Đây là số tiền không nhỏ và lại càng không nhỏ khi nó được chắt chiu từ khoản lệ phí thu 4.000 - 6.000 đồng/một hồ sơ thí sinh dự thi đại học. Việc thu hồ sơ và lệ phí đăng ký dự thi của thí sinh, theo quy định, được thực hiện theo hai tuyến: Sở GD&ĐT hoặc các trường ĐH, CĐ.
Về nguyên tắc, các trường ĐH,CĐ thu hồ sơ và lệ phí đăng ký dự thi do thí sinh nộp trực tiếp tại trường (gọi là thí sinh tự do, được gán mã 99 để làm máy tính tuyển sinh), phải nộp về Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục lệ phí tuyển sinh Trung ương là 4.000 đồng/hồ sơ (từ năm 2010 đến nay là 6.000 đồng/hồ sơ).
> Cục Khảo thí trả lời vấn đề báo Người đưa tin nêu
Tổng cộng, từ năm 2006 đến nay, gần 13 triệu lượt thí sinh đã nộp hồ sơ đăng ký dự thi với số tiền phải trích nộp nghĩa vụ lệ phí tuyển sinh Trung ương là hơn 60,32 tỷ đồng. Tuy nhiên, do Vụ Giáo dục đại học nộp bao nhiêu Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng ghi thu bấy nhiêu nên số chênh lệch về lệ phí tuyển sinh Trung ương hàng năm (mã thí sinh tự do) phải thu về Cục so với mức thu từ số hồ sơ đăng ký dự thi của từng trường ĐH, CĐ là khá lớn. Tính riêng trong 4 năm (từ 2008 đến 2011), số tiền lệ phí tuyển sinh Trung ương còn thiếu (mã thí sinh tự do) Cục phải truy thu là hơn 3,73 tỷ đồng.
Lấy lý do bộ phận kế toán (cũ) của Văn phòng Cục đã hạch toán khoản thu trên (lệ phí tuyển sinh mã 99) là không có cơ sở, thiếu căn cứ để ghi sổ kế toán: “Số tiền trên bảng kê kèm theo chứng từ kế toán chỉ là số ước tính”, chưa được thực hiện đối chiếu, xác nhận hay cam kết thanh toán; Đối tượng công nợ chỉ ghi chung chung là các trường ĐH, CĐ mà không có số liệu chi tiết, cụ thể của từng trường (Số hồ sơ, số lệ phí…), Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục đã đề nghị thứ trưởng GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho phép xóa khoản công nợ phải thu này của Cục trong năm 2012.
Chỉ với hai chữ viết tay “Đồng ý” ghi bên lề tờ trình, thứ trưởng Hiển đã tạo nguy cơ bốc hơi hơn 3,73 tỷ đồng. Đó là việc làm tùy tiện, sai nguyên tắc đã được quy định rất rõ trong Thông tư liên tịch số 21/2010/TTLT-BTC-BGDĐT Quy định chế độ thu và sử dụng phí dự thi, dự tuyển (lệ phí tuyển sinh) ĐH,CĐ và TCCN mà chính Bộ trưởng Phạm Vũ Luận (khi đó là thứ trưởng) đặt bút ký.
Thông tư này đã nêu rõ: Phí dự thi, dự tuyển đại học và trung cấp chuyên nghiệp thu theo mức thu quy định, sử dụng đúng mục đích và quản lý chi tiêu tiết kiệm theo chế độ tài chính hiện hành.
Khoản tiền này được quản lý như sau: Khi thu tiền phí phải cấp cho người nộp tiền biên lai thu phí theo quy định của Bộ Tài chính. Biên lai nhận tại cơ quan Thuế địa phương nơi đơn vị đóng trụ sở (hoặc biên lai tự in sau khi đã thống nhất với Cục Thuế tỉnh, thành phố) và được quản lý, sử dụng theo chế độ quản lý biên lai thu phí, lệ phí của Bộ Tài chính quy định. Định kỳ 10 ngày một lần cơ quan, đơn vị, thu phải gửi toàn bộ tiền phí dự thi, dự tuyển ĐH và TCCN vào tài khoản tạm giữ "tiền phí, lệ phí" của cơ quan, đơn vị tại Kho bạc Nhà nước nơi giao dịch.
Thực hiện chế độ sổ, chứng từ kế toán theo dõi việc thu và quản lý sử dụng tiền phí dự thi, dự tuyển đại học và trung cấp chuyên nghiệp theo Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp ban hành kèm theo Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC của bộ trưởng Bộ Tài chính (đối với các cơ sở giáo dục - đào tạo công lập) và Thông tư số 140/2007/TT-BTC Bộ Tài chính (đối với các cơ sở giáo dục - đào tạo ngoài công lập). Việc ghi thu, ghi chi ngân sách nhà nước đối với phí dự thi, dự tuyển đại học và trung cấp chuyên nghiệp của cơ sở giáo dục - đào tạo công lập thực hiện khi đơn vị được giao dự toán thu, chi ngân sách nhà nước hàng năm về số thu, chi phí dự thi, dự tuyển. Hàng năm phải lập dự toán thu - chi phí dự thi, dự tuyển đồng thời với dự toán tài chính.
Như vậy, khoản tiền này đã được quy định quản lý một cách chặt chẽ, không thể có cái gọi là “thiếu cơ sở. thiếu căn cứ” hay “ước tính”… như cách lý giải của Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục.
Sự đồng ý của thứ trưởng GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển vừa trực tiếp vi phạm quy định hiện hành về quản lý tài chính, vừa tiếp tay cho sai phạm. Theo đúng quy định của pháp luật và trực tiếp tại Thông tư này, việc xử lý khoản thu nói trên vượt quá thẩm quyền của cả bộ trưởng Bộ GD&ĐT mà đòi hỏi phải có ý kiến của Bộ Tài chính: “Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc, đề nghị các cơ quan, đơn vị và cá nhân phản ánh về Bộ Tài chính và Bộ Giáo dục và Đào tạo để nghiên cứu giải quyết”, chứ đừng nói là một bút phê của ông thứ trưởng.
(Còn tiếp)
Phong Dao
