LTS: Ngày 30/11, Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 234/CĐ-TTg phát động "Chiến dịch Quang Trung" thần tốc xây dựng, sửa chữa nhà ở cho các hộ dân bị thiệt hại do thiên tai, với mục tiêu hoàn thành xây mới trước ngày 31/1/2026 và sửa chữa nhà hư hỏng trước ngày 31/12/2025. Thủ tướng nhấn mạnh đây là chiến dịch mang tinh thần khẩn trương, trách nhiệm và nghĩa tình, đồng thời huy động sự chung tay của toàn xã hội vì cuộc sống ổn định của người dân vùng thiên tai.
Từ bối cảnh đó, Tạp chí Người Đưa Tin thực hiện tuyến bài Ghi từ "Chiến dịch Quang Trung" (gồm 3 kỳ), phản ánh những câu chuyện, hình ảnh chân thực về hành trình dựng nhà, dựng niềm tin cho người dân tại các vùng bị ảnh hưởng, trong đó có địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
Chạy đua lo chỗ ở an dân.
Chạy đua tìm đất an toàn
Những ngày giữa tháng 12, mưa vẫn đổ đều trên sườn núi Trà Tập, thành phố Đà Nẵng, càng gợi nhắc trận sạt lở đất kinh hoàng đên 29/10.
Ông Lê Trung Thực, Chủ tịch UBND xã Trà Tập kể lại, đêm đó, mưa xé núi, chính quyền phải gõ cửa từng nhà, yêu cầu người dân rời đi ngay trong đêm. Có hộ được bố trí ở tạm nhà người thân, có hộ cán bộ xã phải dựng chỗ ở tạm để họ tránh mưa.
Lê Trung Thực, Chủ tịch UBND xã Trà Tập, (thứ 2 từ phải sang), trực tiếp có mặt tại hiện trường sạt lở, rà soát từng khu đất để tìm vị trí tái định cư an toàn cho người dân.
Theo ông Thực, khó khăn lớn nhất không phải nhân lực hay kinh phí, mà là tìm mặt bằng đủ an toàn cho người dân tái định cư. Trà Tập có nhiều đất đồi nhưng phần lớn dốc, địa chất yếu hoặc gần khu vực từng bị sạt lở.
Không thể dời bà con từ chỗ sạt lở này qua một chỗ sạt lở khác. Sau nhiều vòng khảo sát, chính quyền quyết định thu hồi đất, san ủi gấp để bố trí nơi ở mới cho 11 hộ buộc phải rời khỏi vùng nguy hiểm.
Áp lực lớn nhất tại Trà Tập là phải đảm bảo nơi ở mới an toàn lâu dài, tránh tình trạng xây xong vài năm lại phải di dời.
Từ ngày 9/12, xã tổ chức khởi công san nền phục vụ tái định cư, dựng nhà cho dân sau bão lũ với mục tiêu hoàn thành trước Tết Nguyên đán 2026 theo tinh thần Chiến dịch Quang Trung.
Xã huy động toàn bộ lực lượng công an, quân sự xã; các phòng ban chuyên môn; các trường học; cán bộ xung kích thôn… Mỗi đơn vị được giao phụ trách một hoặc hai căn nhà, trực tiếp về thôn gặp các hộ dân để nắm hoàn cảnh, hỗ trợ xây dựng từ đầu.
Theo thống kê của xã Trà Tập, sau đợt mưa lũ cuối tháng 10, toàn xã có 22 hộ thiệt hại về nhà ở. Trong đó, 10 căn bị sập, đổ hoặc trôi hoàn toàn; 2 căn hư hỏng nặng không thể tiếp tục sinh sống; và 10 hộ buộc phải di dời khẩn cấp vì nằm trong vùng sạt lở.
Lực lượng quân đội dốc sức xây nhà cho bà con tại xã Trà Tập.
Ông Trần Nam Hưng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng, cho biết, yêu cầu quan trọng nhất sau mưa lũ là không tái lập nhà ở tại các vị trí có nguy cơ sạt lở. Thành phố đã giao các địa phương rà soát toàn bộ khu vực nguy hiểm, thống kê số hộ phải di dời và đề xuất địa điểm tái định cư mới.
Những khu tái định cư này phải đảm bảo an toàn, bền vững và ổn định lâu dài. "Thành phố sẽ không để xảy ra tình trạng 'làm xong hai năm lại sạt lở', nên mọi đánh giá phải kỹ lưỡng, có phương án tổng thể từ đất đai, vật liệu, mẫu nhà", ông Hưng nói.
Theo ông Hưng, việc tái định cư phải đặt yếu tố an toàn và ổn định lâu dài lên hàng đầu, không chạy theo giải pháp tạm thời.
Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng, cho hay, việc lựa chọn vị trí tái định cư sau sạt lở phải được xem xét kỹ lưỡng, đảm bảo an toàn lâu dài cho người dân. Chính quyền cơ sở có trách nhiệm đánh giá đầy đủ hiện trạng, nắm chắc từng hộ bị thiệt hại để đề xuất phương án bố trí chỗ ở mới phù hợp, tránh tình trạng vừa làm xong đã tiếp tục sạt lở.
Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng, yêu cầu không thể bố trí tái định cư theo cách đối phó, làm xong lại tiếp tục đối mặt sạt lở.
Việc bố trí đất tái định cư cho các hộ miền núi là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Nhiều điểm sạt lở cũ đã chứng minh không còn an toàn để dựng nhà lại. Do đó, nếu đã có khu dân cư tập trung hoặc vị trí tái định cư phù hợp thì phải khẩn trương đưa dân vào ở ngay, thủ tục đất đai sẽ xử lý sau. Không thể để hai năm xây xong mà lại sạt lở tiếp.
