Thậm chí, một số nguồn tin còn cho rằng, EVN đã "vượt mặt" các nhà khoa học khi lấy lại kết quả báo cáo đánh giá độ nguy hiểm động đất ở khu vực Thủy điện Sông Tranh 2 do Viện Vật lý Địa cầu khảo sát trong tháng 8/2005 (!?).
Để rộng đường dư luận, PV báo ĐS&PL đã có cuộc trao đổi với PGS. TS Nguyễn Hồng Phương, Phó Giám đốc Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần (Viện Vật lý Địa cầu).
EVN không thuê Viện Vật lý Địa cầu
Chắc ông đã được nghe những lùm xùm liên quan đến nghi án báo cáo của EVN về Thủy điện Sông Tranh 2 "copy" của chuyên gia... địa lý sinh vật (!?). Xin ông cho biết quan điểm của mình trước thông tin này?
Tôi cũng được biết thông tin qua báo chí và một số nhà báo cũng có điện cho tôi để xác minh. Nguồn tin đó có trích dẫn một số đoạn, thậm chí chụp một số trang báo cáo của EVN, tuy nhiên không biết tài liệu này được trích dẫn ở đâu. Tôi cũng không thể xác minh chính xác nguồn gốc của nó. Có báo cho rằng, đó là tài liệu của Viện Vật lý Địa cầu nhưng tôi khẳng định thông tin đó là không chính xác.
PGS. TS Nguyễn Hồng Phương.
Được biết, một số báo có nhắc đến tác giả Lê Trần Chấn, công tác tại Viện Địa lý thuộc Trung tâm Khoa học tự nhiên và công nghệ quốc gia. Trong bài báo đó, ông Chấn khẳng định: "EVN chưa bao giờ đề nghị tôi đánh giá tác động môi trường đối với công trình Thủy điện Sông Tranh 2. Có thể họ photocopy báo cáo của tôi từ đâu đó rồi "lồng ghép" vào báo cáo của họ để đưa ra kết luận!".
Tôi không nắm được thông tin chính xác nên không đưa ra bình luận về vấn đề này. Tôi không bênh vực bên nào nhưng thiết nghĩ báo chí cần xác minh chính xác thông tin trước khi đăng tải.
Còn thực hư nguồn tin cho rằng, EVN thuê Viện Vật lý Địa cầu để đánh giá về động đất kích thích tại khu vực Thủy điện Sông Tranh 2 thì sao, thưa ông?
Tôi khẳng định EVN không thuê Viện Vật lý Địa cầu. Viện chỉ làm đúng một việc đã làm từ năm 2003 là nghiên cứu, khảo sát địa chất và động đất tại khu vực xung quanh nhà máy Thủy điện Sông Tranh 2. Trong báo cáo, chỉ thuần túy tập trung vào đánh giá độ nguy hiểm của động đất tại khu vực đó, không liên quan gì đến động đất kích thích hay tác động môi trường. Kết quả cuối cùng là đánh giá khả năng rung chấn cực đại có thể tác động lên đập thủy điện căn cứ trên những số liệu động đất đã ghi nhận được trong quá khứ...
Một số người cho rằng, EVN đã lấy lại kết quả báo cáo đánh giá độ nguy hiểm động đất ở khu vực Thủy điện Sông Tranh 2 do Viện Vật lý Địa cầu khảo sát trước đây "ốp" vào báo cáo lần này. Quan điểm của ông thế nào?
Thực ra cũng không thể khẳng định được. Nguồn tin đó thực tế không rõ ràng, cần trích dẫn từ đầu đề báo cáo, cơ quan viết, tập thể tác giả... để làm căn cư, tránh trường hợp đổ lỗi gây ảnh hưởng đến các bên. Trong chuyện này, nhiều chuyên gia, nhà khoa học bỗng nhiên bị lôi vào cuộc, khiến họ bị mang tiếng. Điều đó là không nên! Bản thân tôi cũng tuyệt nhiên không tham gia vào sự việc này, tôi chỉ muốn đánh giá một cách khách quan về sự việc.
Báo cáo khảo sát Viện Vật lý Địa cầu làm theo đơn đặt hàng của EVN, trong đó chỉ đánh giá độ rung chấn cực đại tác động đến Thủy điện Sông Tranh 2. Chúng tôi không được thuê để đánh giá về động đất kích thích, mặc dù vấn đề đó chúng tôi có thể làm được. Có thể do eo hẹp về kinh phí chăng? Chỉ riêng tiền thuê chúng tôi đánh giá về rung chấn cực đại mà mãi sau này họ mới có để trả.
EVN "vượt mặt" nhà khoa học?
Trong bản báo cáo dày 200 trang, phía EVN khẳng định: "Hồ Thủy điện Sông Tranh 2 khi tích nước sẽ không có khả năng gây động đất kích thích". Tuy nhiên, kết quả khảo sát của Viện Vật lý Địa cầu vừa qua đã chứng minh khẳng định của EVN hoàn toàn không chính xác. Ông đánh giá thế nào về kết luận của EVN?
Tôi khẳng định: EVN đã nói không đúng. Đó không phải là kết quả khảo sát của Viện Vật lý Địa cầu. Chúng tôi đã nghiên cứu và tham gia rất nhiều công trình thủy điện, trong đó có Thủy điện Hòa Bình và khẳng định sau khi tích nước có những động đất lên tới 4,8 độ Richter. Không đời nào chúng tôi lại tuyên bố một kết quả ngớ ngẩn như vậy. Theo tôi, có thể EVN dựa vào những nguồn khác, dẫn đến đưa thông tin không chính xác?.
Phải chăng, EVN đã "vượt mặt" kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học?
Điều này không cần nói, có lẽ các bạn cũng có thể đưa ra được nhận định. Theo tôi, những vấn đề liên quan đến trách nhiệm của EVN hãy để họ tự trả lời. Tôi đề nghị phải xem xét, đánh giá lại toàn diện một cách khách quan, khoa học để rộng đường dư luận. Bên cạnh đó, phải làm rõ trách nhiệm của những cá nhân, tập thể có liên quan.
Ông dự đoán thế nào về động đất ở Thủy điện Sông Tranh 2 trong thời gian tới?
Theo dự đoán của tôi, thời gian tới động đất có thể sẽ tiếp tục xảy ra tại khu vực Bắc Trà My. Đó có thể là do tác động của kích thích từ đập Thủy điện Sông Tranh 2 hoặc do nguồn gốc kiến tạo. Động đất sẽ không dừng lại trong khoảng một vài năm tới. Sau khi hồ thủy điện tích nước, động đất sẽ lại rộ lên, sau đó dần dịu đi theo chu kỳ.
Xin cảm ơn ông!
| EVN phản bác nhà khoa học Ông Trần Văn Hải, Trưởng ban quản lý Dự án Thủy điện 3 - chủ đầu tư công trình Thủy điện Sông Tranh 2 khẳng định: "Bản "Báo cáo đánh giá tác động môi trường" chúng tôi làm đáp ứng đủ quy trình quy phạm mà Nhà nước yêu cầu. Báo cáo của chúng tôi đầy đủ cơ sở về khoa học trong nhiều khía cạnh, trong đó có cả động đất, động đất kích thích. Và để được thông qua, mình EVN không quyết định được mà còn có rất nhiều cấp ở trên nữa, rồi cả hội đồng thẩm định…!". "Nếu Viện Vật lý địa cầu nói EVN không thuê thì họ phải chịu trách nhiệm về phát biểu đó", ông Hải nhấn mạnh. |
Anh Văn
