Giải mã vụ án đôi bàn chân bên dòng sông Lam

Giải mã tử thi

Mặc dù vụ án xảy ra cách đây hơn 15 năm nhưng bác sĩ Châu vẫn nhớ rõ. Theo lời kể của bác sĩ Châu, người dân phát hiện thấy 2 cẳng chân trôi dạt vào bờ sông Lam ở Nghệ An nên đã trình báo sự việc lên cơ quan chức năng. Công an tỉnh Nghệ An nhanh chóng vào cuộc và thành lập đoàn khám nghiệm. Nhưng do trường hợp tử thi chỉ còn lại 2 cẳng chân, công tác khám nghiệm gặp khá nhiều khó khăn nên đoàn khám nghiệm địa phương đã trưng cầu đơn vị pháp y tuyến trên.

“Đoàn giám định pháp y Quốc gia nhận nhiệm vụ và đây cũng là lần đầu tiên các giám định viên tiếp xúc với trường hợp đặc biệt như thế này”, bác sĩ Châu cho hay. Vậy nhưng, với bản lĩnh nghề nghiệp, dày dạn kinh nghiệm trong công tác giám định pháp y, các bác sĩ đã hoàn thành tốt công việc của mình.

Với phần nửa dưới cơ thể (2 cẳng chân) nhưng yêu cầu các giám định viên phải cho ra được kết quả tử thi kia là nam hay nữ, cũng như xác định được độ tuổi, chiều cao, thời gian chết, dấu vết thương tích. Qua công tác khám nghiệm, dựa vào hình thái bàn chân thô dài, ban đầu, các giám định viên xác định tử thi là nam giới.

Để xác định chiều cao, các bác sĩ dựa trên sự phân tích chiều dài của xương. Để làm được điều này, buộc các bác sĩ phải lọc hết phần mềm, đo chiều dài xương chày, xương mác. Sau đó, áp dụng công thức quy đổi, tiếp tục cho ra kết quả về chiều cao của cơ thể.

Tiếp đến, để xác định độ tuổi, các bác sĩ phải cưa đầu xương để xác định chiều cao ống tủy và cho ra được kết quả tử thi nam giới cao khoảng 1m61 đến 1m65. Độ tuổi từ 25 đến 30 tuổi. Thời gian ngâm dưới nước được xác định khoảng từ 5 đến 7 ngày.

Bác sĩ Châu chia sẻ thêm, thời gian đó chưa có giám định ADN nên hầu như phải dùng những phương pháp thủ công. Để đưa ra được những kết quả chính xác đòi hỏi các giám định viên phải hết sức tập trung trong khi làm việc cũng như đòi hỏi người bác sĩ phải làm bằng cái tâm, hết sức tỉ mỉ, kiên trì để giải mã tử thi.

Bác sĩ Châu nhớ lại, khi đó, có một cụ ông gần 70 tuổi đến nhận là bố nạn nhân và nói con ông mất tích từ ngày 17/4/2001. Sau khi trải qua một số công đoạn giám định, xét thấy các mẫu phân tích có những thông số gần như trùng khớp nên cơ quan công an đã chấp nhận cho cụ ông mang một phần thi thể trên về làm thủ tục mai táng.

Theo thông tin từ quần chúng nhân dân cung cấp, cơ quan điều tra phát hiện một đối tượng làm nghề mổ gia súc có nhiều dấu hiệu nghi vấn khi mà cùng thời gian nạn nhân mất tích, người đàn ông này cọ rửa nhà tắm và sân vườn sạch sẽ. Khi cơ quan công an tiến hành kiểm tra, phát hiện được trong nhà tắm của người này có nhiều dấu vết nghi là máu người và mang đi giám định. Tuy nhiên, dấu vết quá mờ, không đủ các yếu tố, điều kiện để xác định nhóm máu.

Quá trình điều tra, cơ quan chức năng cũng không thu được hung khí và không có người làm chứng, đối tượng nghi vấn khăng khăng không nhận tội. Do đó, không đủ căn cứ để buộc tội người mổ gia súc về tội giết người nhưng người đồ tể này vẫn phải chấp hành án phạt tù vì liên quan đến tội chứa gái mại dâm. Theo thông tin bác sĩ Châu được biết, sau khi mãn hạn tù, đối tượng trên đã bán hết tài sản và chuyển vào Đồng Nai sinh sống.