Huy động nguồn lực xã hội, tinh thần tự thân từ mỗi gia đình
Theo ông Trần Văn Xuân, Trưởng Phòng kinh tế xã Hà Nha, thành phố Đà Nẵng, xã có gần chục nhà bị hư hỏng nặng cần xây, dựng lại. Với mức hỗ trợ hiện nay khoảng 20-40 triệu đồng sẽ rất khó để xây dựng lại một căn nhà cơ bản, nên xã tăng cường huy động nguồn lực, đóng góp các tổ chức, xã hội và nỗ lực tự thân của mỗi gia đình.
Nhiều hộ dân ở xã Hà Nha được hỗ trợ xây nhà trong Chiến dịch Quang Trung.
Doanh nghiệp và cơ sở sản xuất trên địa bàn được huy động tham gia cung cấp vật tư, máy móc và hỗ trợ tài chính khi cần thiết. "Khối lượng công việc rất lớn. Nếu chỉ dựa vào ngân sách thì không thể hoàn thành. Do đó, sự chung tay của doanh nghiệp và người dân là yếu tố quyết định", đại diện UBND xã nhìn nhận.
Ông Lê Trung Thực, Chủ tịch UBND xã Trà Tập, đánh giá, ở miền núi, giá vật liệu cao, nguồn lực hỗ trợ còn hạn chế, do đó xã tính tới nhiều giải pháp như dùng vật liệu gỗ còn lại từ nhà cũ, hay nhà lắp ghép bằng sắt… nhưng cũng thiếu đầu hụt đuôi. Xã kiến nghị lên Uỷ ban MTTQVN thành phố để xem xét hỗ trợ thêm.
Không quản nắng mưa, ngày hay đêm, lực lượng công an chia ca làm việc liên tục để đẩy nhanh tiến độ xây nhà cho người dân kịp an cư.
Theo ông Trần Nam Hưng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng, bên cạnh nguồn lực nhà nước, địa phương cùng phát huy tinh thần, trách nhiệm của người dân trong quá trình xây dựng nhà mới, tránh tâm lý trông chờ hoàn toàn. Lực lượng công an, quân đội sẽ hỗ trợ tối đa, nhưng sự chủ động của từng hộ được xem là yếu tố quyết định tiến độ.
Sơn Tùng - Duy Cường
Chiến dịch Quang Trung tại Đắk Lắk thể hiện quyết tâm của chính quyền trong việc không để người dân bị bỏ lại sau thiên tai.
Đắk Lắk: Thống kê UBND tỉnh Đắk Lắk, trong Chiến dịch Quang Trung, tỉnh có 650 ngôi nhà sập đổ hoàn toàn được hỗ trợ xây mới; 892 nhà hư hỏng nặng được sửa chữa và 5.455 nhà bị tốc mái, hư hỏng một phần được hỗ trợ, với tổng kinh phí hơn 200 tỷ đồng. Trong đó, mức hỗ trợ của tỉnh đối với xây dựng nhà mới là 170 triệu đồng/nhà, sửa chữa nhà hư hỏng nặng 40 triệu đồng/nhà, hỗ trợ nhà ở bị hư hỏng nhẹ 10 triệu đồng/nhà.
Gia Lai: Trong 11 hộ dân sập nhà được xây mới từ chiến dịch Quang Trung, phường Quy Nhơn Đông, Gia Lai có 6 trường hợp được đưa đến nơi tái định cư do nằm trong vùng triều cường.
Ông Nguyễn Thành Danh, Phó Chủ tịch UBND phường Quy Nhơn Đông, cho hay, về chủ trương chính sách, nhà sập hoàn toàn được hỗ trợ 60 triệu/gia đình.
Địa phương đang tập trung vận động các mạnh thường quân, doanh nghiệp, nhà thiện nguyện để có sự hỗ trợ thêm để các hộ xây dựng. Đồng thời, trong các hoạt động thăm tặng quà dịp Tết Nguyên đán 2026, xã tập trung ưu tiên cho các hộ có nhà sập, khó khăn, làm sao để khi nhà hoàn thành, các gia đình cũng mua sắm được các vật dụng cần thiết để đón một cái tết ấm cúng, sum vầy.
Gia Lai khẩn trương bố trí tái định cư cho các hộ dân có nhà sập do thiên tai, ưu tiên những khu vực nằm trong vùng triều cường nguy hiểm.
Theo thống kê, tỉnh Gia Lai huy động tổng lực cả hệ thống chính trị, phát huy tối đa vai trò chủ động của UBND cấp xã, kết hợp hiệu quả nguồn lực Nhà nước với nguồn lực xã hội hóa để xây dựng khẩn cấp 674 nhà bị sập đổ, cuốn trôi hoàn toàn và sửa chữa các nhà ở bị hư hỏng nặng (từ 50% trở lên).
Quảng Ngãi: Toàn tỉnh đã hoàn thành khởi công 47 ngôi nhà xây mới và 340 ngôi nhà sửa chữa. Đến nay, tỉnh đã hoàn thành 9 nhà xây mới và sửa chữa xong 300 nhà. Hiện còn 38 nhà xây mới và 34 nhà sửa chữa đang được triển khai. Ngoài ra, còn 6 nhà chưa được sửa chữa do chủ hộ đi làm ăn xa, dự kiến sẽ triển khai trong tuần tới. Đối với các nhà ở bị thiệt hại dưới 30%, người dân chủ động khắc phục, sửa chữa để sớm ổn định cuộc sống.
Di Linh
