thủ thành người Argentina phải ám ảnh đối phương mỗi ngày. Từ trong ra ngoài sân cỏ, từ những pha cứu thua đến cử chỉ khiếm nhã. Tất cả đều có tính toán!