Làm nghề bằng cái tâm

Điều đáng nói ở đây, bẵng đi một thời gian thì bất ngờ vụ án “đôi bàn chân” năm xưa được xới lại. 5 năm sau, một đơn vị bộ đội trong lúc đào vỉa hè để lắp đặt cáp viễn thông đã phát hiện một tử thi, đặc biệt là tử thi này lại thiếu 2 cẳng chân. Sự việc này nhanh chóng được báo lên cơ quan Công an huyện Đô Lương, Nghệ An, nghi có liên quan đến 2 cẳng chân cách đây 5 năm. Cơ quan chức năng đã trưng cầu giám định viên pháp y Quốc gia.

Lần này khi mà khoa học phát triển, đã có giám định ADN, sau khi phân tích, các bác sĩ của viện Pháp y Quốc gia đã cho ra kết quả về bộ xương và hai cẳng chân có kết quả ADN trùng khớp nhau. Lúc này, danh tính nạn nhân được xác định là anh Nguyễn Danh Tr. (SN 1972, quê quán ở Đô Lương, Nghệ An).

Theo thông tin bác sĩ Châu nắm được, lúc còn sống, nạn nhân từng tham gia vào một đường dây vận chuyển ma túy từ Lào về Việt Nam. Khi bị lộ, anh Tr. đã bị những đối tượng trong đường dây ma túy trên tìm cách thủ tiêu.

Giọng nói nhẹ nhàng, ấm áp cùng đôi tay nhăn nheo nhưng thoăn thoát lướt trên bàn phím lật tìm những bản ảnh về tử thi trong quá trình xuống hiện trường giám định, bác sĩ Châu trăn trở nhiều nhất vẫn là công cụ, phương tiện giám định của nước ta còn nhiều hạn chế nên ảnh hưởng không nhỏ tới công tác khám nghiệm cũng như trang phục bảo hộ thô sơ, ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe của các bác sĩ, đó cũng chính là lý do mà nhiều bác sĩ không mấy mặn mà và gắn bó với nghề giám định pháp y.

Nói đến đây, bác sĩ Châu cười hiền chia sẻ thêm về cái “nghề chọn người” của bác. Thời niên thiếu, bác sĩ Châu học chuyên ngành bác sĩ đa khoa bên Đức. Lúc đó, bác Châu cũng chưa định hướng sẽ theo ngành pháp y, do vậy mà cậu sinh viên ngày nào chỉ chú tâm học chuyên ngành nội khoa, ngoại khoa. Bản thân bác sĩ Châu rất đam mê làm bác sĩ điều trị để cứu giúp người bệnh, giúp ích cho gia đình, cho xã hội.

Một hôm, nhà trường có phiếu thăm dò nguyện vọng của sinh viên, lúc đó bác sĩ Châu đã tích vào cột chuyên ngành về điều trị nhưng sau có người tư vấn nếu chọn chuyên ngành khoa học hình sự - pháp y thì sẽ được tài trợ sang Đức học tập tiếp. Do đã từng được đào tạo ở môi trường nước ngoài với phương pháp giáo dục khoa học, tiên tiến nên cậu sinh viên ngày nào sau một hồi đắn đo đã quyết định chuyển sang tích vào cột chuyên ngành khoa học hình sự - pháp y.

“Ban đầu chú cũng không thích theo ngành pháp y, vì nhiều bạn bè làm nghề này dần bỏ đi hết, chuyển sang làm bác sĩ điều trị. Nhưng sau này bước chân vào nghề, bị cuốn theo công việc lúc nào không hay, càng làm lại càng đam mê”, bác sĩ Châu tâm sự.

Được trời phú cho một trí nhớ tuyệt vời, điều này đã giúp ích rất nhiều cho công việc mà bác sĩ Châu đang làm. Trải qua gần 40 năm gắn bó với nghề giải mã tử thi, bác sĩ Châu đã trang bị cho mình hành trang kiến thức sâu rộng về lĩnh vực pháp y. Cùng với linh tính nghề nghiệp hết sức nhạy bén và một cái tâm sáng, bác sĩ Châu chưa bao giờ chùn bước trước bất kỳ một ca giám định nào.