GĐBV Phụ sản: Sớm muộn cũng phải cho phép 'mang thai hộ'

Về vấn đề cho phép hay không cho phép mang thai hộ, hiện nay đang có hai nhóm quan điểm: Không nên cho phép  vì những vấn đề liên quan đến văn hóa và đạo đức, quan điểm thứ hai là nên chấp nhận mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Cá nhân ông nghiêng về quan điểm nào, thưa ông?

Theo tôi thì nên cho phép mang thai hộ. Dĩ nhiên, để tránh tình trạng đẻ thuê thì cơ quan soạn thảo, ban hành luật còn nhiều việc phải làm nhưng xét dưới cương vị một bác sỹ, tôi cho rằng việc này hết sức nên làm vì tính nhân văn. Tôi xin nhấn mạnh, chúng tôi nhất trí vấn đề này từ lâu rồi.

TS. Nguyễn Huy Bạo.

Nhưng thưa ông, những người phản đối cũng có cái lý của riêng họ: Mang thai hộ là chuyện có vi phạm về đạo đức, làm xáo trộn các quan hệ lành mạnh trong xã hội, đặc biệt là quan hệ hôn nhân và trật tự xã hội. Thậm chí, nhiều người lo ngại rằng, nếu pháp luật chấp thuận việc mang thai hộ thì không khác nào "mở đường" cho dịch vụ đẻ thuê trở thành một nghề thời thượng… Ông nghĩ sao về điều đó?

Chính sách nào cũng có hai mặt, cần phải có chế tài ràng buộc, tránh việc mua bán, gian lận và các mục đích phi nhân đạo. Tôi xin nhắc lại, nhìn chung trong ngành y hiện nay thì chúng tôi ủng hộ việc đó.  Bởi những người phụ nữ chẳng may rơi vào hoàn cảnh không thể mang thai được và buộc phải đi nhờ vì họ thật sự mong muốn một đứa con đẻ, là máu thịt của mình. Nếu trong nước không cho phép thì ra nước ngoài để thuê mang thai hộ. Tôi biết hiện đã và đang có rất nhiều trường hợp gia đình phải lao tâm khổ tứ, tìm đường sang Thái Lan hoặc một số nước khác để tìm người mang thai hộ. Không nói chắc ai cũng rõ, họ phải bỏ ra khoản chi phí rất lớn.

Thậm chí ở ngay trong nước thôi, luật cấm mang thai hộ nhưng nhiều người vẫn tìm đủ mọi cách để thực hiện dịch vụ. Hiện nay mình chưa đồng ý thì hiện tượng này đã tồn tại rồi và các nhà làm chính sách cần phải công nhận nó. Không có nghĩa là mình sợ đẻ thuê, sợ những rắc rối trong quản lý mà mình cấm cản.

Để chính sách thực sự nhân văn và không bị thương mại dẫn đến tình trạng đẻ thuê, theo ông, những trường hợp nào được mang thai hộ?

Trong từng trường hợp cụ thể cần có sự kiểm duyệt. Chúng ta nên giao cho các bệnh viện, và có một hội đồng xét duyệt về mặt y đức để tránh tình trạng thương mại hóa. Hoặc trước mắt không quy định người ngoài mà chỉ nên quy định là chị em hay người nhà được phép mang thai hộ. Còn để chứng minh đó là anh chị em thì mang sổ hộ khẩu hoặc ra chính quyền phường xã xác minh. Điều đó hết sức đơn giản. Nhưng cần quy định chặt chẽ để việc mang thai hộ không biến tướng thành kinh doanh và sẽ kéo theo nhiều hệ quả pháp lý khác.

Cụ thể là gì thưa ông?

Nên quy định quyền và nghĩa vụ của các bên, nhất là quyền của đứa bé như các quyền nhân thân, quyền thừa kế của trẻ đối với người nhờ mang thai và người mang thai hộ. Cũng cần chú ý chuyện có thể phát sinh tranh chấp quyền nuôi đứa bé giữa người mang thai hộ và người nhờ mang thai, và không loại trừ khả năng muốn vòi vĩnh tiền của người nhờ mang thai hộ. Thế nên cần phải có những quy định pháp luật cụ thể.

Về khía cạnh luật pháp hiện nay người ta vẫn quy định người trực tiếp đẻ ra mới là mẹ. Nếu như mang thai hộ được chấp nhận thì chúng ta cần phải sửa lại luật không thưa ông?

Chúng ta phải quy định lại. Phải định nghĩa lại khái niệm mẹ để phù hợp với việc cho phép mang thai hộ. Đồng thời phải quy định riêng trong việc mang thai hộ, quyền lợi của ai đến đâu, chuyện sở hữu đứa con. Mang thai hộ là việc mang tầm nhân văn, dù sớm hay muộn chúng ta cũng phải chấp nhận. Và các nhà làm chính sách cần phải thảo luận và đưa vào. Cái gì lợi cho dân thì mình phải làm. Không phải cứ không quản được là cấm.

Ở Thái Lan người có nhu cầu chưa tìm được người mang thai hộ thì có thể nhờ bệnh viện. Ở Việt Nam, nếu chính sách này được thực hiện thì các bệnh viện có nên có thêm loại hình dịch vụ mới này không?

Quan trọng nhất là huy động người nhà, tôi biết có rất nhiều bà mẹ, người em, người chị sẵn sàng mang thai hộ con gái, chị gái, em gái của mình. Bởi những người trong gia đình dù sao cũng có nhiều tình cảm hơn với đứa bé ở trong bụng. Nếu không thể tìm được người giúp mang thai hộ thì có thể nhờ đến bệnh viện. Cái đó thì tôi cho là được.

Xin cảm ơn ông!

Bảo Ngọc