Từng được kỳ vọng sẽ là “bom tấn” IPO trong năm 2017, tái hiện thương vụ lịch sử của Vietcombank sau một thập kỷ nhưng “ông trùm khu công nghiệp” - Becamex IDC đã khiến nhiều nhà đầu tư thất vọng khi trở thành “bom xịt”, ế hàng hơn 95% tổng lượng cổ phần sau 2 lần rao bán.
Trong cơn lốc chứng khoán thời điểm cuối năm 2017 đầu 2018, cả thị trường hưng phấn vì các cổ phiếu trụ cột tăng giá vù vù. Có thể kể đến những tên tuổi: Vinamilk vượt ngưỡng 200.000 đồng/cp, vượt xa vùng giá 120-150.000 đồng/cp kéo dài trong cả năm, Sabeco đạt mức kỷ lục, có lúc lên tới 340.000 đồng/CP, tiến hành phiên đấu giá lịch sử thu về 4,8 tỷ USD...
Tuy nhiên, câu chuyện tại Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Công nghiệp – TNHH MTV (Becamex IDC) lại diễn ra hoàn toàn khác.
Sau hai lần đấu giá, vào ngày 1/12/2017 và 3/1/2018, Becamex IDC chỉ bán được tổng cộng hơn 24 triệu cổ phiếu, tương đương 7,7% trong tổng số 311,2 triệu cổ phần chào bán, thu về tổng cộng 745 tỷ đồng.
Đặc biệt, trong đợt đấu giá lần 2, chỉ có 4 nhà đầu tư quan tâm đến cổ phiếu của “ông trùm” khu công nghiệp Bình Dương, đăng ký đấu giá với tổng khối lượng 5,1 triệu cổ phiếu tại mức giá khởi điểm 31.000 đồng/cp. Với tổng cổ phần đem ra đấu giá 296,46 triệu cổ phiếu, đợt chào bán ra công chúng lần thứ 2 của Becamex IDC “ế” đến 98,3% số cổ phần chào bán.
Giải thích về hiện tượng ế ẩm ở một số phiên đấu giá cổ phần, một chuyên gia tài chính cho rằng, tất cả là do thị trường đã kỳ vọng thái quá vào một số cổ phiếu. “Nhiều người đôi khi nghĩ cổ phiếu nào cũng như Vinamilk, trong khi thực tế hoàn toàn không phải như vậy”, ông Huỳnh Minh Tuấn, Trưởng phòng môi giới chi nhánh TP.HCM CTCK Vndirect chia sẻ.
Theo phương án cổ phần hóa, vốn điều lệ của Becamex IDC sẽ ở mức 13.170 tỷ đồng, số lượng cổ phần được IPO là 311,2 triệu đơn vị, tương đương 23,6% vốn điều lệ dự kiến. Với mức giá khởi điểm 31.000 đồng/cp, số tiền Nhà nước thu về ít nhất đạt 9.647 tỷ đồng và được kỳ vọng sẽ là thương vụ IPO lớn nhất năm 2017, đứng thứ 2 trong lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam sau thương vụ IPO Vietcombank cách đây 10 năm.
Vào thời điểm Becamex IDC công bố thông tin, sức thu hút của doanh nghiệp tập trung vào quỹ đất khủng do Tổng công ty này quản lý. Becamex IDC từng “gây bão” trên thị trường khi bắt tay vào thực hiện “Siêu dự án” thành phố mới Bình Dương nằm trong khu liên hợp Công nghiệp – Đô thị - Dịch vụ Bình Dương có tổng diện tích 1.000ha. Nhưng chính siêu dự án kể trên đã trở thành gánh nặng tài chính đối với Becamex IDC.
Với quy mô lớn và quy hoạch có hệ thống, các dự án của Becamex đang triển khai được cho là sẽ đáp ứng nhu cầu tăng trưởng trong vòng 10 đến 15 năm tới, được kỳ vọng đủ khả năng phục vụ cho khoảng 125.000 người định cư lâu dài và hơn 400.000 người thường xuyên đến làm việc.
Tuy nhiên, theo đánh giá của giới chuyên gia bất động sản, có vẻ như thành phố mới Bình Dương đã đưa ra tầm nhìn quá xa so với thực tiễn. Vấn đề cốt lõi của Bình Dương là chính sách đưa dân về khu vực thành phố mới diễn ra chậm hơn rất nhiều so với kỳ vọng ban đầu.
Trong ngắn hạn, nhà đầu tư chưa nhìn thấy khoản lợi nhuận nào sẽ tạo động lực bứt phá cho Becamex IDC sau cổ phần hóa, ngoại trừ 8 trang giấy A4 liệt kê hàng chục khu đất đang cầm cố tại ngân hàng với tổng diện tích 5,5km2.
Theo BCTC quý II/2017, tính đến thời điểm 30/6/2017, doanh nghiệp này đang phải vay nợ ngân hàng ngắn hạn 3.700 tỷ đồng, cùng với đó là 14.000 tỷ đồng vay nợ và trái phiếu thường dài hạn nhằm tài trợ vốn cho các dự án bất động sản, khu công nghiệp, nhà ở xã hội,... trải khắp Bình Dương.
Với mức định giá có phần quá cao (31.000 đồng/cp) cùng rất ít thông tin được công bố (thậm chí chưa có kế hoạch tìm nhà đầu tư chiến lược), đợt IPO của Becamex bị "ế ẩm" là kết quả đã được nhìn thấy trước.